Qur’on tinglovchilarga xushxabar!
Alloh taologa behisob hamdu sanolarimiz bo‘lsinki, qariyb bir oydan beri davom etayotgan Respublika Qur’on musobaqasining fayzu futuhi poytaxtimiz Toshkent shahrida boshlanib ketdi. Allohning muborak Kalomiga ixlosmand xalqimiz xushovoz qorilarning go‘zal tilovatlarini qalblari to‘la muhabbat bilan tinglamoqda. Respublika bo‘ylab Qur’on musobaqasini xoh bevosita bo‘lsin, xoh jonli efirda bo‘lsin tinglab borayotgan Qur’on muxlislariga xushxabar bermoqchimizki, Habibimiz sollallohu alayhi vasallam: “Kim Alloh taolo kitobidan bir oyatni eshitsa, unga ikki (ko‘p) savob yoziladi”, deb marhamat qildilar.
Sizlarga xushxabar bo‘lsin, Qur’ondan bir harf tilovat qilsangiz, Alloh taolo o‘nta savob beradi. Demak, bir dona oyatda qancha harf bo‘lsa, uni o‘n barobaricha savobga erishasiz. Tinglaganingizda esa uni yana ikki barobarga ko‘paytiring. Endi bir o‘ylab ko‘ring-chi, musobaqaning bir kunida qancha oyat tinglamoqdasiz? Bundan Alloh taoloning bandalariga bo‘lgan rahmati naqadar cheksizligini anglab yetasiz.
Qur’on tilovatini tinglashning boshqa foydalari ham ko‘p. Abdudoim Kahil bunday degan: “To‘liq sog‘ayishni istagan bemor har kuni bir necha soatdan Qur’on eshitsin. Uning ma’nosini anglashga urinsin. Zero, Qur’on mazmunini tushunish ham shifodir”.
Darhaqiqat, Qur’on tinglashning sog‘likka ham behisob foydalari borki, u bilan inson tinchlanadi, xotirjam bo‘ladi. Bu esa bemorning sog‘ayishiga kuchli omil bo‘ladi.
Qur’on tinglagan inson oxiratni eslaydi, natijada hayotini to‘g‘rilashga urinadi, xatti-harakatlarini nazorat qiladi, Qur’on tinglaganimizda ko‘zimizga yosh kelishi ham bejiz emas...
Qorilarning yuksak martabasi bor
Ummu Dardo roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: “Men Oisha (onamiz) oldiga borib: “Jannatga kirganlar ichida Qur’on o‘qigan bilan o‘qimagan orasida qanday farq bor?” deb so‘radim. Oisha (onamiz): “Jannat pog‘onalari Qur’on oyatlariga teng. Jannatga kirganlar ichida hech kim Qur’on o‘qiganlardan afzal bo‘la olmaydi”, deb javob berdi”.
Shunday ekan, qorilarimizga xushxabar bo‘lsinki, ularning uzoq yillar chekkan zahmatlari evaziga Alloh taolo o‘ziga xos mukofot tayinlab qo‘ygan. U esa jannatning eng yuqori darajasidir.
Yana bir rivoyatda: “Qorilar jannatga kirganlaridan so‘ng ularga “O‘qi va ko‘taril!” deb xitob qilinadi. Qori o‘qir ekan, jannatning darajalaridan ko‘tarilib boraveradi. Qayerda o‘qishdan to‘xtasa, o‘sha qavat uning jannatdagi maqomi bo‘ladi”. Demak, Qur’ondan kim qancha yod olsa, shunga qarab o‘zining martabasini belgilaydi. U holda o‘z maqomimizni jannatning eng yuqori darajasidan tayinlab olishimizga nima monelik qilmoqda? Allohdan so‘rab, yangi tashkil qilinayotgan “Arab tili kurslari”ga yozilib, tezroq arab tilida savodimizni oshirib, Allohning kalomini yod olishga kirishaylik. Zero, “Insonlar ichida Allohning xos bandalari bor. Qur’on ahli – Allohning ahli va xos bandalaridir”, deb Habibimiz sollallohu alayhi vasallam marhamat qildilar. Qur’on hofizlari – insonlar ichra Allohning xos bandalaridir. Bunday maqomga erishishga barchamizning imkoniyatimiz bor. Biz faqat g‘ayrat-shijoatli bo‘lsak shuning o‘zi kifoya.
