Misr Arab Respublikasi poytaxti Qohiraga xizmat safarini amalga oshirayotgan O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi hay’ati kecha, 26 avgust kuni Qohira islom san’ati muzeyida bo‘ldi. Muzeyning bosh direktori doktor Mamduh Usmon bilan uchrashuv o‘tkazildi. Muzey rahbariyati va uchrashuvda ishtirok etgan ilmiy tadqiqotchilarga O‘zbekistonda tarixiy-madaniy merosni asrash, o‘rganish va targ‘ib qilish sohasida respublika rahbariyati tomonidan amalga oshirilayotgan tashabbuslarning mohiyati va maqsadlari taqdimoti amalga oshirildi.
Islom san’ati muzeyi bosh direktori Markaziy Osiyo sivilizatsiyasi umumislomiy tamaddun zanjiridagi muhim halqa ekanini, Toshkentda barpo etilayotgan Islom sivilizatsiyasi markazi bilan hamkorlik qilish Islom san’ati muzeyi uchun sharaf va ayni muddao bo‘lishini bayon qildi. Tomonlar hamkorlik to‘g‘risida Memorandum imzolash va unga ko‘ra ma’lumot, tajriba almashish, xodimlarning o‘zaro malakalarini oshirish hamda Qohira islom san’ati muzeyi va O‘zbekistondagi islom sivilizatsiyasi markazi o‘rtasida ekspozitsiyalar almashib turishga kelishib oldilar.
Shu kuni O‘zbekiston delegatsiyasi Iskandariya kutubxonasi bosh direktori doktor Mustafo El Feki bilan ham uchrashdi. Suhbat davomida doktor El Feki O‘zbekistonda amalga oshirilayotgan xayrli ishlardan xabardor ekanini, mamlakatimizda Prezident Shavkat Mirziyoyev tashabbuslari bilan ajdodlar merosini saqlash va o‘rganish bo‘yicha amalga oshirayotgan ishlarni kuzatib turganini mamnuniyat bilan qayd qildi.
«Aloqalarimiz tarixi mamluklar va hatto ulardan oldingi zamonlarga taqaladi, dedi kutubxona direktori. Albatta biz hamkorlik qilishimiz, otalar an’analarini davom ettirishimiz kerak. Biz O‘zbekiston tomonining kutubxonamizdagi mashhur kishilar timsollari qatorida ko‘rish uchun Ahmad al-Farg‘oniy haykalchasini tortiq qilish niyatidan xabardor bo‘ldik. Ushbu ulug‘ olim mamlakatlarimiz va xalqlarimiz, tariximiz va madaniyatlarimiz o‘rtasida misoli bir ko‘prikdir. Albatta bunday hadyani mamnuniyat bilan, sharaf deb bilib qabul qilamiz».
Uchrashuvda O‘zbekistondagi Islom sivilizatsiyasi markazi va Iskandariya kutubxonasi islom tadqiqotlari markazi o‘rtasida hamkorlik bitimi imzolashga kelishib olindi. Uchrashuv samimiy va do‘stona muhitda o‘tdi.
O‘MI Matbuot xizmati
Ramazon hayiti va Qurbon hayiti Islomning ikki ulug‘ bayramidir. Ularning har birida ulkan ma’naviy ma’nolar bo‘lib, musulmonlar hayotida alohida o‘rin tutadi. Xususan, Qurbon hayiti Islomda fidokorlik, sadoqat va bag‘rikenglik ramzi hisoblanadi.
Ushbu muqaddas bayram oldidan Davlatimiz rahbarining maxsus qarorlari qabul qilinishi, Ramazon va Qurbon hayiti sanalari dam olish kuni sifatida belgilanishi xalqimizning diniy ehtiyojlarini ta’minlash, milliy va diniy qadriyatlarni asrab-avaylash hamda ma’naviy birdamlikni mustahkamlashga xizmat qilmoqda.
Qurbon hayiti Zulhijja oyining avvalgi o‘n kunida nishonlanadi. Ulamolar ta’kidlaganidek, Zulhijjaning avvalgi o‘n kuni Allohning eng mahbub kunlaridan biri bo‘lib, bu kunlarda qilinadigan amallar, ibodatlar, xayru saxovatlar juda ham ulug‘ hisoblanadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo huzurida yaxshi amallar Zulhijjaning birinchi o‘n kunida qilinadigan amallardek afzalroq amal yo‘q”, — deb marhamat qilganlar. Shunday ekan, ushbu kunlarda yaxshi amallarga shoshilish, savobli ishlarga ulgurib qolish ayni muddaodir.
