Sayt test holatida ishlamoqda!
26 Dekabr, 2024   |   25 Jumadul soni, 1446

Toshkent shahri
Tong
06:22
Quyosh
07:48
Peshin
12:29
Asr
15:19
Shom
17:03
Xufton
18:23
Bismillah
26 Dekabr, 2024, 25 Jumadul soni, 1446

Mo‘minalarga ibrat mo‘minalar: Hazrati Ummu Gulsum binti Muhammad sollallohu alayhi va sallam

10.09.2019   5936   5 min.
Mo‘minalarga ibrat mo‘minalar: Hazrati Ummu Gulsum binti Muhammad sollallohu alayhi va sallam

“Muhammadning ayollari faqat qiz dunyo keltiradi”. Quraysh mushriklari orasida shunday mish-mishlar tarqaldi. Ularning bunday gapirishlariga chuqur ma’no va yuksak g‘oyadan, ilohiy hikmatdan bexabarliklari sabab edi. Zero, ular johiliyat ahli bo‘lib, amallari ham shunga yarasha bo‘lardi. Alloh taolo Quraysh mushriklarining qiz farzandga nisbatan nafratini qoralab Qur’oni karimda shunday marhamat qiladi: “Qachon birovlariga qiz (ko‘rgani haqida) xushxabar berilsa, g‘azabga to‘lib, yuzlari qorayib ketar. Va u (qizni) xo‘rlagan holida olib qolish yoki (tiriklay) tuproqqa qorish (to‘g‘risida o‘y surib), o‘ziga xushxabar berilgan narsaning (ya’ni, qiz ko‘rshnning) «yolg‘on»ligidan (nomus qilib) odamlardan yashirinib olur. Ogoh bo‘lingizkim, ular eng yomon hukm chiqarurlar” (Nahl, 58— 59).

Mushriklar botil so‘zlar bilan ovora bo‘lib yurgan payt, Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallamning yana bir go‘zal, oy yuzli qizlari dunyoga keldi. Bunday sifatlari sababli otasi chaqaloqqa Ummu Gulsum (roziyallohu anho) deb ism qo‘ydi.

Qiz o‘sib-ulg‘aygach, opasi Ruqayya roziyallohu anho bilan birga Abu Lahabning o‘g‘illaridan biriga uzatildi. Biroq har ikkisi ham u xonadonda uzoq yashay olmadilar. Kur’oni karimda “Ikki qo‘li halok bo‘lsin, halok!” deya lan’natlangan Abu Lahabning xotini bilan yashash azobidan qutuldilar.

Sinovlar ichra qolgan opa-singillar.

Musulmonlar, mushriklarining ozorlari ko‘paygani sabab Xabashistonga ko‘chib o‘tganlarida Ummu Gulsum va Fotima roziyallohu anholar hijrat qilmay, Makkada, otalari yonida qoldilar. Opa-singil onalari Hazrati Hadicha roziyallohu anhoning dardlariga sherik bo‘ldilar, otalariga mushriklar tomonidan bo‘layotgan aziyat va yomonliklar g‘amini yengillatishga harakat qildilar.

Ummu Gulsum roziyallohu anho, Rasululloh sollallohu alayhi va sallamga nisbatan qilingan zulm va iskanjalarning, odamlarni haq yo‘lga da’vat etishdagi juda og‘ir mashaqqatlarning guvohi bo‘ldi.

Kuraysh mushriklarining zo‘ravonligi kundan-kunga ortib bordi. Hatto ular Banu Hoshim urug‘i va musulmonlar bilan aloqalarni butunlay uzish haqida qaror qabul qilib, mazkur qarorni Ka’baga osib ko‘ydilar.

Ummu Gulsum juda og‘ir iztrob ichra qoldi. Otasi Rasululloh sollallohu alayhi va sallam ummat dardi ila qayg‘uda... Opasi Zaynab roziyallohu anho eri Abul Os bilan Makkada bo‘lsalarda, yordamga muhtoj, qiyin ahvolda. Yana bir opasi Ruqayya roziyallohu anho esa juda olis manzilda, musofir... Onasi ummul mo‘minin Hadicha roziyallohu anho og‘ir betob, singlisi Fotima roziyallohu anho esa hali yosh, mehrga, parvarishga muhtoj...Bu holatda Ummu Gulsum roziyallohu anho zimmasiga juda katta mas’uliyat tushayotgan edi. Barchasini tushungani uchun, sabr etdi. U sabrining mukofotini Allohdan kutardi. Qo‘lidan kelganicha otasiga yordam qilar, onasiga ham:

— Xafa bo‘lmang, onajon! Ajablanadigan hech narsa yo‘q, - deya tasalli berar edi.

Hazrati Hadicha roziyallohu anho onamizning ahvoli juda og‘ir edi. Aziz va jalil Allohga yetadigan kunlarini kuta boshladilar. Oradan ko‘p vaqt o‘tmay, vafot etdilar. Rasululloh sollallohu alayhi va sallam qizlarini bag‘rilariga bosib, tasalli berdilar. Ummu Gulsum roziyallohu anhoning mas’uliyati yanada oshdi. Zero, endi u oilaning mehr-shafkat ulashuvchisi edi!