Qur’on ahlining ota-onasiga xushxabar!
Qur’oni karimni farzandlarimizga o‘rgataylik. Maktab darslaridan bo‘shaganda Qur’on tilovat qilsin, vaqti behuda o‘tmaydi. Go‘dakligidan shunga o‘rgansa, ko‘p vaqt o‘tmay, to‘la yodlab oladi, axir dono xalqimiz bejizga “Qatra-qatra ko‘l bo‘lur” demagan. Allohning huzuriga borganimizda esa bizga shafoatchi bo‘ladi. Zero, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Qaysi bir inson dunyoda farzandiga Qur’on yodlatsa, qiyomat kuni otasiga toj kiydirilur”, deganlar. Boshqa bir rivoyatda esa: “Ota-onasiga butun dunyoning qiymati ham unga teng kelmaydigan kiyim kiydiriladi. Ular: “Buni nima sababdan kiydik?”, deb hayron bo‘lganlarida, ularga: “Farzandingiz Qur’onni qo‘lga kiritgani uchun” deyiladi”, deb farzandlarini qori qilgan ota-onaga xushxabar berdilar. Donishmand xalqimiz “Zar qadrini zargar biladi”, deganidek, Qur’on va qorilarning qadrini musobaqa sharofati bilan hamma bilib oldi.
Abu Muso Ash’ariy roziyallohu anhudan Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning: “Qur’on o‘qiydigan mo‘min xuddi utrujjaga o‘xshaydi. Uning hidi yoqimli, mazasi shirin. Qur’on o‘qimaydigan mo‘min esa xurmoga o‘xshaydi. Uning hidi yo‘q, ammo mazasi shirin. Qur’on o‘qiydigan munofiq esa rayhon kabi xushbo‘y, ammo mazasi achchiq. Qur’on o‘qimaydigan munofiq huddi hanzala kabi yanglig‘, hidsiz va ta’mi achchiqdir”, deganlari rivoyat qilingan.
Izoh: “Utrujja” sitrus meva bo‘lib, apelsinga o‘xshash “shirin limon”dir. Hajmi ikki kaft miqdoricha, hidi xushbo‘y va mazasi shirin meva.
“Xurmo” deyilganda arab xurmosi nazarda tutilgan. Ma’lumingizki, arab xurmosining mazasi totli bo‘lsa-da, uning hidi yo‘q.
“Hanzala” esa ta’mi va hidi yoqimsiz bo‘lgan o‘simlik turi. Mevasi apelsindan sal kattaroq bo‘ladi.
“Xurmo bo‘lib qoldik”
Unashtirilishi niyat qilingan qori yigit va qoriya qiz uchrashuvga chiqibdi. Yuzlashgani zahoti qiz gap cho‘zilib ketmasin degan andeshada yigitdan: “Siz utrujjamisiz?, deb so‘radi. Yigit darhol savolning mazmunini anglab: “Utrujjamiz-ku, ammo to‘yning tashvishlari bilan bo‘lib ayni kunlarda xurmo bo‘lib turibmiz”, deb javob berdi. Qoriya qiz yigitning javobidan qanoat hosil qilib chiroyli jilmayib qo‘ydi. So‘ng yigit: “Siz-chi?” deb so‘ragan edi, tabassum qilib: “Biz utrujjamiz”, deya javob berdi.
Savol: “Siz ham utrujjamisiz?”
Alloh taolo barchamizni Qur’on hofizlaridan bo‘lishimizni nasib qilsin!
O‘MI matbuot xizmati
Alloh taolo aytadi: «Ular ehson qilganlarida isrof ham, xasislik ham qilmaslar (tutgan yo‘llari) buning o‘rtasida – mo‘tadildir»[1].
