Barcha yurtdoshlarimiz singari biz, Toshkent viloyati aholisi, barcha mo‘min-musulmonlar muhtaram Prezidentimiz Shavkat Mirziyoyevning O‘zbekiston xalqiga yo‘llagan Qurbon hayiti tabrigini eshitib, juda xursand bo‘ldik, boshimiz ko‘kka yetdi. Undagi umidbaxsh so‘zlar bugungi sinovli kunlarda dardimizga malham bo‘ldi.
Shuningdek, “Koronavirus pandemiyasi davrida ijtimoiy himoyaga va yordamga muhtoj aholi qatlamlarini moddiy qo‘llab-quvvatlashga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi Prezident farmoni tom ma’noda xalqimizga bayram tuhfasi bo‘ldi.
Ayniqsa, Farmonda 14 yoshgacha bolalari bo‘lgan ehtiyojmand oilalarga to‘lanadigan nafaqa oluvchi oilalar sonini 700 mingtaga yetkazish, ehtiyojmand onalar sonini 400 mingtaga oshirish masalasi qanchadan-qancha o‘ksik ko‘ngillarga ro‘shnolik olib kiradi.
Aslida, bugungi kunda ona va bola salomatligi, sog‘lom va barkamol avlodni voyaga yetkazish bo‘yicha juda ko‘p islohotlar amalga oshirilmoqda. Xotin-qizlarimizning dardu tashvishi, muammolarini joylarga chiqib hal etish yo‘nalishida alohida tizim yaratildi. Agar ona hayotdan rozi bo‘lsa, uning farzandi ham shu yurt koriga yaraydigan, vatanparvar, xalqparvar haqiqiy fidoyi bo‘lib voyaga yetadi.
Farmon ijrosi yuzasidan amalga oshirilgan sa’y-harakatlar natijasida, albatta, jamiyatda o‘zgarish, odamlar hayotida rozilik kayfiyati paydo bo‘ladi. Shu nuqtayi nazardan Farmondagi kam ta’minlangan insonlarga qaratilgan e’tibor alohida tahsinga loyiq.
Yana bir jihatga alohida to‘xtalib o‘tish lozim. O‘zbekiston musulmonlari idorasi huzuridagi “Vaqf” xayriya jamoat fondini qo‘llab-quvvatlash uchun 150 mlrd so‘m mablag‘ ajratilishi bu biz soha vakillariga olam-olam quvonch bag‘ishladi. Bu, albatta, 6,5 ming diniy xodimning daromadlarini tiklash imkonini beradi va ularning ishchanlik kayfiyati hamda faoliyatlarida o‘zining ijobiy ta’sirini ko‘rsatadi, albatta.
To‘g‘ri, bu yil sinovlarga to‘la bo‘ldi. Shunga qaramay, mo‘min-musulmonlarimiz tushkunlikka tushmasdan, kayfiyatlarini buzmasdan, toatu ibodat, duoda bardavom bo‘ladilar.
O‘z navbatida, yaqinlariga, qo‘ni-qo‘shnilariga, yordamga muhtoj oilalarga imkon qadar saxovat ko‘rsatishga oshiqishganini guvohi bo‘ldik. Bir so‘z bilan aytganda, pandemiya bizni yanada jipslashtirdi, bir-birimizga mehru muhabbatimizni oshirdi. Muammolar qarshisida naqadar kuchli ekanimizni, har qanday sinovni birgalikda yengib o‘tishimizni ko‘rsatdi.
Albatta, bundan keyin ham Yaratganning bizlarga ko‘rsatgan marhamatiga shukr qilib, sabr-matonat bilan bu balolarni yurtimizdan daf bo‘lishini so‘rab, duolar qilishimiz zarur. Chunonchi, oyati karimada: «Bas, albatta, har bir qiyinchilik bilan birga yengillik bordir. Albatta, har bir qiyinchilik bilan birga yengillik bordir» (Sharh surasi, 5–6-oyatlar), deb marhamat qilingan.
Albatta, yorug‘ kunlar, farovon va ma’mur hayot hali oldinda. Inshoalloh, yurtimiz o‘z taraqqiyot yo‘lidan bunday buyon ham dadil odimlab, oldimizga qo‘ygan ulug‘ maqsadlarimizga albatta erishamiz. Bizni hech qanday sinov, ofat, balo yenga olmaydi.
