Sayt test holatida ishlamoqda!
20 Iyun, 2025   |   24 Zulhijja, 1446

Toshkent shahri
Tong
03:04
Quyosh
04:50
Peshin
12:30
Asr
17:40
Shom
20:03
Xufton
21:41
Bismillah
20 Iyun, 2025, 24 Zulhijja, 1446

Jumboqning yechimi Qur’ondan topildi

13.12.2018   3341   3 min.
Jumboqning yechimi Qur’ondan topildi

Omina degan ayol bor edi. Har kuni Qur’on o‘qir, imkoni yetganicha oyatlardan yodlar edi. Ikki qizini ham uzatib, eri bilan yolg‘iz yashardi.

Bir kuni eriga “Borib, qizlaringizdan xabar olib kelmaysizmi?” dedi. Qizlaridan biri eri bilan dehqonchilik qilar, ikkinchisi loydan g‘isht quyib sotishardi.

Ota qizlaridan xabar olish uchun yo‘lga tushdi. Birinchi dehqonchilik bilan shug‘ullanadigan qizining uyiga bordi. Hol-ahvol so‘radi, mehmon bo‘ldi. Keyin qizidan: “Bolam, qiynalmayapsizlarmi?” deb so‘radi. Qizi: “Yo‘q, otajon. Tinch yashayapmiz. Bu yil katta dehqonchilik qildik. Urug‘larni ekib bo‘ldik. Endi bir duo qilsangiz, Alloh taolo bizga yomg‘ir bersa” dedi. Ota duoga qo‘l ko‘tarib, Alloh taolodan barakali yomg‘ir so‘radi. Shundan so‘ng qizi bilan xayrlashib, narigi qizinikiga bordi.

Undan ham hol-ahvol so‘radi, mehmon bo‘ldi. Keyin undan: “Bolam, qiynalmayapsanmi?” deb so‘radi. Qizi: “Yo‘q, otajon. Erim bilan tinch yashayapmiz. Shu kunlarda ko‘p miqdorda g‘isht quydik. Shunga Alloh taologa duo qilsangiz, yomg‘ir yog‘may tursayu, biz g‘ishtlarimizni sotib olsak” dedi. Ota qo‘llarini duoga ochib, Alloh taolodan qizining mushkulini oson qilishini so‘radi. U bilan ham xayrlashib, uyga qaytdi.

Uyga kelib, biroz dam oldi. Keyin ayoli undan “Qizlaringiz tinch o‘tirgan ekanmi?” deya so‘radi. Eri “Ha, o‘tirishibdi. Biri yomg‘ir kutyapti, boshqasi esa yomg‘ir yog‘masa edi” deb turibdi. Ikkovi uchun ham duo qilib keldim. Yomg‘ir yog‘masa, kattasining ahvoli nima kechadi, bordiyu yog‘sa, kichigining ahvoli nima bo‘larkin” dedi. Shunda ayol: “Siz Qur’on bilan oshno bo‘lmaysiz-da! Har kuni Qur’on o‘qiganingizda bunday xayol bilan noiloj qolmagan bo‘lardingiz, muammoning yechimini topgan bo‘lardingiz. Axir Qur’onda bu muammoning yechimi bor-ku!” dedi. Er qiziqib, “Qanday yechimi bor?” deb so‘radi. Ayol: “Alloh taolo Qur’oni Karimda shunday degan” deb mana bu oyatni o‘qib berdi: 

أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُزْجِي سَحَاباً ثُمَّ يُؤَلِّفُ بَيْنَهُ ثُمَّ يَجْعَلُهُ رُكَاماً فَتَرَى الْوَدْقَ يَخْرُجُ مِنْ خِلَالِهِ وَيُنَزِّلُ مِنَ السَّمَاءِ مِن جِبَالٍ فِيهَا مِن بَرَدٍ فَيُصِيبُ بِهِ مَن يَشَاءُ وَيَصْرِفُهُ عَن مَّن يَشَاءُ يَكَادُ سَنَا بَرْقِهِ يَذْهَبُ بِالْأَبْصَارِ

“Allohning bulutlarni haydashini, so‘ngra ularni birlashtirishini, so‘ngra ularni ustma-ust qalashtirishini ko‘rmadingizmi? So‘ngra (bulut) orasidan yomg‘ir chiqayotganini ko‘rasiz. (Alloh) osmondan – undagi tog‘ (bulut)lardan do‘l yog‘dirib, uni o‘zi xohlagan kishilarga yetkazur va o‘zi xohlagan kishilardan burib yuborur. Chaqmog‘ining yorug‘ligi ko‘zlarni ketkazgudekdir” (Nur surasi, 43-oyat).

Er darhol Allohga shukr sajdasini qildi va qo‘lini duoga ochib: “Ey Robbim, g‘isht quygan qizimdan yomg‘irni burib yubor, dehqonchilik qilgan qizimga baraka yomg‘iringni yog‘dir” deya duo qildi.

