Quyida keltiriladigan fikrlar, hikmatlar ijtimoiy tarmoqlardagi turli sahifalardan olib tarjima qilingan. Bundan tashqari sahobai kiromlar, ulug‘ olimlar, Yaqin Sharq, Osiyo, Yevropa va Amerika mutafakkirlarining bir qator fikrlari ham berilgan.
*****
Men faqat Robbimga suyanaman.
Qoqilsam, faqat U meni turg‘azib qo‘yadi.
Kasal bo‘lsam, faqat U menga shifo beradi.
Kambag‘al bo‘lib qolsam, faqat U meni boy qiladi.
Gunoh qilsam, faqat U meni mag‘firat etadi.
“Hikmat durdonalari”
*****
Qalbingni hasad bilan yoqma, gina bilan o‘ldirma, adovat bilan kasal qilma. Salim qalb egasi, xotiri jam inson bo‘lib yasha. Xalqlarni esa Xoliqqa qo‘yib ber.
“Hikmat durdonalari”
*****
Hech bir ish qilmaydiganlarga nasiba o‘zi kelib yordam berolmaydi.
“Tarix muhrlagan so‘zlar”
*****
Modomiki to‘g‘ri yurgan ekanman, soyamning odamlar tarafga egilishiga e’tibor bermayman.
“Tarix muhrlagan so‘zlar”
*****
To‘g‘ri ish qil! Boshqalarning sen haqingda nima deyishlariga e’tibor berma!
“Tarix muhrlagan so‘zlar”
*****
O‘lik ummat o‘z qahramonlarini, ular vafot etganidan keyin eslaydi. Buyuk ummat o‘z qahramonlarini, ular tirikliklarida hurmat qiladi.
“Tarix muhrlagan so‘zlar”
*****
Qiyin vaziyatlarda odamlarning qandayligi fosh bo‘ladi. Shuning uchun bir insonga, uning gapiga qarab hukm qilma. Insonlar gapirayotgan paytda ko‘pincha namunali bo‘ladilar.
“Hikmat durdonalari”
*****
Bobom menga shunday dedilar: “Bolam, bu sayyorda yashash qiyin bo‘lib qoldi. Odamlar bir-birini o‘yin qilishyapti. Pok inson qiynalyapti. Munofiq kimsa qalblarni o‘ziga qaratyapti. Odamlar yolg‘onchiga yaqinlashib, haqni aytadiganlardan qochishyapti”.
“Hikmat durdonalari”
*****
Jim turganimiz doim ham rozi ekanimizni anglatmaydi.
Sabrimiz doim ham zaifligimizni anglatmaydi.
Tabassumimiz doim ham qabul qilganimizni anglatmaydi.
Bir narsani qidirganimiz doim ham o‘sha narsaga muhtojligimizni anglatmaydi.
Biror masala muhokamasi paytida yo‘qligimiz doim ham o‘sha masalaga e’tibor bermayotganimizni anglatmaydi.
Ehtiyot bo‘lishimiz doim ham qo‘rqishimizni anglatmaydi.
Savol berishimiz doim ham bilmasligimizni anglatmaydi.
Xato qilishimiz doim ham ahmoqligimizni anglatmaydi.
Kechirishimiz doim ham ojizligimizni anglatmaydi.
Bularning barchasi biz o‘tadigan ko‘prik bo‘lib, o‘sha ko‘prik orqali cho‘qqiga yetib boramiz.
“Hikmat durdonalari”
*****
Odamlarga ko‘p ham ishonaverma. Odamlarni ko‘p ham yaxshi ko‘raverma. Dunyo ishlari haqida ko‘p ham o‘ylayverma. Chunki bularning ko‘pi sening ko‘p alam chekishingga sabab bo‘lishi mumkin.
“Hikmat durdonalari”
*****
Og‘riqlarni jim turib qabul qiladigan va boshqalarning xatolarini yaxshi niyat bilan kechiradigan kishilar meni hayron qoldiradi.
“Hikmat durdonalari”
*****
Ba’zilar ilonning zahri bilan bellasha oladigan gaplarni muloyimlik, yumshoqlik ohangida gapiradi. O‘sha gapni gapirayotganda yuzida tabassum ham bo‘lishi mumkin.
