2019 yilning 9 fevral kuni «Hilol-nashr» nashriyot-matbaa uyida fazilatli ShayxMuhammad Sodiq Muhammad Yusuf rohimahullohning rus tilidagi navbatdagi kitoblarining taqdimoti bo‘lib o‘tdi.
Taqdimotda MDH mamlakatlari, turli xil tashkilotlar, korxonalardan faxriy mehmonlar, diniy o‘quv muassasalariing o‘qituvchilari va talablari, O‘zbekiston Xotin-qizlar qo‘mitasi vakillari, mahalliy va xorijiy OAV vakillari ishtirok etishdi.
Taqdimotda ta’kidlanishicha, hozirgi kungacha chop etilib kelinayotgan va ulardan millionlab o‘quvchilar, shu jumladan elektron resurslarning foydalanuvchilari foydalanib kelayotgan, Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusufning qalamiga mansub ko‘plab fundamental va qomusiy ilmiy kitoblar ularning Islom dini va Vatani oldidagi ulkan xizmati hisoblanadi.
Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusufning kitoblarini qisqa tarzda mana bunday ta’riflasa bo‘ladi:
Birinchidan, ular islom dinini uning haqiqiy ko‘rinishida taqdim etishga yo‘naltirilgan; ularda ma’lumotlar din haqidagi bilimlarni berishdagi omonatga rioya qilgan holda, haqqoniy keltirilgan.
Ikkinchidan, ular Islomdagi mo‘tadillik tamoyili – vasatiylik ruhida yozilgan.
Uchinchidan, ularning kitoblarida islomiy tushunchalar obyektiv tushuntirishlar, kitobxonlarning eng keng doirasiga mo‘ljallangan, unchalik murakkab bo‘lmagan tushunarli va sodda sharhlar bilan bayon qilinadi. Bu esa, ularning kitoblari qarama-qarshiliklar va kelishmovchiliklarga olib kelishi mumkin bo‘lgan shart-sharoitlar va nuqtayi nazarlardan xoli ekanligidan dalolat beradi.
To‘rtinchidan, muallifning kitoblari ularning ahli sunna val jamoa mazhabiga muvofiq ruhda yozilganidir.
Beshinchidan, Shayxning kitoblarida ta’rif qilinayotgan boshqa dinlarga Islomning munosabati musulmon dunyosining haqiqiy yuzini aks ettiradi – ushbu kitoblar diniy bag‘rikenglik va dinlararo totuvlik ruhi bilan singdirilgan.
Tadbir chog‘ida ta’kidlandiki, bizning mintaqamizni MDH mamlakatlarining ulkan hududi o‘rab turibdi, ulardagi deyarli barcha musulmonlar rus tilida so‘zlashishadi, ushbu tilni tushunishadi, erkin tarzda rus adabiyotini mutolaa qilishadi. Ushbu ulkan hududning musulmonlari yagona islom maktabining tarafdorlari hisoblanishadi.
Taqdimotda nutq so‘zlaganlarning fikriga ko‘ra, Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf ushbu hudud musulmonlarining yetakchilaridan biri sifatida, musulmonlarda haqiqiy bilimlarni olish imkoni bo‘lishi uchun odamlarga Islomning asoslarini tushuntirib berish, ularga islom ta’limotning to‘g‘ri talqinini yetkazishni o‘zlarining burchlari, deb hisoblardilar.
Shayx shu yerda, MDH mamlakatlari hududida o‘sib, ulg‘ayganlari uchun bu muhitda yashar, turmushning barcha o‘ziga xos xususiyatlari, mentaliteti, mahalliy musulmonlarning urf-odatdarini yaxshi bilar va shuning uchun bizning muammolarimizning mohiyatini yaxshi anglar edilar. Boz ustiga, boshqa tarjimalarning mualliflaridan farqli ravishda, Shayx chinakam islom olimi, ya’ni diniy ulamo edi.
Shayxning kitoblari bizning katta mintaqamiz va davrimizning shart-sharoitlari va talablaridan kelib chiqib yozilgan edi.
Shuning uchun ushbu ilmiy meroslarni rus tiliga tarjima qilish talab qilinardi.
Bunday obyektiv zaruratdan tashqari, bir qator subyektiv sabablar ham bor edi. O‘sha to‘qsoninchi yillarda Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf kitoblarini rus tiliga tarjima qilish to‘g‘risidagi iltimoslar bilan ularga obro‘li ulamolar, dinshunoslar, shuningdek ma’naviyat masalalari bo‘yicha mutaxassislar murojaat qilishardi. Tarjima to‘g‘risidagi asosli iltimoslar MDH mamlakatlarining siyosatchilari, diplomatlari, turli sohalarning mutaxassislaridan kelib tushar edi.