O‘zingizdan boyroq bo‘lganlar bilan tenglashishga urinmang. Aks holda bo‘yningizgacha qarzga botib, malomatga qolasiz.
O‘zingizga, oila a’zolaringizga, shuningdek, qo‘li yupin kishilarga nisbatan ziqnalik qilmang.
Ziqna odam uchun ta’magir bo‘lmasdan yashayotganining o‘zi katta gap. Alloh taolo aytadi: «(Baxillik qilib) qo‘lingizni bo‘yningizga bog‘lab ham olmang. (Isrofgarchilik qilish bilan) uni butunlay yoyib ham yubormang. Aks holda malomat va mahrumlikda o‘tirib qolursiz»[2].
Men juda katta maosh oladigan, biroq oy tugamasidanoq oyligidan bir chaqa ham qolmaydigan kishilarni bilaman. “Ular shuncha pulni, mol-dunyoni qayerga sarflashyapti ekan”, deb hayron qolaman. Alloh taolo aytadi: «...va mutlaqo yo‘l qo‘ymang! Chunki isrofgarlar shaytonlarning do‘stlaridir. Shayton esa, Parvardigoriga nisbatan o‘ta noshukr edi»[3].
Abu Bakr Siddiq roziyallohu anhu: “Ancha kunga yetadigan ro‘zg‘orlikni bir kunda ishlatib yuboradigan oilaga achchig‘im keladi”, deganlar.
Muoviya roziyallohu anhu: “Zoye bo‘lgan, birovning haqqi o‘tib ketgan narsani “isrof” deb hisoblayman”, deganlar.
Sarf-xarajatda isrofgarchilikka yo‘l qo‘yadiganlar, ziqnalik qiluvchilar dunyoda har kuni qanchadan-qancha musulmon ochlikdan o‘layotganini nahot bilishmasa?!
Kimdir e’tiroz bildirib: “Ular bizdan uzoqda-da” desa, “Axir ular bizning Islomdagi birodarlarimiz, din qardoshlarimiz-ku!” – deymiz. Biz erta qiyomat kunida ular borasida ham so‘roq qilinmaymizmi? Qolaversa, oramizda ro‘zg‘origa ora-sirada go‘sht kiradiganlar bor. Gohida shu ozgina go‘shtni olishga ham imkon topa olmay, oylab go‘sht yemaydilar.
Bir jamoa odamlar Qays ibn Uboda roziyallohu anhuning oldilariga ozroq yegulik so‘rab kelishdi. U zot bog‘larida to‘kilgan mevalarni terib, yaxshisini chirigidan ajratib saralayotgan edilar. Ular Qays roziyallohu anhuga nima uchun kelishganini aytishdi. Sahobiy ularga so‘raganlarini berdilar. Kelgan jamoa bir-birlariga ajablanib qarab: “Nochor hayot kechirayotgan bo‘lsangiz, yana qizg‘anmay infoq qilishingiz qiziq bo‘ldi-ku”, deyishdi. U zot: “Sizlarga ehson qilish uchungina shunday yashayman”, dedilar (ya’ni, sahobiy roziyallohu anhu men iqtisod qilaman va isrof qilmaganim holda, siz kabi muhtojlarga yordam berishga ham ortinaman demoqchi bo‘ldilar).
Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: “Chiqimda iqtisod qilish tirikchilikning yarmidir. Odamlarga muhabbatli bo‘lish aqlning yarmidir. Chiroyli savol berish esa yarim ilmdir”, [4] dedilar.
Ulug‘lardan biri aytadi: “Kim farzandiga iqtisod qilib yashashni o‘rgatsa, unga ko‘p meros qoldirishdan ham ko‘proq yaxshilik qilibdi”.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Furqon surasi, 67-oyat.
[2] Isro surasi, 29-oyat.
[3] Isro surasi, 26–27-oyatlar.
[4] Imom Tabaroniy rivoyati.