“Hikmat durdonalari”
Internet materiallaridan to‘plab, tarjima qiluvchi
Nozimjon Iminjonov
Bismillahir Rohmanir Rohiym
Bismillahir Rohmanir Rohiym.
Alloh taologa bitmas-tuganmas hamdu sanolar bo‘lsin.
Payg‘ambarimizga mukammal va batamom salavotu durudlar bo‘lsin.
Nabiy sollallohu alayhi vasallam Uhud g‘azoti shahidlarini dafn qilayotib: «Abdulloh ibn Harom bilan Amr ibn Jamuhni bitta qabrga qo‘yinglar. Ular bir-birini yaxshi ko‘rar edi!» dedilar.
Aslida, o‘lim firoq emas. Hammamiz kuni kelib vafot etamiz. Haqiqiy firoq birimiz jannatda yana birimiz do‘zaxda bo‘lishimizdir.
Ajoyib narsa o‘qigan edim. Bir kishi buvisining bir odati haqida shunday yozgan edi: «Buvim bizni bomdod namoziga uyg‘otib: «Turinglar! Jannatda sonimiz kamayib qolishini istamayman», der edilar».
Kim sizni haqiqiy yaxshi ko‘rsa, u do‘zaxga tushishingizni istamaydi. Ibrohim alayhissalom otalari Ozarni yaxshi ko‘rishlariga qarang. U kishi bunday degan edilar: «Ey ota! Men sizni Rahmonning azobi ushlashidan va shaytonga do‘st bo‘lib qolishingizdan qo‘rqaman» (Maryam surasi, 45-oyat).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning gaplarini go‘zalligiga boqing: «Ular bir-birini yaxshi ko‘rar edi!».
Insonning o‘zgalar oldida muhabbat, shijoat, saxovat va oliyjanoblik kabi chiroyli sifatlar bilan tanilishi naqadar go‘zal! Uning nomi zikr qilinganida tinglovchining yuzida uning surati xuddi qip-qizil yurak singari porlasa. Shuningdek, uning surati biz qo‘yayotgan go‘zal iboralar ortida ham porlab tursa!
Imom Zahabiy rohimahulloh «Siyaru a’lomin nubalo» kitobida Muhammad ibn Maymun haqida bunday yozadi: «Abu Hamza Sukariy Muhammad ibn Maymun al-Marvaziy. U shakar sotgani uchun «sukariy» deyilmagan. Uning so‘zlari shirinligi uchun shu nom bilan tanilgan!».
Bizni taniydiganlar ham ismlarimizni ularga qiladigan muomalamiz tufayli sifatlarimizga alishtirib olishganida nima bo‘lar edi?!
Ota-onamiz bizga «Ota-onani rozi qiladigan, muborak va yaxshilik qiladigan o‘g‘il», deb nom qo‘yarmidi yoki «surbet, qo‘pol va oqpadar o‘g‘il» debmi?!
Xotinimiz bizga «Mehribon, saxiy va bag‘rikeng er», deb nom qo‘yarmidi yoki «qaysar va qattiqqo‘l er» dermidi?!
Erlar ayoliga «mehribon, suyukli, oliyjanob va sabrli xotin», deb nom qo‘yarmidi yoki «bag‘ritosh, tili zahar va qo‘pol so‘zli xotin» debmi?!
Qo‘shningiz sizni «saxiy va marhamatli» dermidi yoki «xiyonatkor, ochko‘z va badxulq qo‘shni» deb atarmidi?!
Hamkasbingiz sizni «sir saqlaydigan, ishonchli, tarbiyali va odobli hamkasb» dermidi yoki «chaqimchi va sharmanda» deb nom qo‘yarmidi?!
Ismlarimiz bizniki. Sifatlarimiz esa odamlarniki. Ular bizga muomalamizga qarab sifat berishadi. Kuni kelib ismlar ketadi, sifatlar qoladi. Ortimizda bizga Allohdan rahm qilishini so‘rab turadiganlar qolsin!
«Nabaviy tarbiya» kitobi asosida tayyorlandi