O‘z vaqtida ko‘pchilikning qayd etishicha, Rossiya va boshqa mamlakatlarda asosan mo‘tadil Islomga zid keladigan turli xil islomiy oqimlar tarafdorlarining kitoblari tarjima qilinib, keng tarqatilar edi. Ushbu kitoblarni o‘qiyotganlar orasida tushunmovchiliklar yuzaga kelardi, qarama-qarshiliklar paydo bo‘lardi. Shu sababli vaziyatni o‘nglash uchun Shayx kitoblarining tarjimalarini chop etish zarur edi.
Shuni ta’kidlash lozimki, ularning o‘zbek tilida chop etilgan birinchi kitoblaridan keyinoq Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf asarlarini tarjima qilishga ehtiyoj paydo bo‘ldi.
Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf va ularning safdoshlari ilk bor o‘tgan asrning 90-yillarida rus tiliga muqaddas Qur’onning ma’nolarini tarjima qilishga kirishishdi. O‘rta Osiyo musulmonlari diniy idorasining rus tili bo‘yicha mutaxassislari guruhi «Tafsiri Hilol»ning 29- va 30- poralarini tarjima qilishdi. Ushbu ikki jild chop etildi, ularni ko‘pchilik o‘qib chiqdi va bu ishni ma’qullashdi.
O‘sha paytlarda hali mamlakatimizdan tashqaridagi katta hududning ehtiyojlarini qondirish va boshqa tillarda kitoblarni chop etish uchun hali imkoniyatlar yo‘q edi. Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusufning o‘zbek tilidagi kitoblarning chop etilishi va keng tarqatilishi yo‘lga qo‘yilganidan keyin boshqa tillarga kitoblarni tarjima qilishga e’tibor qaratish uchun ham imkoniyat paydo bo‘ldi. Joylarda Shayxning ayrim asarlari mustaqil ravishda ozarbayjon, qozoq, qirg‘iz, qo‘miq, tojik, turkman, tatar va rus tillariga tarjima qilinayotganligi to‘g‘risida xabarlar kelib tusha boshladi. Ko‘pchilik avvaldan Shayxning shaxsan ruxsatlarini olishar edi.
Sekin-asta Shayx boshchiliklarida tarjimon va muharrirlar guruhi tuzildi, ularning kitoblari rus tilida chop etila boshlandi.
Rossiya va MDH mamlakatlari hududida bilim darajasini oshirish va ziddiyatlarni bartaraf etishga qaratilgan chinakam islomiy kitoblarning tarqatilishi, umuman olganda Islom dinining mustahkamlanishi, uning tarafdorlari soni ko‘payishi, ushbu tarafdorlarning birligi va birdamligiga xizmat qilishi, shuningdek o‘z bilimlarining yetarlicha bo‘lmagani oqibatida Islomning vasatiylik yo‘lidan og‘ganlarni to‘g‘ri yo‘lga turib olishiga yordam berishi kerak edi.
Amaliyotning ko‘rsatishicha, birinchi rus nashrlarining o‘ziyoq Shayx ezgu ishlarining samarasini ko‘rsatib bera oldi. Buni ko‘pchilik tan oladi.
– Alloh taologa beadad shukrlar bo‘lsinki, bugungi kunda davlat miqyosida buyuk olim va arbob Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusufning xotiralariga ehtirom bildirilmoqda, – ta’kidladi Shayxning o‘g‘illari Ismoil Muhammad Sodiq. – O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyevning tashabbuslariga ko‘ra Toshkentda, bu yerda, bizning yonimizda, Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf nomi bilan ataladigan, ma’rifat markazi bilan birgalikdagi masjid majmuasi jadal sur’atlarda bunyod etilmoqda.
Bizning shayximiz o‘z hayotlarini Alloh taoloning haqiqiy diniga chaqirish, payg‘ambarimiz Muhammad Mustafo sallollohu alayhi vasallamning yo‘llariga ergashish, musulmonlarning ma’rifatli bo‘lishi, bilimlarning tarqatilishi, yoshlarning tarbiyasi, jamiyatning mustahkamlanishiga baxshida etdilar.
Shayxning ishlari davom etmoqda.
Tantanali tadbirda mehmonlarning e’tiboriga rus tilidagi «Tafsiri Hilol» kitobining o‘n jildi va bugungi kunda dolzarblik kasb etayotgan «Baxtiyor oila» kitobining nashr etilgan nusxalari taqdim etildi.
