Sharja amirligi Arab tili akademiyasi bosh kotibi doktor Muhammad Safi Al Mosteganemi Milan shahrida o‘tkazilayotgan Arab tili va madaniyati festivalida o‘z hamkasblariga «Arab tilining tarixiy lug‘ati» ustida olib borilayotgan ishlar haqida gapirib berdi, deya xabar qiladi islam.ru nashri.
Olimning ta’kidlashicha, kitob Sharja amirligi Oliy kengashi a’zosi va hukmdori doktor shayx Sulton ibn Muhammad al-Qosimiy rahbarligi ostida tayyorlanmoqda.
"WAM" axborot agentligi xabariga ko‘ra, arab tili va madaniyatining tarixiy rivojlanishi aks etadigan lug‘atni yaratish ustida Arab ilmiy tili akademiyalari ittifoqi (Qohira, Misr) bilan birgalikda 300 nafardan ortiq arab tadqiqotchilari va tilshunoslari ish olib borishmoqda. Kitobda arab tili va madaniyatining oxirgi 17 asrlik tarixi tadqiqotning uch bosqichlari: eski yozuvlar, arab tiliga urg‘u bilan semit tillari guruhi, shuningdek, tilning amaliy qo‘llanilishida ta’riflanadi. U islomgacha va islom davrlari, separatchi sulolalar tarixi, Mamluk sultonligi davri va zamonaviy tarixdan iborat beshta davrni qamrab oladi.
O‘zbekiston musulmonlar idorasi Matbuot xizmati
Cavol: Men har yili qurbonlik qilar edim, bu yil ham qurbonlik qilishni niyat qilgan edim. Ammo bu yil muborak haj ibodatini ado qilish nasib qilib haj qilish uchun ketayapman. Shu holatda qurbonligimni qanday ado qilaman?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taolo safaringizni O‘zi oson qilsin. Qurbonlik vojib bo‘lishi uchun kishi muqim bo‘lishi kerak, safarda yurgan musofirlarga qurbonlik qilish vojib bo‘lmaydi.
Musofir kishi qurbonlik qilinadigan kunlar o‘tib ketishidan avval muqim bo‘lib qolsa, bu holatda unga qurbonlik qilish vojib bo‘ladi.
Zimmasiga qurbonlik qilish vojib bo‘lgan boy kishi qurbonlik qilish maqsadida qo‘y sotib olib qurbonlik qilinadigan kunlar kelishidan avval safarga chiqib ketsa, uning zimmasidan qurbonlik soqit bo‘ladi. Ammo boyligi nisobga yetmagan va shu sababli unga qurbonlik qilish vojib bo‘lmagan kishi qurbonlik qilish maqsadida qo‘y sotib olsa, qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olish bilan qurbonlik qilishni nazr qilgan hisoblanadi va bunday kishi qurbonlik qilinadigan kunlari safarga chiqsa ham uning zimmasidan qurbonlik soqit bo‘lmaydi. Nomidan qurbonligini so‘yish uchun biror kishini vakil qilib tayinlaydi (Fatavoi Hindiya).
Demak, agar sizni nisob miqdorida molingiz bo‘lib sizga qurbonlik qilish vojib bo‘lgan bo‘lsa va hox qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olgan bo‘lsangiz ham yoki sotib olmagan bo‘lsangiz ham bu kunlarda safarda bo‘lganingiz sabab sizdan qurbonlik soqit bo‘ladi.
Agar sizni nisobga yetgan molingiz bo‘lmasa va sizga qurbonlik qilish vojib bo‘lmagan bo‘lsa, qurbonlik qilish uchun qo‘y ham sotib olmagan bo‘lsangiz sizga qurbonlik vojib emas. Lekin qurbonlik qilish uchun qo‘y sotib olgan bo‘lsangiz nomingizdan qurbonligingizni so‘yish uchun biror kishini vakil qilasiz.
Bu o‘rinda yana bir jihatga e’tibor qaratishingiz lozim. Agar haj safarida muqimlik holatini topsangiz ya’ni Makkada unga borganingizdan boshlab Minoga chiqadigan kuningizgacha yoki Minodan qaytganingizdan keyin 15 kun tursangiz qurbonlik vojib bo‘ladi. Uni o‘sha yerda yoki vakil orqali o‘z uyingizda so‘ydirishingiz vojib bo‘ladi.
Yana shuni ta’kidlaymizki, mazkur qurbonlik va hajdagi jonliq so‘yish masalalari boshqa-boshqa masalalardir. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.