Xayrulla TURMATOV,
Toshkent viloyati bosh imom-xatibi
Inson qalbi goh u tarafga, goh bu tarafga o‘zgarib turadi: savobli ish qilganida, qalbi yayraydi, dili cheksiz quvonchga to‘ladi. Gunoh-ma’siyat kirlari esa dil oynasini xiralashtiradi. Oqibatda qalb qorayadi, ko‘ngli xijil bo‘ladi.
Abdulloh ibn Umar roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Temirga suv tegsa zanglaydi. Xuddi shunga o‘xshab qalblarni ham zang bosadi", dedilar. Shunda: "Yo Rasululloh, uning jilosi nima?" deb so‘raldi. U zot: "O‘limni ko‘p eslash, Qur’on o‘qish", dedilar.
Qalb xuddi temir kabi zanglaydi. Temirga suv tegsa, sirtini zang bosadi. Gunohlar yig‘ilib yig‘ilib qalbni zanglatadi, dilni qoraytiradi, ko‘ngilni g‘ash qiladi. Qalb qorayishi oqibatida inson shuuri o‘tmaslashadi, mehr-oqibat tuyg‘usi kishi bilmas tarzda ko‘tarilib boradi.
Mazkur hadisda aytilishicha, o‘limni eslagan, Qur’on o‘qigan odamning qalbi zanglardan tozalanadi. Qanday qilib, deysizmi? Gap shundaki, o‘limni eslagan kishining o‘tkinchi dunyoga xohishi so‘nadi. O‘limni eslagan, oxiratni o‘ylagan inson gunohlardan tiyiladi, nafasi kirib-chiqib turganida Parvardigoriga tezroq tavba qilishga shoshiladi, o‘zini isloh qiladi. Inson o‘limni eslaganda lazzatlar parchalanadi, hakalab otib turgan nafs xohishlari sal bo‘lsayam jilovlanadi. Bir kunmas-bir kun dunyoni tark etishini bilgan kishi oqibatli bo‘ladi, bir ish qilishdan oldin oxirini o‘ylaydi, mulohaza yuritadi.
Yuqoridagi hadisda aytilishicha, Qur’on tilovati qalbdagi zanglarni ketkazadi. Haqiqatan, Qur’on o‘qish bilan qalb yayraydi, ko‘ngil taskin topadi. Mo‘min banda qiroatdan bir dunyo ma’naviy ozuqa oladi. Shu yo‘sin qalbni qoplagan zang qurumlari asta-sekin tozalanib boradi. Bejizga "Qur’on qalbga malham, dilni tozalaydigan ilohiy davo", deyilmagan.
Ma’lumki, temirga doim ishlov berib turilmasa, ko‘p o‘tmay zanglaydi. Xuddi shunga o‘xshab, Qur’on o‘qilmasa, dilni zang bosadi. Hamisha Qur’on o‘qiydigan inson qalbiga gard yuqmaydi. Tilovat bilan jilolangan qalbi oynadek yarqirab turadi.
Hozirgi "zamonaviy" odamlarning ko‘pi dunyoga hirs qo‘yish dardi bilan og‘rigan. Kishilar orasida o‘zaro ishonch, sadoqat, vafo, mehr-oqibat kamayib ketayotgandek. Bizningcha, buning sababi bitta: o‘limni unutish, Qur’on o‘qimaslik.
Ayrim odamlarga o‘limni eslatsangiz, oxiratdan gap ochsangiz: "Qo‘ying, yaxshi mavzuda gaplashaylik!" deya so‘zingizni bo‘ladi. O‘limni eslash yomonmi?! Har kimning boshida bor-ku bu savdo! O‘limdan qochib-qutulib bo‘lmaydi. Shuning uchun o‘limga tayyorgarlik ko‘rish kerak. Qanday qilib, deysizmi? O‘limga hozirlik solih amallar bilan bo‘ladi, qorong‘i go‘rni yorituvchi Qur’on tilovati bilan bo‘ladi. Quruq kafanlik olib yoki qabristondan o‘zi uchun alohida joy ajratib qo‘ygan odamni oxirat safariga rostmana shay deb bo‘lmaydi.
Tolibjon domla Xursanmurodov,
Hadis ilmi maktabi o‘qituvchisi.
Ali ibn Husomiddin Muttaqiy Hindiy. "Kanzul ummol fi sunanil aqvoli val af’ol". – Bayrut.: Muassasatur risolat, 1989. - B. 210.