Alloh tarlo  O‘z kalomi sharifi bo‘lmish Qur’oni karimda: “Bandalari ichida Allohdan qo‘rqadiganlari-olimdaridir”[1] degan. Bu oyati karima bandalar ichida olimlarning fazlini, martabasini belgilab beribgina qolmay, ularning so‘zlarini ahamiyatini, aytgan gaplarini quvvatini ham belgilab beradi. Demak, ulamo Allohdan qo‘rqib biror so‘z aytar ekan, uni qabul qilishimiz, uni aytganini so‘zsiz qabul qilishimiz darkor.

Alloh azza va jalla boshqa bir oyatda: “Ba’zilaringiz ba’zilaringizni g‘iybat qilmasin. Sizlardan birortalaringiz o‘zining o‘lgan birodarining go‘shtini yeyishni yaxshi ko‘rurmi?”[2]deb marhamat qilgan. “Hujurot” surasidagi bu oyatda Alloh taolo mo‘min-musulmon bandalarini g‘iybatchilikdan qaytarmoqda. G‘iybatning harom, gunohi kabiralardan ekanini hamma ulamolar bir ovozdan ta’kidlaganlar.  Bu ish naqadar qabih va naqadar yomon ekanini oyati karimaning o‘zida ham ajoyib uslub bilan bayon qilinmoqda.  Bundan kelib chiqadiki olimlar ustidan gapirish, ularni g‘iybat qilish gunoh ustiga gunoh, oxiriga yetib bo‘lmaydigan sharmandalikdir.

Aytishadiki, olimlar majlisi, ularning suhbati-dinning islohi, jasadning ziynatidir. Payg‘ambarimiz sollollohu alayhi vasallam olimlarni “payg‘ambarlarning merosxo‘rlari”  deb ataydilar. Bu “merosxo‘rlar” modomiki dunyoga berilmasalar, o‘zlaridagi omonatga hiyonat qilmasalar bularga nisbatan behurmat bo‘lishimiz, ularni ketlaridan g‘iybat qilishimiz zaharli go‘shtni yeyishimiz kabidir.

Payg‘ambarimiz sollollohu alayhi vasallam aytdilar: “Hamma olimlarning ham oldida o‘tiravermanglar, agar beshta narsadan beshta narsaga chaqirsa o‘tiringlar. Gumondan ishonchga, kibrdan tavozuga, dushmanlikdan nasihatga, riyodan ixlosga, rag‘batdan zohidlikka  (chaqirsa o‘tiringlar)”. Chunki Alloh taolo: “Allohning kitobini odamlarga ta’lim berib va o‘zingiz o‘qib o‘rganib, yolg‘iz Parvardigorga ibodat qiladigan kishilar bo‘linglar”[3] deb aytgan. Bu oyat ilmga targ‘ib bo‘lib, olimu ulamolarning fazilatlarini yoritib beradi.

  Demak, olimlarning dinimizdagi o‘rni, mavqei beqiyosdir. So‘zimizni Xasan Basriyning  gaplari bilan quvvatlab aytamizki: “Olimlar yulduzlarga o‘xshaydi. Agar ko‘rinib tursa, odamlar ular bilan yo‘l topishadi. Agar ko‘zdan yo‘qolib, zulmatda qolsa, qayoqqa yurishni bilmay hayron qolishadi. Olimning o‘limi bilan Islomda bo‘shliq paydo bo‘ladi. Vaqt o‘tsa-da, bu bo‘shliqni biror narsa to‘ldira olmaydi”.

“Xadichai Kubro” ayol-qizlar

o‘rta maxsus islom bilim

yurti mudarrisasi  I.Nurmuhamedova

[1]Mansurov A.  Qur’oni karim:ma’nolarining tarjimasi va tafsiri. -T.: TIU,  2016.  B- 437. 35:28

[2]Mansurov A.  Qur’oni karim:ma’nolarining tarjimasi va tafsiri. –T.: TIU, 2016.   B-517. 49-12

[3]Mansurov A.  Qur’oni karim:ma’nolarining tarjimasi va tafsiri. –T.: TIU, 2016.  B-60.   3:79