Ayolining farosati, hozirjavobligidan xursand bo‘ldi. Keyin unga shunday soliha juft nasib etgani uchun Alloh taologa hamdu sanolar aytdi.

 Ota keyinchalik qilgan duosining ijobatini ko‘rdi. Dehqonchilik bilan shug‘ullanuvchi qizi yashaydigan tomonda yomg‘ir yog‘di, g‘isht quyish bilan shug‘ullanuvchi qizi yashaydigan mintaqada yog‘ingarchilik kuzatilmadi.

 

  

Shayx Muhammad Mutavalliy Sha’roviy rahimahullohning

mav’izalaridan Nozimjon Iminjonov tarjimasi

Maqolalar
Boshqa maqolalar

Yolg‘iz qolganda ham Allohdan hayo qiling!

18.06.2025   2826   3 min.
Yolg‘iz qolganda ham Allohdan hayo qiling!

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Imom Buxoriy va Imom Muslim rivoyat qilgan hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Hayo – iymondandir. Iymon jannatdadir. Fahsh qabohatdandir. Qabohat esa do‘zaxdadir” [1], deganlar.

Ka’b hazratlarining bir gaplari bor: “Hammaning oldida odamlardan uyalganingiz singari yolg‘iz qolganda ham Alloh taolodan hayo qilinglar”.

Bizlar omma oldida uyatchan bo‘lganimiz qadar maxfiy paytlarda Alloh taolodan hayo qilayapmizmi?! Hammaning oldida biror xato qilib qo‘ygudek bo‘lsak, odamlar bizni gap-so‘z qilishlaridan qo‘rqib yurganimiz kabi hech kim ko‘rmagan paytda Alloh bizni ko‘rib turganini his qila olyapmizmi?! 

Ulug‘lardan biri bunday deydi: “Hammaning oldida qilishdan uyaladigan ishini yashirincha qilgan odamning qadri yo‘qdir”.

Alloh taoloning nazdida beqadr bo‘lishimiz va odamlar orasida hurmatimizni yo‘qotishimiz qay birimizga yoqadi?! Mana bu misralar juda to‘g‘ri yozilgan:

Gar hayo pardasi sitilsa nogoh,
Qo‘rquv ham solmasa ish nihoyasi,
Istagan narsangni qilaver gumroh,
Bexayr hayotning shudir doyasi.
Iffat tark aylasa insonni agar,
Ortidan ketgaydir xayru halovat.
Ko‘zlaring ochibroq solsang-chi nazar:
Po‘stloq turar ekan, novda salomat!

 Lekin hayo bobida uyalmaslik kerak bo‘lgan amallar ham borki, bu ishlarni hikmat va odob ila ado etmog‘imiz lozim. Ulug‘lardan biri: "Uch narsa borki, ulardan uyalma:

1. Ilm izlash. Bir so‘rab, bir so‘ramay yuradigan bo‘lsang, u holda hech qachon ilmga erisha olmaysan.

2. Badan kasalligi. Alloh taolo seni birorta kasallik bilan sinasa, o‘z qobig‘ingga o‘ralib olib, odamlardan ajralma.

3. Kambag‘al yaqin qarindosh. Bu mening amakimning o‘g‘li yoki tog‘amning o‘g‘li deyishdan uyalma”, deydi.

Hayo martabalarining eng yuqorisi banda Robbisidan hayo qilishi va U Zotga osiylik qilmasligi, ibodatlarida kamchilikka yo‘l qo‘ymasligidir. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Kim Alloh taolodan hayo qilsa, boshni va u qamrab olgan narsalar (ko‘z, quloq kabi a’zolar)ni  saqlasin, qorin va u qamrab olgan narsalar (farj kabi a’zolar)ni ehtiyot qilsin. O‘lim va chirishni yodga olsin. Oxiratni istagan kishi dunyo ziynatlarini tark qiladi, kim ularni qiladigan bo‘lsa, Alloh taolodan haqiqiy ma’noda hayo qilgan bo‘ladi”, [2] dedilar.

Alloh taolo bergan ne’matlarini va U Zotning haqqini ado etishda kamchilikka yo‘l qo‘yayotganingizni ko‘ra olishingiz hayodandir. Alloh taologa itoat qilib, Unga osiylik qilmasangiz qiyomat kunida bandaga amallari ko‘rsatilganida Alloh taolo u bandani azoblashdan hayo qiladi.

Rivoyat qilinishicha, Misr azizi (shoh yoki xazinabon)ning ayoli Yusuf alayhissalomga ko‘ngli tushib buzuq ishni qilmoqchi bo‘lganida, uyning burchagida turgan butning yuzini yopib qo‘yadi. Shunda Yusuf alayhissalom: “Nima qilyapsan?” – deb so‘raydi. Ayol javoban: “Undan hayo qilyapman”, deydi. Yusuf alayhissalom esa: “Men Allohdan hayo qilishga haqliroqman”, deydi.

 

Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.


[1]  Imom Termiziy rivoyat qilgan va “Hasan sahih” qaror bergan.
[2]  Imom Ahmad va Imom Termiziy rivoyati.