Islom.uz portali tahririyati
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Bir kishi Nabiy sollallohu alayhi vasallamga kelib: «Men qiynalgan kishiman», dedi. Ya’ni, och ekanini bildirdi.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam xotinlaridan biriga ovqat so‘rab odam yubordilar. «U zotni haq ila jo‘natgan zotga qasam ichib aytamanki, uyimda suvdan boshqa hech narsa yo‘q!» dedi u.
Xuddi shunday qilib barcha xotinlariga ovqat so‘rab odam jo‘natdilar. Ularning bari yuqoridagidek javob berdi. Shunda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: «Bu kecha bu odamni kim mehmon qiladi, Alloh unga rahm qilsin», dedilar. Shunda ansorlardan bir kishi turib: «Yo Allohning Rasuli! Uni men mehmon qilaman», dedi. So‘ngra uni uyiga olib ketdi. Borib xotiniga bunday dedi:
— Bu odam Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning mehmonlari. Unga taom hozirla!
Xotin dedi:
— Bolalarimizning ovqatidan boshqa ovqat yo‘q.
Er dedi:
Bolalaringni uxlatib ovqatni olib kel. Mehmon ovqatga qo‘l uzatganida chiroqni o‘chirib qo‘y. Biz qorong‘ida o‘zimizni ovqat yeyayotgandek ko‘rsatamiz. Ammo yemaymiz. Mehmon shunda ozgina ovqatga to‘yadi.
Ular shunday qilib och uxlashdi. Mehmon to‘ydi. Ertalab ular Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga borishgach, u zot dedilar:
— Alloh taolo sizning ishingizdan ajablandi. Siz haqingizda Qur’on nozil qildi:
«Garchi o‘zlarining hojatlari bo‘lsa ham (boshqalarni) o‘zlaridan ustun ko‘radilar. Kim o‘z nafsining baxilligidan saqlansa, unday kishilar ha, ana o‘shalar najot topguvchilardir» (Hashr surasi, 9-oyat).
Dunyo charxpalakdir. Zamon aylanib turadi. Bugun puling bor. Ertaga yo‘q, ishing orqaga ketadi. Bugun faqirsan, ammo ertaga boyib ketishing mumkin. Faqirlik ayb emas, boylik fazilat emas.
Muhimi qalbdagi narsadir, cho‘ntakdagi emas. Muhimi insonning boylik va faqirlik paytidagi axloqidir.
Tasavvur qilyapsizmi, Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning hech bir ayollari uyidan ovqat topilmayapti! U kishi Allohning Rasuli bo‘lish bilan birga davlat rahbari ham edilar. Uylarida suvdan boshqa hech vaqo yo‘g‘-a?!
Faqirlikni uqubat, boylikni esa mukofot deb o‘ylashdan ehtiyot bo‘ling. Dunyo bor-yo‘g‘i imtihon, xolos. Imtihon savollari qanchalar qiyin bo‘lmasin, o‘tirib qolmang.
Aqlli inson boshqalarning hojatini chiqarishga harakat qiladi. Ularni qiyin ahvolda qoldirmaydi. Kishilarga ehson qilganingizda ular o‘zini aybdor va nuqsonli sanashmasin!
Bemor kishining faqirligini bilib qolsangiz, u so‘rashidan oldin ahvolidan xabar olishingiz oqilona ishdir. Ba’zilarning iffati so‘rashdan to‘sadi. In’omning eng afzali insonlarning iffatni ehtirom qilib, obro‘larini muhofaza qilib berilgan in’omdir!
Ehson qilishning ham odoblari bor. Bir kishiga hammaning oldida sadaqa yoki ehson bersangiz, uni xijolatga qo‘yasiz, iffatini jarohatlaysiz, ojizligini yuziga solgandek bo‘lasiz... Bunaqa sadaqa-ehson qilgandan ko‘ra, qilmaganing afzaldir!
Yuqorida keltirilgan ansoriyning odobiga boqing. Ovqati ozligi uchun xotiniga chiroqni o‘chirishni buyurdi. Maqsadi mehmonni xijolat qilmaslik edi. Chiroq yonib turganida mehmon ovqatning kamligini ko‘rib, uyalib, ovqat barchaga yetishi uchun ehtimol to‘yib yeya olmasdi.
Kishilardan noqulaylikni ketkazish ham ularni xotirjam qilishdir. Xotirjam qilish esa, ibodatdir!
«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi