Sayt test holatida ishlamoqda!
21 Aprel, 2025   |   23 Shavvol, 1446

Toshkent shahri
Tong
04:09
Quyosh
05:35
Peshin
12:27
Asr
17:10
Shom
19:13
Xufton
20:32
Bismillah
21 Aprel, 2025, 23 Shavvol, 1446

Koronavirusga qarshi:  70 ta xatmi Qur’on, 2 mln. ta najot duosi va xatmi Buxoriy

19.03.2020   5747   6 min.
Koronavirusga qarshi:   70 ta xatmi Qur’on, 2 mln. ta najot duosi va xatmi Buxoriy

 

Butun dunyoni tashvishga solayotgan koronavirus infeksiyasi 160 dan ortiq mamlakatda tarqalgani, kasallanganlar soni 190 ming nafarga yetgani, 7,5 ming o‘lim holati qayd etilgani har bir kishini yanada hushyor bo‘lishga, uning oldini olish tadbirini ko‘rishga undaydi.

Mana shunday yuqumli xastaliklarni tez orada insoniyat boshidan aritish borasida Qur’oni karim, hadisi shariflar va mo‘tabar manbalarda duoyu tazarrular o‘qish bayon etilgan.

Shu bois, O‘zbekiston musulmonlari idorasi tashabbusi bilan bir qator xayriya ishlarni boshlab yuborildi. Jumladan, Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar va Toshkent shahrida jonliqlar so‘yilib, go‘shtlari kam ta’minlangan oilalar, yordamga muhtoj kishilar, duosi mustajob insonlarga va mehribonlik uylariga xayriya qilish ishlari boshlandi.

Imom-xatiblar va imom noiblari tomonidan 20 mart kuni “Najot so‘rash” namozini ado etib, ibodatlardan so‘ng “Solatun nojiya”, “Solatun noriya”, “Hasbunallohu va ni’mal vakil” kabi duolar, iltijolar qilinadi.

“Solatun nojiya (tunajjino)” duosi

اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ صَلاَةً تُنَجِّينَا بِهَا مِنْ جَمِيعِ الأَهْوَالِ وَالآفَاتِ وَتَقْضِي لَنَا بِهَا جَمِيعَ الْحَاجَاتِ وَتْطَهِّرُنَا بِهَا مِنْ جَمِيعِ السَّيِّئاتِ وَتَرْفَعُنَا بِهَا عِنْدَكَ أَعْلَى الدَّرَجَاتِ وَتُبَلِّغُنَا بِهَا أَقْصَى الْغَايَاتِ مِنْ جَمِيعِ الْخَيْرَاتِ فِي الْحَيَاةِ وَبَعْدَ الْمَمَاتِ

“Allohumma solli ala sayyidina Muhammadin solatan tunajjina biha min jami’il-ahvaali val aafaati va taqziy lanaa biha jamiy’al hajaati va tutohhiruna biha min jamiy’is-sayyiaati va tarfauna biha i’ndaka a’lad-darojaati va tuballig‘unaa biha aqsol-g‘oyati min jamiy’il-xoyroti fil hayati va ba’dal mamaati.”

Ushbu duoni o‘qish orqali Hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamga ko‘p salovot aytish iltijolarning ijobat bo‘lishi, mushkullarning kushoyish etilishiga sabab ekani haqida rivoyatlar kelgan. Hazrat Umar ibn Xattob raziyallohu anhu: “Nabiy sollallohu alayhi vasallamga salavot aytmas ekansan, qilgan duoying yer va osmon o‘rtasida to‘xtab turadi, undan biror narsa ko‘tarilmaydi”, deganlar (Imom Termiziy rivoyati).

Mashhur olim Zayniddin Iroqiy: “Ushbu rivoyat garchi Umar raziyallohu anhudan rivoyat qilingan bo‘lsa-da, odatda bu kabi xabarlar kishining fikridan kelib chiqib aytilmasligi jihatidan marfu’ – Rasululloh sallallohu alayhi vasallam aytganlari hukmidadir”, degan. 

Hibbon ibn Munqiz roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda bunday deyiladi: «Bir kishi “Ey Allohning rasuli, duoyimni uchdan birini sizga salavot aytish uchun ajratayinmi?” dedi. U zot: “Agar xohlasang, mayli”, dedilar. “Uchdan ikkisini ajratsamchi?” dedi. “Mayli”, dedilar. “Hammasini ajratsamchi?” dedi. “Unda dunyo va oxiratingdagi g‘am-tashvishingga Alloh kifoya qiladi”, dedilar» (Imom Tabaroniy rivoyati). 

