Saudiya Arabistoni fuqarolari va u erda yashovchi xorijlik musulmonlar endilikda Masjidul haromda ibodat qilishi mumkin. Pandemiya tufayli etti oy avval yopilgan Masjidul harom 18 oktyabrda Saudiya Arabistoni hukumati qaroriga binoan ochildi.
Masjidul harom va Masjidi nabaviy ishlari idorasi boshlig'i AbdurRahmon Sudays musulmonlar “jannatning bir bo'lagi” deb nom olgan Ravzai muborakka tashrif buyurishi va namoz o'qishi uchun Payg'ambarimiz sollallohu alayhi va sallam masjidlari eshigi ochilganini e'lon qildi.
“Al-Jazira” xabarida aytishicha, ayni shu kundan e'tiboran umraning ikkinchi bosqichi ham boshlandi, bunda Masjidul harom va Masjidi nabaviyning 75 foizgacha to'lishiga ruxsat etiladi.
Eslatib o'tamiz, Saudiya Arabistoni hukumati 4 oktyabrdan mahalliy ziyoratchilarning, 1 noyabrdan esa xorijlik ziyoratchilariga ham umra amallarini ado etishga ruxsat bergan edi. Bu barcha mamlakatlarga emas, balki Saudiya Arabistoni epidemiologik vaziyati xavfsiz, deb topilgan davlatlar fuqarolar umra ibodati uchun kelishi mumkin.
Shu yil mart oyida Saudiya rasmiylari pandemiya sabab Ravzai sharifni yopgan edi. May oyi oxirida Saudiya Arabistoni hukumati Payg'ambarimiz masjidlarini nomozxonlar uchun qayta ochgan edi. Biroq Ravzaga kirish hamon ta'qiqlanganicha davom etayotgan edi.
O'zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati
“Yalla, ya hajji” – Makkadagi Masjidul Haram xodimlari tomonidan ko‘p ishlatiladigan ibora bo‘lib, “ey hoji, yuring” degan ma’noni bildiradi. Bu so‘z ikki qismdan iborat:
Shuning uchun, xodimlar “yalla, ya hajji” desa, “ey hoji, yuring!” yoki “hojilar, harakatlaninglar!” deyayotgan bo‘ladi.
Bu iborani asosan Masjidul Haramdagi xavfsizlik xodimlari odamlar oqimini boshqarish, tig‘izlikning oldini olish va ziyoratchilarning harakat ravonligini ta’minlash uchun qo‘llaydilar. Har kuni millionlab ziyoratchilar yig‘iladigan ushbu muqaddas maskanda harakatni muvofiqlashtirish juda muhim hisoblanadi.
Xavfsizlik xodimlari ba’zan “Yalla, hajji, tariyq!” deb ham murojaat qiladi. Bunisi “hoji, yuring, yo‘l bering!” degan ma’noni anglatadi. “Tariyq” (طريق) so‘zi “yo‘l” yoki “yo‘l bering” ma’nosida qo‘llanadi.
Haj va umra safarlariga borayotgan ziyoratchilar uchun arabchadagi ayrim iboralarni bilib olish juda foydali. Bu nafaqat xavfsizlik xodimlarining ko‘rsatmalariga to‘g‘ri amal qilishga yordam beradi, balki harakat jarayonidagi tartibni ham ta’minlaydi.
“Yalla hajji” – bu oddiy so‘z emas, balki Makkadagi tartib va hamjihatlik ramzidir. U hojilarni bir yo‘nalishda harakatlantirish, ularning xavfsizligini ta’minlash va ibodat muhitini osoyishta saqlash uchun qo‘llaniladigan iboradir.
T.Azimov