Qurbon hayitining fazilatlari amallaridan biri – qurbonlik qilish hisoblanadi. Qurbonlik, Islom dinida ahamiyati katta bo‘lgan amallardan biri bo‘lib, u Qurbon hayiti kunlarida Allohning roziligi uchun fidoiylik ifodasi o‘laroq jonliq so‘yishdir. Bu amal hazrati Ibrohim alayhissalom va payg‘ambarimiz Muhammad sollallohu alayhi vasallam sunnatlariga amal qilish, fidokorlik, sabr va taqvo kabi tushunchalarni ifoda etadi.
Qurbonlik qilish nafaqat insonning taqvosi, balki ijtimoiy mehr-oqibat, muhtojlarga g‘amxo‘rlik belgisidir. Qurbonlik go‘shti faqirlarga, qarindoshlarga, qo‘shnilarga tarqatilishi, ahillik va mehr-muhabbatni yanada mustahkamlaydi.
Qurbon hayiti — bu ahillik va mushtaraklikning ramzi bo‘lib, bu kunda musulmonlar o‘z qarindoshlari, qo‘shnilari, do‘stlarining holidan xabar oladilar, uzoqdagi yaqinlarini yo‘qlab borishga harakat qiladilar. Ayniqsa, keksa, bemor, yolg‘iz kishilar holidan xabar olish — dinimizda yuksak ajr hamda e’tiborga sazovor amal hisoblanadi.
Qurbon hayiti insonlarni bir-biriga yaqinlashtiradi, mehru shafqatni uyg‘otadi, bayram munosabati bilan ehson qilish, bolalar va keksalarni xursand qilish kabi amallar nafaqat shaxsiy savob, balki jamiyatdagi yaxshilik muhitini yanada mustahkamlaydi.
Bu kunda imkoni bor insonlar kam ta’minlangan oilalar, yetimlar, ehtiyojmandlar holidan xabar olib, ularga xursandchilik ulashsalar, bu amalning savobi beqiyosdir. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Mo‘minlarning o‘zaro do‘stliklari, rahm qilishlari va mehr ko‘rsatishlari xuddi bir jasadga o‘xshaydi. Undan bir a’zo xasta bo‘lsa, jasadning qolgani unga qo‘shilib bedor bo‘ladi va isitmalaydi”, — dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Azizlar, ayni kunlarda yurtimizdan 15 ming nafardan ziyod yurtdoshlarimiz Islomning besh ustunidan biri bo‘lgan Haj ibodatini ado etishga taraddud ko‘rmoqdalar. Ular orasida yuzlab nuroniylar, onalarimiz, ustoz va ziyolilar bor. Bu har bir yurtdoshimizning qalbida quvonch uyg‘otadi. Ayniqsa, mamlakatimiz rahbari muhtaram Prezidentimiz O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy hazrat bilan telefon orqali muloqot qilib, hojilarimiz ahvolidan xabar olganelari, ularga muborak safarda to‘liq sharoit yaratilishi, Haj ibodatini xotirjam va mukammal ado etishlari uchun zarur ko‘mak va duolarini izhor etganlari katta voqea bo‘ldi.
Bu voqelik yurtimizda din va davlat munosabatlari yangi, barqaror va hamjihat zaminda qurilayotganidan dalolatdir. Bu – xalqimizning muqaddas qadriyatlariga hurmat, Islomning pok ta’limotiga bo‘lgan ehtirom namunasidir.
Bu kabi yuksak e’tiborlar yurtimizda din va davlat o‘rtasidagi muvozanatli munosabatning, xalqning e’tiqodi va qadriyatiga nisbatan hurmat va e’zozning amaliy namunasidir.
Muhtaram yurtdoshlar! Fursatdan foydalanib barchalaringizni iyd al-Azxo – Qurbon hayiti bilan samimiy muborakbod etaman. Yurtimiz tinchlikligi barqaror, xalqimiz totuvligi bardavom bo‘lsin, dinimiz yanada ravnaq topsin, xonadoningizdan fayzu baraka arimasin!
Qurbon hayitingiz muborak bo‘lsin!
Ubaydulloh Abdullayev,
Farg‘ona viloyati bosh imom-xatibi