“Solatun noriya” duosi

اَللّٰهُمَّ صَلِّ صَلَاةً كَامِلَةً وَسَلِّمْ سَلَامًا تَامًّا عَلٰى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ الَّذِى تَنْحَلُّ بِهِ الْعُقَدُ، وَتَنْفَرِجُ بِهِ الْكُرَبُ، وَتُقْضٰى بِهِ الْحَوَآئِجُ، وَتُنَالُ بِهِ الرَّغَائِبُ، وَحُسْنُ الْخَوَاتِمِ، وَيُسْتَسْقَى الْغَمَامُ بِوَجْهِهِ الْكَرِيْمِ، وَعَلٰى اٰلِهِ وَ صَحْبِهِ فِي كُلِّ لَمْحَةٍ وَنَفَسٍ بِعَدَدِ كُلِّ مَعْلُوْمٍ لَّكَ

“Allohumma solli solatan kaamilatan va sallim salaman taamman a’la sayyidina Muhammadinil-laziy tanhallu bihil uqad va tanfariju bihil kurab, va tuqzo bihil havaaij, va tunaalu bihir-rag‘ooib va husnul-havatim. Va yustasqol g‘amam bi-vajhihil-karim va ala aalihi va sohbihi fi kulli lamhatin va nafasin bi-a’dadi kulli ma’lummil-lak”.

“Solatun noriya” duosi tariqat peshvosi Shayx Ahmad Rifoiy quddisa sirruhudan naql qilingan bo‘lib, u zotning tavsiyalari asosida ba’zi ixlosmandlar tomonidan hozirga qadar o‘qib kelinadi. Ayniqsa, bu duo 4444 marta o‘qilishi natijasida Alloh taoloning inoyati ila hojatlarning baroridan kelishi, duolar ijobat bo‘lishi ko‘pchilik tomonidan e’tirof etilgan.

Shuningdek, zamonamiz allomasi, faqihi, Shayx Muhammad Taqiy Usmoniy hafizahulloh bunday paytlarda 3 martadan “Fotiha”, “Ixlos” suralari va حَسْبُنَا اللهُ وَنِعْمَ الْوَكِيلُ – “Hasbunallohu va ni’mal vakil” duolarini o‘qishni tavsiya etdilar.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi tasarrufidagi diniy ta’lim muassasalarining ustoz va talabalari o‘z uylarida Qur’oni karimni 70 marta xatm qilishga kirishdilar. Shu bilan birga, Imom Buxoriyning “Al-Jome As-Sahih” asarini ham o‘qishyapti. Imom Termiziy rivoyat qilgan hadisi sharifda Nabiy sollallohu alayhi vasallam: «Alloh taolo: «Kimni Qur’on va Mening zikrim Mendan (narsalarni) so‘rashdan to‘sgan bo‘lsa, unga so‘rovchilarga bergan narsamdan afzalini berurman», deb marhamat qilgan» dedilar (Imom Termiziy rivoyati).

Qur’oni karim xatm qilib bo‘lingach, Imom Buxoriyning “Al-jome as-sahih” asari o‘qib tugatilgach eng tabarruk ulamolar ishtirokida xatmi Qur’onlar, salavotlar ijobatini so‘rab, yakuniy duolar qilinadi. Xuddi shu tarzda respublikamizning barcha viloyatlarida ham shunday xayrli ishlar va duoyu tazarrular ado etiladi.

Bu ish ham quyidagi hadisi muborakka hamohangdir. Hazrati Payg‘ambar alayhissalom «Bir qavm jamlansa, ba’zisi duo qilsa va qolganlari “omin”, desa, albatta, Alloh taolo ularni ijobat qiladi», deganlar (Imom Tabaroniy rivoyati).

Saudiya Arabistonidagi hamkor shirkatlar vakillari ham Makkai mukarramadagi Harami sharif – Baytulloh va Madinai munavvaradagi Masjid an-Nabiy kabi iltijolar shaksiz qabul bo‘ladigan muborak maskanlarda duo-tazarruda bo‘lishlari ko‘pchiligimizni mamnun etadi.

O‘z navbatida, xalqimizni mana shunday sinovli damlarda jips bo‘lib, oila davrasida, farzandu arjumandlar birla zikr, istig‘for va baloni daf bo‘lishi uchun duoyu tazarruda bo‘lishlarini ayni muddaodir.

Buyuk va Hakim Zot Alloh taolodan ushbu sinovlardan muvaffaqiyatli o‘tishimizda yordam va rahmat so‘raymiz. Allohim barchalarimizni ushbu kasallikdan o‘z panohida asrasin, bermorlarga komil shifo bersin!

 

O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati

 

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar

Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriy: hayoti va ilmiy merosi

21.04.2025   2712   4 min.
Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriy: hayoti va ilmiy merosi

Islom ilmlarining taraqqiyotida hadis ilmi juda ham muhim o‘rin tutadi. Bu ilm nafaqat shariat asoslarining sahih manbalar orqali yetkazilishi, balki musulmon ummatining aqidaviy, fiqhiy va axloqiy asoslarini to‘g‘ri anglab olishda ham muhim ro‘l o‘ynaydi.

