Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) Muoz (roziyallohu anhu)ni Yamanga yuborayotganlarida: “Mazlumning duosidan ehtiyot bo‘l. Zero, uning duosi bilan Allohning orasida parda-to‘sik yo‘kdir”, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).
Saudiya Arabistonining Jidda shahrining chorrahalardan birida kichik yuk mashinasi bilan yengil avtomashina to‘qnashib ketdi. Yuk mashina haydovchisi sudanlik, yengil mashina egasi saudiyalik bo‘lib, to‘qnashuv natijasida ikkala mashinaga ham jiddiy darajada zarar yetmadi.
Saudiyalik jahl bilan mashinasidan tushib, to‘qnashuv uning xatosi natijasida bo‘lganiga qaramay, sudanlikni haqoratlab, oldiga bordi-da, yuziga tarsaki tortib yubordi. Zarbaning kuchidan sudanlik haydovchining ko‘zi chiqib ketishiga bir baxya qoldi. Lekin u “Alloh taolo senga kifoya qilsin. Ishimni unga topshirdim. Sening haqqingda xato qilgan bo‘lsam, Alloh taoloning O‘zi meni hisob-kitob qilsin. Agar menga zulm qilgan bo‘lsang, Alloh taolo sendan kechiktirmasdan, tezlik bilan o‘ch olsin”, deya oldi, xolos.
Sudanlik kishi voqeaning davomini hikoya qiladi: “U yerdan ketdim. Ichimda bir olov yonar, qayta-qayta “Hasbiyalloh, hasbiyalloh (Alloh taolo menga kifoya qiladi)” deb aytardim.
Bir necha kun o‘tgach mol bozoriga borib, mashinamni bir chetga qo‘ydim. Shu payt, yuzimga tarsaki tushirgan kishi oldimga yugurib kelib, “Meni taniyapsanmi?” dedi. Men yana o‘sha kungidek “U ishni huzurida haqlar zoye bo‘lmaydigan Zot (Alloh)ga topshirganman”, deb javob berdim.
Shu vaqt uning ko‘zlariga yosh keldi:
– “Qaniydi o‘shanda ustimdan arz qilganingda yoki meni urib qasosingni olganingda...
Sen ishingni topshirgan Zot o‘sha voqeaning ertasigayoq mendan qasos oldi. Avtohalokatga uchradim, ikki farzandim halok bo‘ldi...
O‘n besh kundan beri ko‘chalarni kezib, kechirim so‘rash, roziligingni olish uchun seni qidiraman. Musibatlarga sabr qildim, ularni zulmim uchun dunyoda berilgan jazo deb bildim. Lekin aniq ishonamanki, oxiratdagi hisob-kitobdan qochib qutulib bo‘lmaydi. Sendan o‘tinib so‘rayman: “Mendan qasosingni ol, xohlagan ishingni qil, lekin meni kechir!”.
Uning og‘ir ahvolda, yig‘layotganini ko‘rib rahmim keldi. Unga:
– “Kechirimli kishi hurmatga sazovordir. Alloh taolo seni kechirsin, gunohlaringni mag‘firat qilsin”, dedim.
U ketdi. Oldimdan uzoqlashar ekan, qayta-qayta “Alloh taologa qasamki, bundan keyin hech kimga zulm qilmayman!” deb aytardi.
Mazlumning duosidan ehtiyot bo‘ling. Odamlarga ozor berib, “Tabiatan shunday odamman”, deb o‘zingizni oqlamang. Jim turgan har qanday kishi javob qaytarishdan ojiz emas. Shunday kishilar bo‘ladiki, qalbi og‘riyotgani, agar gapirsa, bu og‘riq yanada kuchayib ketishi tufayli jim turadi. Shundaylar bo‘ladiki, gapirgan gapi foyda bermasligini bilgani uchun ham sukut saqlaydi. Yana shunday odamlar bo‘ladiki, boshqalarga zarar yetkazmaslik uchun g‘azabini yutadi.
Rasululloh (sollallohu alayhi va sallam) bunday deganlar: «Mazlumning duosidan saqlaninglar. Zero, u bulutga ko‘tariladi. Alloh: “Izzatim va ulug‘ligimga qasamki, garchi ozginadan keyin bo‘lsa-da senga, albatta, yordam beraman”, deydi» (Imom Tabroniy rivoyati).
Bilmaganlarga bildirganlar va unutganlarga eslatganlarga O‘zi yordamchi, himoyachi va ko‘makchi bo‘lsin! Alloh taolo barchamizni mazkur voqeadan ibrat oladigan va yomon amallardan saqlanadiganlardan qilsin.
Bahodir MUHAMMAD,
“Kulol-qo‘rg‘on” jome masjidi imom noibi
Islom mutaassiblikka mutlaqo aloqasi bo‘lmagan dindir. U o‘ziga e’tiqod qiluvchilarni torlikka chaqirmaydi. Islom manbalari – Qur’on va sunnatda mutaassiblikka undovchi biror narsa yo‘q. Aksincha, kishilarni islomga undash Qur’oni karim ko‘rsatib berganidek, hikmat, go‘zal mav’iza va chiroyli bahs ila amalga oshiriladi. Bu esa mutaassiblik, biror masalani tor olishga butkul teskari bo‘lgan uslubdir.
Payg‘ambar alayhissalomdan rivoyat qilingan hadislarning birida: "Osonlashtiring – qiyinlashtirmang, xushxabar bering nafratlantirmang", - deya marhamat qilinadi. Ushbu chaqiriq mutaassiblikni inkor etadi. Zero, mutaassiblikdan nafrat, bag‘rikenglikdan esa xushxabar yuzaga keladi. Demak, islom mutaassiblikni inkor etar ekan, u terrorni, tinch aholi orasida vahima keltirib chiqarishni va begunoh insonlarning qonini to‘kishni ham qoralaydi. Islomning nazdida bir odamning joniga qasd qilish butun insoniyatning joniga qasd qilish bilan barobardir.
Qur’oni karimda bu haqda: "Kimki biron jonni o‘ldirmagan va yerda buzg‘unchilik qilib yurmagan odamni o‘ldirsa, demak, go‘yo barcha odamlarni o‘ldiribdi", - deyiladi. (Moida surasi, 32-oyat) Shunday ekan, islomni mutaassiblik bilan bog‘lash yanglishishdir. Din nomidan qo‘poruvchiliklar qilishning muqaddas islom ta’limotiga mutlaqo aloqasi yo‘q.
Abduvahob Yaqubboyev,
Namangan tumani "Mirzaboy Xolto‘raboy" masjidi imom-xatibi
@SOFTALIMOTLAR