Musulmonlar Madinaga hijrat kildilar. Payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi va sallam ham ular bilan birga edilar. Bu hijrat insoniyat tarixidagi Alloh yo‘lida qilingan eng buyuk hijrat bo‘ldi. Xavfsizlikni ko‘zlab, Ummu Gulsum va Fotima roziyallohu anhumolar, vaktincha Makkada qoldirildi.

Hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam Madinaga kelgach, ularni olib kelish uchun Zayd ibn Horisa roziyallohu anhuni Makkaga yubordilar. Opa-singil yo‘lga chiqishdan oldin Hojunga borib, onalarninng qabrini ziyorat etdilar.

Hijratdan so‘ng juda buyuk voqealarga boy ikki yil o‘tdi. Bu davr mobaynida Ummu Gulsum roziyallohu anho otasi va musulmonlarning Badrda erishgan zafariga, qadrli opasi Ruqayya roziyallohu anhoning vafotiga ham shohid bo‘ldi.

Bir qun Hazrati Umar roziyallohu anhu jahllari chiqqan holda Rasululloh sollallohu alayhi va sallamning huzurlariga shikoyag qilib keldi. Hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam buning sababini so‘raganlarida, Hazrati Umar Abu Bakr va Usmon roziyallohu anhularga qizlari Hafsa roziyallohu anhoni nikohlariga olishni taklif etganini, biroq ular qabul etishmaganini aytdi. Rasuli Akram sollallohu alayhi va sallam uni tinchlantirib, xushnud etdilar.

- Hafsa Usmondan xayrlirog‘i bilan, Usmon ham Hafsadan xayrlirog‘i bilan turmush quradi, — deb ko‘nglini ko‘tardilar.

Hazrati Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi va sallam Hafsa roziyallohu anhoga uylandilar. Tabiiyki, Rasuli Akram sollallohu alayhi va sallam Usmon roziyallohu anhudan xayriliroq edilar. So‘ng Hazrati Usmon roziyallohu anhuga:

- Seni Ruqayyaning singlisi Ummu Gulsumga uylantiraman. Agar qizlarimdan biri vafot etsayu yana qizim bo‘lsa, albatta senga berar edim, — deb marhamat qildilar.

Ummu Gulsum roziyallohu anho Ruqayya roziyallohu anhoga berilgan miqdordagi mahr bilan Hazrati Usmon roziyallohu anhuga nikohlandi.

 

Manbalar asosida Saidabror Umarov tayyorladi

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

E’tibor va g‘amxo‘rlikdan ko‘ngillar mamnun

25.12.2024   1311   1 min.
E’tibor va g‘amxo‘rlikdan ko‘ngillar mamnun

Bugun, 25 dekabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari yurtimizning turli hududlaridan kelgan fuqarolarni qabul qilib, muammo, arz va takliflarini tingladilar.


Qabul jarayonida Andijon, Namangan, Farg‘ona, Buxoro, Samarqand, Toshkent, Qashqadaryo viloyatlari va Toshkent shahridan kelgan fuqarolarning masjidlar holati, oilaviy masalalar, diniy ta’lim, haj-umra hamda moddiy yordam olish yuzasidan murojaatlari ko‘rib chiqildi.


Jumladan, oilaviy munosabatlarda kelganlarga muammolar yechimi bo‘yicha maslahatlar, shar’iy masalalar yechimi yuzasidan tavsiyalar va moddiy yordam so‘raganlarga belgilangan tartibda ko‘mak berildi. Ayrim masalalar bo‘yicha murojaatlarni ko‘rib chiqish uchun Idora bo‘limlariga tegishli vazifalar yuklandi.


Darhaqiqat, birovning dardini yengillatish, uning tashvishlari osongina bartaraf etilishiga hissa qo‘shish – savobi ulug‘ amal. Chunonchi Rasululloh sollallohu alayhi va sallam: “... Kim birodarining hojatini ravo qilsa, Alloh uning hojatini ravo qiladi. Kim bir musulmonning tashvishni aritsa, Alloh uning Qiyomat kunidagi tashvishlaridan birini aritadi”, deganlar (Imom Buxoriy rivoyati).


Mana shunday qabul jarayonlari mamlakatimizdagi barcha jome masjidlarda haftaning har chorshanba kuni imom-domlalar tomonidan amalga oshirilmoqda. 


O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati

E’tibor va g‘amxo‘rlikdan ko‘ngillar mamnun E’tibor va g‘amxo‘rlikdan ko‘ngillar mamnun E’tibor va g‘amxo‘rlikdan ko‘ngillar mamnun E’tibor va g‘amxo‘rlikdan ko‘ngillar mamnun E’tibor va g‘amxo‘rlikdan ko‘ngillar mamnun E’tibor va g‘amxo‘rlikdan ko‘ngillar mamnun
O'zbekiston yangiliklari