Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Oktabr, 2025   |   22 Rabi`us soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:15
Quyosh
06:34
Peshin
12:14
Asr
16:00
Shom
17:48
Xufton
19:00
Bismillah
14 Oktabr, 2025, 22 Rabi`us soni, 1447

Indoneziyalik shayx Ibrohim Zaynul samarqandlik ulamolar avlodi bo‘lgan

23.02.2019   2384   2 min.
Indoneziyalik shayx Ibrohim Zaynul samarqandlik ulamolar avlodi bo‘lgan

Ayni vaqtda Buxoroda davom etayotgan forum doirasida O‘zbekistonning ziyorat turizmi salohiyatini oshirishga va xorijiy tajribaga asoslanib yangi turizm mahsulotlarini shakllantirish mavzusida muloqotlar boshlandi.

Unda islom dinining tarqalishida o‘zbek olimlarining hissasi, musulmon sayyohlar uchun xalqaro reyting va uning mamlakat nufuzini oshirishdagi o‘rni, turizmning madaniy merosga ta’siri kabi mavzular muhokama qilindi. Xorijiy mehmonlarning ma’ruzalari tinglandi.

Muxlis Hanafi, Indoneziyadagi “Istiqlol” muzey direktori: – Indoneziya hududida islom dinining tarqalishida O‘zbekiston olimlarining o‘rni beqiyos. Buxoro Xoja Abdulxoliq G‘ijduvoniy, Xoja Orif ar-Revgariy, Xoja Mahmud Anjir Fag‘naviy, Xoja Ali Romitaniy, Xoja Muhammad Boboyi Samosiy, Sayyid Amir Kulol, Xoja Bahouddin Naqshband kabi ilm olamida tanilgan insonlar yurti.

Milodiy 9-15 asrlarda yurtingizda ilm va madaniyat eng yuksak darajaga yetgani tarixiy haqiqat. Bizning ko‘pgina manbalarimizda islomning eng mashhur namoyandalari daryoning ortidan kelgani qayd etilgan.

Shaharlar misolida aytadigan bo‘lsak, Buxoro, Samarqand, Xorazm kabi shaharlaringiz Arabistondagi Bog‘dod va Xalafa bilan mashhurlik borasida raqobatlasha oladi. Buxoro Qohira, Samarqand Bobil, Rim kabi shaharlar bilan ilm- fan borasida tengsizdir.

Indoneziyadagi ulamolar uchun darslik sifatida foydalaniladigan sufiylik tariqati asoschisi Bahouddin Naqshbandning asarlari biz musulmonlar qalbida o‘chmas iz qoldirgan.

Bizdagi taniqli Shayx Ibrohim Zaynul yurtingizning mashhur zotlari – Samarqandiylar avlodi bo‘lgani haqida kitoblarimizda keltirilgan. Ammo, bizdagi aholining katta qismi islomni arab davlatlaridan kirib kelgan deb o‘ylaydi.

Agarda ularga yurtingiz haqida ko‘proq targ‘ibot ishlari olib borilsa, ziyorat turizmi uchun qulayliklar yaratilsa, bunday tushunchadan chekingan bo‘lardi.

Xorijiy mehmon o‘z nutqida 1956 yil Indoneziyaning birinchi Prezidenti yurtimizga kelib, Imom Buxoriyni ziyorat qilgani haqida ham eslab o‘tdi. Ayni vaqtda Naqshbandiyning eng ko‘p izdoshlari yashayotgan ushbu mamlakat bilan O‘zbekiston davlati aloqalari rivojlanishidan har ikki davlat manfaatdor bo‘lishini esa alohida qayd etdi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi Matbuot xizmati

O'zbekiston yangiliklari
Boshqa maqolalar
Maqolalar

“Yalla, ya hajji” nima degani?

14.10.2025   2826   1 min.
“Yalla, ya hajji” nima degani?

Yalla, ya hajji” – Makkadagi Masjidul Haram xodimlari tomonidan ko‘p ishlatiladigan ibora bo‘lib, “ey hoji, yuring” degan ma’noni bildiradi. Bu so‘z ikki qismdan iborat:

  • Yalla (يلا) – “keling”, “yuring”, “harakatlaning” ma’nosida;
  • Ya hajji (حاجّ يا ) – “ey hoji” degani.

Shuning uchun, xodimlar “yalla, ya hajji” desa, “ey hoji, yuring!” yoki “hojilar, harakatlaninglar!” deyayotgan bo‘ladi.

Bu iborani asosan Masjidul Haramdagi xavfsizlik xodimlari odamlar oqimini boshqarish, tig‘izlikning oldini olish va ziyoratchilarning harakat ravonligini ta’minlash uchun qo‘llaydilar. Har kuni millionlab ziyoratchilar yig‘iladigan ushbu muqaddas maskanda harakatni muvofiqlashtirish juda muhim hisoblanadi.

Xavfsizlik xodimlari ba’zan “Yalla, hajji, tariyq!” deb ham murojaat qiladi. Bunisi “hoji, yuring, yo‘l bering!” degan ma’noni anglatadi. “Tariyq” (طريق) so‘zi “yo‘l” yoki “yo‘l bering” ma’nosida qo‘llanadi.

Haj va umra safarlariga borayotgan ziyoratchilar uchun arabchadagi ayrim iboralarni bilib olish juda foydali. Bu nafaqat xavfsizlik xodimlarining ko‘rsatmalariga to‘g‘ri amal qilishga yordam beradi, balki harakat jarayonidagi tartibni ham ta’minlaydi.

“Yalla hajji” – bu oddiy so‘z emas, balki Makkadagi tartib va hamjihatlik ramzidir. U hojilarni bir yo‘nalishda harakatlantirish, ularning xavfsizligini ta’minlash va ibodat muhitini osoyishta saqlash uchun qo‘llaniladigan iboradir.

T.Azimov

Maqolalar