Xususan, hadis ilmidagi eng yirik va ishonchli manbalardan biri bo‘lgan Imom Buxoriy rahmatullohi alayhining “Sahih al-Buxoriy” asari bo‘lib, minglab ulamolar tarafidan bu kitob o‘rganilib, unga turli mazmun va uslublarda sharhlar yozganlar. Ana shunday sharhlovchi ulamolardan biri sifatida Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriyning nomlari alohida e’tiborga loyiqdir.

Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriy, ba’zi manbalarda esa bu zotning ismlari Muhammad ibn Ya’qub ibn Ali al-Banoniy shaklida ham uchraydi. Bu zotning qachon tug‘ulganlari borasida manbalarda aniq ma’lumolar ko‘rsatilmagan bo‘lsada, hijriy 1098 yilda vafot etganlari ochiq bayon qilingan.

Ya’qub al-Banoniy Hindistonning ilmiy markazlaridan biri bo‘lmish Lohur shahrida tavallud topganlar va butun umrlarini shu yerda ilmga xizmat qilishga bag‘ishlaganlar.

Ya’qub al-Banoniy mashhur muhaddis, faqih, mufassir va bir qancha ilmlarda yirik hanafiy olimlardan hisoblanadilar.

“Nuzhat al-Xavotir” asarining muallifi shayx Ya’qub Al-Banoniyning tarjimayi holini bayon qilib aytadilarki: “U zot olim, muhaddis Mavlono Ya’qub Al-Banoniy Al-Lohuriy, Lohur shahrida tug‘ilib, voyaga yetganlar. O‘z zamonasidagi yetuk olimlardan tahsil olganlar va ko‘plab ilmlarda, xususan hadis, fiqh va boshqa bir qancha ilmlarni puxta egallagan mashhur olimlardan biri bo‘lganlar”, deb ta’riflaydilar.

Bu zotning ustozlari haqida aniq ma’lumotlar uchramasada, eng yirik shogirdlari fazilatli shayx Muhammad G‘ovs ibn Abu al-Xoyr ibn Abu al-Mag‘far ibn Abdussalom al-Hanafiydir. U ilmli shayxlar oilasidan bo‘lib, hijriy 1056 yilda tug‘ilgan. U hadis ilmini shayx Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriydan o‘rgangan.

Ya’qub al-Banoniy hadis ilmda ham chuqur bilim egasi sifatida tanilgan olimlardandir. U zotning eng mashhur asari “Al-xoyr al-Joriy fi Sharhi sahih Al-Buxoriy” bo‘lib, bu asar imom Buxoriyning “Sahih al-Buxoriy” kitobiga yozilgan muhim sharhlardan biri hisoblanadi.

Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriy ilmiy maqom va martaba jihatidan yuksak mavqega ega bo‘lgan olimlardandir. Manbalarda u zot bir qancha asarlarning muallifi ekani qayd etilgan. Quyida ularning ba’zilarini keltirib o‘tamiz:

  1. “Al-Xoyr al-Joriy fi sharhi Sahih al-Buxoriy”;
  2. “Al-Mu’allim fi sharhi Sahih al-Imom Muslim”;
  3. “Al-Musaffa fi sharhi al-Muvatto”;
  4. “Sharh a’la Tahziyb al-Kalam” va “Sharh a’la al-Husamiy” kabi yirik sharhlar shular jumlasidan.

Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriy hijriy 1098 yilda vafot etganlari qayd etilgan.

Shuningdek, qo‘lyozma nusxasining ko‘chirilgani ham bu sanani tasdiqlaydi. “Nuzhat al-Xavotir” kitobi muallifi ham uning 1098 hijriy yilda vafot etganini ta’kidlab bunday yozadi: “U hijriy bir ming to‘qson sakkizinchi yilda vafot etdi. Bu sanani muftiy Valiyyulloh al-Farhobodiy o‘z ta’liqlaridan birida ochiq bayon qilgan”.

Bu zot Hindistonning Dehli shahrida vafot etganlar va o‘z uylariga dafn etilganlar.

Xulosa qilib aytadigan bo‘lsak, Abu Yusuf Muhammad Ya’qub al-Banoniy al-Lohuriy o‘z davrining yirik allomalaridan biri bo‘lib, hadis, fiqh, tafsir kabi ilmlarda chuqur bilmga ega bo‘lgan zotlardan sanaladilar. U zotning ilmiy, ma’naviy merosi Hindiston mintaqasidagi islomiy ilmiy taraqqiyotga katta ta’sir ko‘rsatgan va ko‘rsatib kelmoqda. Bugungi kunda ham u zotning qoldirga ilmiy meroslari tadqiqotchilar uchun ham bebaho manba bo‘lib xizmat qilmoqda.


Muhammad Umar Muhammadjonov,
Toshkent Islom instituti talabasi.