Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
17 Декабр, 2025   |    ,

Тошкент шаҳри
Бомдод
06:17
Қуёш
07:43
Пешин
12:24
Аср
15:14
Шом
16:59
Хуфтон
18:18
Bismillah
17 Декабр, 2025, ,

Тилимиз нуфузи ўзимизга боғлиқ

23.10.2020   2101   2 min.
Тилимиз нуфузи ўзимизга боғлиқ

Давлат тили фақат Тил байрамида эмас, балки доимий равишда давлатимиз ва миллатимиз ардоғида бўлиши шарт.

Мустабид тузум даврида, узоқ йиллар давомида тилимизга эътиборсизлик, зуғум ва чеклашларни кўрдик, афсус ва надоматларни бошдан ўтказдик. Йиғинларда Европа миллатига мансуб бирор инсон қатнашса, ўзга тилда маъруза қилдик, сўзга чиққан миллатдошларимиз ғайри тилни билмаса-да, қоғозга ёзиб бериб ўқитдик.

Минг шукрки, мустақилликка эришиб, она тилимиз давлат тили мақомига эга бўлди. Лекин, очиғини айтсам, ҳали ҳам кўпгина расмий ҳужжатлар рус тилида юритилмоқда.

Олий таълим тизимида давлат имтиҳонларида биринчи бўлиб ўзбек тили эмас, инглиз тили қўйилганидан таажжубдаман. Ўз она тилини мукаммал билмаган инсон ўзга тилларни ҳам пухта эгаллаши амри маҳол. Нега чет тилини ўзбек тили қолиб, рус тили орқали ўрганамиз?! Оқибатда таржимон русча фикрлайдиган бўлади. Нега она тилимиз бу соҳада ҳам учинчи даражада қолмоқда?

Мустақиллигимизга қарийб ўттиз йил бўлаётганига қарамай, мамлакатимиз шаҳар ва туманлари у ёқда турсин, ҳатто чекка қишлоқларимизга ҳам ажнабий атамалар ва рекламалар кириб бормоқда. Ўзбек тилида ҳар қадамда хато ёзилган лавҳаларга кўзимиз тушаётир.

Тилимиз қадри, Президентимиз таъкидлаганларидек, умуммиллат ҳимоясида бўлмоғи керак-ку! Бу эса, айниқса, кекса авлоддан катта масъулият талаб этади, назаримда. Чунки фарзандлар ва набиралар дастлабки билим ва кўникмани сиз билан биздан, оиладан олишади.

Бундан ташқари, деярли ҳамма телеканаллар кўрсатувларида бошловчиларнинг ўзбекча ибораларга рус ва бошқа ажнабий тиллардаги сўзларни аралаштириб гапиришлари, беўхшов талаффузлари ғашга тегади.

Айрим ҳолларда эса туппа-тузук тилшунос олимлар ҳам адабий тил билан шеваларни қориштириб ишлатаверишади. Кўпгина кинолардаги қаҳрамонлар шевада гапиради, киносценарийлар наҳотки шундай ёзилган бўлса?

Она тилимизнинг нуфузини муттасил ошириб бориш ҳар биримизнинг доимий бурчимизга айланиши лозим.

 

Мансур ЗОИРОВ,

Сурхондарё вилояти

Мақолалар
Бошқа мақолалар
Мақолалар

“Инсон қадри” асарини ўқиб...

17.12.2025   350   1 min.
“Инсон қадри” асарини ўқиб...

Инсон ер юзидаги энг гўзал яратиқ ҳисобланади. Зеро, Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай деган: “Батаҳқиқ, Биз инсонни энг яхши суратда яратдик” (Тийн сураси, 4-оят).

Шундай экан, нега замон тараққий этгани сайин инсонлар бир-бирини етарлича қадрламай қўймоқда. Бари инсон учун хизмат қилишга яратилган бойлик, тилла-темир ва бошқа матоҳлар баъзан инсондан кўра кўпроқ авайлаб-асралмоқда. Бир чинни идишни авайлаганчалик бир кўнгилни авайламайдиган насллар пайдо бўляпти...

Шайх Нуриддин Холиқназар ҳазратлари қаламига мансуб “Инсон қадри” асарини ўқир эканман, шулар ҳақида ўйладим. Ушбу асар азиз ва мукаррам қилинган инсоннинг қадр-қиммати билан боғлиқ муаммолар муолажасига хизмат қилади. Унда одамийлик фазилатларига риоя қилиш, инсон шаънини юксалтириш, унга муносиб эҳтиром кўрсатиш, ёмон хулқ ва фитналардан узоқ юриш йўл-йўриқлари кўрсатилади.

Зеро, бугун ахборот тўқнашуви авж олган, ер юзининг турли нуқталари бир зумда алоқа боғлай оладиган бир пайтда инсоният низо ва можаролар гирдобида қолмоқда. Шундай экан, ҳозирги тараққиёт даврида одамийлик мезонларига риоя этиш, ўзаро аҳиллик муҳити яратиб, саодатли ҳаёт кечириш йўлида ушбу асар ҳам бир маёқ вазифасини ўтайди, иншоаллоҳ.

“Инсон қадри” китоби ҳар бир ватандошимизга муборак ва манфаатли бўлсин!

 

Акбаршоҳ Расулов

МАҚОЛА