Kun tarixi
Vatanimiz tarixidagi 13 oktyabr' sanasi bilan bog'liq ayrim voqealar bayoni.
1398 yil (bundan 622 yil oldin) – Hindiston yurishiga otlangan Amir Temur qo'shinlari Talamba shahri yaqinida to'xtadi (U Mo'ltondan qariyb 100 kilometrcha shimoli-sharqda, Rovi daryosining chap sohilida joylashgan shahar). Tarixchi Nizomiddin Shomiy o'z asarida bu shaharning nomini Talmina shaklida qayd etgan. Tarixchi olim Lyus'en Kerenning ma'lumot berishicha, Amir Temur daryoni kechib o'tganidan so'ng birinchi bo'lib Talamba shahrini ishg'ol etgan. Bu jarayonda u zoti shariflar (payg'ambar avlodlari), ahli ilm va ulamoga hurmat-ehtirom ko'rsatib, ularning mol-mulkini himoya ostiga olgan.
1404 yil (bundan 616 yil oldin) – Amir Temur saroyiga tashrif buyurgan ispan elchisi Rui Gonsales de Klavixoning o'z kundaliklarida yozishicha, shu kuni Sohibqiron yana bir katta to'y boshlab, unga elchilarni ham taklif etdi. Marosim o'tkazilgan joydagi ikkita saroparda elchining e'tiborini o'ziga tortgan. Elchilar shuningdek, Amir Temurning suyukli nabirasi Pirmuhammad ibn Jahongir Mirzoni tabriklash uchun ham taklif etiladi. Sohibqiron o'zi qariyb etti yil ko'rmagan nabirasini Samarqandga chaqirtirgan edi.
Amir Temur sidqidildan yaxshi ko'rgan “yigirma ikki yoshlardagi (aslida bu vaqtda Pirmuhammad yigirma sakkiz yoshda bo'lgan), soqoli uncha o'smagan, qorachadan kelgan” temuriy shahzoda Pirmuhammadni Klavixo shunday tasvirlaydi: “Podshohning nevarasi Pirmuhammad milliy udumga binoan juda yaxshi kiyingan edi. Ustida ko'k beqasam yaktak, yaktakning ikki elkasi, ko'kragi va englariga bittadan zarhal halqa tikilgan. Boshidagi qalpog'i yirik marvarid va qimmatbaho toshlar bilan bezatilgan, qalpoqning tepasiga qadalgan la'l yonib turardi. Huzurida hozir bo'lgan kishilar uni juda tantanavor tarzda muborakbod etardilar”.
1934 yil (bundan 86 yil oldin) – O'zbekiston Fanlar akademiyasi va Yozuvchilar qo'mitasining qo'shma majlisi bo'ldi. Unda Sadriddin Ayniy hamda Abdurauf Fitrat fors-tojik shoiri va mutafakkiri Abulqosim Firdavsiyning 1000 yillik yubileyi munosabati bilan uning hayoti va ijodi haqida ma'ruza qildi. Kechada Maqsud Shayxzoda va Titov o'z tarjimalarida “Shohnoma”dan parcha o'qidi.
1992 yil (bundan 28 yil oldin) – O'zbekiston va Afg'oniston o'rtasida diplomatik aloqalar o'rnatildi.
1994 yil (bundan 26 yil oldin) – Toshkentda Mirzo Ulug'bek tavalludining 600 yilligiga bag'ishlangan “Mirzo Ulug'bek va uning jahon taraqqiyotiga qo'shgan hissasi” mavzusida Halqaro ilmiy konferentsiya ochildi.
2008 yil (bundan 12 yil oldin) – O'zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “O'zbekiston iqtidorli yoshlarini taqdirlash va moddiy rag'batlantirish to'g'risida”gi qarori qabul qilindi.
2009 yil (bundan 11 yil oldin) – O'zbekiston Respublikasining “Arxeologiya merosi ob'ektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to'g'risida”gi Qonuni qabul qilindi. Mazkur qonun 5 bob, 34 moddadan iborat.
2014 yil (bundan 6 yil oldin) – O'zbekiston Respublikasi Prezidentining “1941–1945 yillardagi urush va mehnat fronti faxriylarini ijtimoiy qo'llab-quvvatlashni yanada kuchaytirish chora-tadbirlari to'g'risida”gi farmoni qabul qilindi.
Alisher EGAMBYeRDIYeV tayyorladi
O'zA
Alloh taolo aytadi: “Kim Allohga taqvo qilsa, U unga (tashvishlardan) chiqish yo‘lini (paydo) qilur”, (Taloq surasi, 2-oyat).
Izoh:
- Ibn Abbos roziyallohu anhu oyati karimaning “chiqish yo‘li” qismini “dunyo va oxiratdagi har turli tashvishlardan uni qutqaradi”, deb tafsir qilganlar.
- Ali ibn Solihga ko‘ra, “chiqish yo‘li” Alloh taoloning o‘sha bandaga rizq berish bilan uni xushnud etishidir.
- Kalbiy oyatni bunday tafsir qiladi: “Kim musibat paytida sabr qilib, Allohdan qo‘rqsa, Parvardigor unga do‘zax otashidan jannat sari bir chiqish yo‘li ko‘rsatadi”.
- Abul Oliya oyatni: “Turli mashaqqat va tashvishlardan chiqish yo‘li”, deya sharhlagan bo‘lsa,
- Rabi’ ibn Haysam: “Odamni siqadigan hamma narsadan unga chiqish yo‘li ko‘rsatadi”, shaklida tafsir qilgan.
- Husayn ibn Fazlga ko‘ra, oyat tafsiri bunday: “Kim farzlarni ado etish borasida Allohdan qo‘rqsa, Alloh unga jazolanishdan qutulish yo‘lini ko‘rsatadi”.