Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Mart, 2025   |   18 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:12
Quyosh
06:30
Peshin
12:36
Asr
16:45
Shom
18:36
Xufton
19:49
Bismillah
18 Mart, 2025, 18 Ramazon, 1446

Bir hadisda o‘nta foyda...

30.01.2018   15141   3 min.
Bir hadisda o‘nta foyda...

Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh  sollallohu alayhi vasallam  qabr oldida yig‘layotgan bir ayolni ko‘rib: Allohdan qo‘rq va sabr qil, dedilar. Shunda ayol: “Nari tur, chunki senga mendagi musibat yetmagandir va uni bilmaysan ham”, dedi. Sahobalar unga: “Bu kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdirlar”, deb aytdilar.

U ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning    darvozalariga keldi. Lekin u zot huzurlarida qo‘riqchilarni topmadi. Ayol: “Yo Rasululloh sizni tanimabman”, dedi. Shunda Rasululloh  sollallohu alayhi vasallam: Haqiqiy sabr avvalgi zarba paytdagisidir, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Imom Muslimning rivoyatida: “U ayol go‘dak bolasiga yig‘layotgan edi”, deb keltirilgan.

Ushbu hadisdan olinadigan foydalar:

  • Musibat yetganda sabrsiz bo‘lish, taqvosizlikka olib keladi.
  • Islomda madh qilingan sabr – musibatning avvalida kilinganidir. Boshida besabrlik qilib, keyin ilojsizlikdan qilingan sabr – sabr emas...

Chunki kunlar o‘tgan sayin inson ovunib tinchlanishi tabiiy hol. Bunday vaqtda qilingan sabrdan esa foyda yo‘q.

Ulamolar musibatga chiroyli sabr qilishning uchta sharti borligini zikr qiladilar. Ixlos. Musibatni avvalida qilingan sabr. Jazavaga tushib, Allohga shikoyat qilmaslik.

  • Shariat ahkomlariga nomuvofiq holatga shohid bo‘lgan kishi, amru ma’ruf, nahiy munkar (yaxshilikka chaqirib, yomonlikdan qaytarish) qilishi lozimligi.
  • Inson o‘ziga yetgan musibatga, chiroyli sabr qilish, Allohning qazoi–qadariga rozi bo‘lish, niyati va sobitqadamligini yaxshi qilib, ajr savobga erishadi. Shuning uchun Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hadisda zikr qilingan ayolni taqvoga (Allohning amriga bo‘ysunish, qaytargan narsalaridan tiyilish) va sabr qilishga amr qildilar.
  • Musibatdan azob chekayotgan kishini avf etish va uning uzrini qabul qilish. Boisi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga “Nari tur, chunki senga mendagi musibat yetmagandir va uni bilmaysan ham”, degan ayolning oldidan ketganliklari...
  • Nasihat qiluvchi, nasihat va mav’iza qilinganda, o‘ziga yetgan ozorlarni ko‘tarishi va sabr qilishi lozim. Chunki Rasululloh sollallohu alayhi vasallam haligi ayolning yoqimsiz muomalasini ko‘tardilar. Aslida, bu gaplari uchun unga muomalasiga yarasha, qo‘pol muomala munosib edi.
  • Hokim, qozi kabi xalq ishlariga mas’ul shaxslar, eshiklari oldiga kishilarni kirishini man qiladigan qoravullarni qo‘yib olmasligi.

Chunki ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga kelganda eshiklari oldida qoravulni ko‘rmadi.

  • Hokim va musulmonlarning ishlaridan biror ish zimmasiga yuklatilgan shaxslar, e’tiborlarini tortgan har bir narsani, shaxsan o‘zlari borib ko‘rishi, yaxshilikka buyurishi, yomonlikdan qaytarishi, xatosini kechirishi, hojat istaklarini bajo keltirishi, kamchiliklarini to‘ldirishi, uzrlarini qabul etishi lozim.
  • Hokim va musulmonlarning ishlariga mas’ul shaxslar xalqdan ajralib turadigan holatda bo‘lmasliklari lozim. Chunki ayol kishining Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni tanimaganining sababi ul zoti bobarakotning oddiy odamlardan ajralib turadigan alohida belgi, alomatlari yo‘q edi.
  • Ushbu xadisi sharifdan, ayollar ham erkaklar kabi qabrlarni ziyorat qilishlari joizligi ma’lum bo‘ladi. Chunki bu ish mumkin bo‘lmaganda, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam haligi ayolni yig‘lashdan qaytarganlaridek, kabrni ziyorat qilishdan ham qaytargan bo‘lar edilar.

 

Toshkent tumani “Xolmuhammad ota” jome masjidi imom-xatibi Avazxo‘ja BAXROMOV

manbalar asosida tayyorladi  

O‘MI Matbuot xizmati

Hadisi sharif
Boshqa maqolalar
Maqolalar

INSONNING ISHI YURISHMASLIGINI eng KATTA 33 ta SABABI

17.03.2025   1761   5 min.
INSONNING ISHI YURISHMASLIGINI eng KATTA 33 ta SABABI

INSONNING ISHI YURISHMASLIGINI

eng KATTA 33 ta SABABIni

ULUG‘ USTOZ ULAMOLARIMIZ bayon qilib berganlar:

KALOMULLOHNING OYATI KARIMALARIDA

XUDOIM TAOLO MARHAMAT QILADI

 

  1. «Biz insonni ota-onasiga yaxshilik qilishga buyurdik!» (Ahqof surasi 46/15 oyat);
  2. «Biz insonga ota-onasini rozi qilishni buyurdik. Onasi uni zaiflik ustiga zaiflik bilan qornida ko‘tarib yurdi. Uni ko‘krakdan ajratish muddati ikki yilda bitar. Biz insonga buyurdikki Sen Menga va ota-onangga shukr qilgin! Qaytishlik Mening huzurimgadir» (Luqmon surasi 31/14 oyat);
  3. «Rabbingiz, Uning O‘zigagina ibodat qilishingizni hamda ota-onaga yaxshilik qilishni amr etdi. Ey, inson! Agar ularning biri yoki har ikkisi huzuringda keksalik yoshiga yetsalar, ularga uf!..” dema va ularni jerkima! Ularga doimo yoqimli so‘z ayt! Ularga, mehribonlik bilan, xorlik qanotini past tut va duoda ayt: “Ey, Rabbim! Meni ular go‘daklik chog‘imda tarbiyalaganlaridek, Sen ham ularga rahm qilgin!”» (Isro surasi 17/23-24);
  4. «Nimaniki xayr-ehson qilsangiz, ota-ona, qarindoshlar, yetimlar, miskinlar va musofirlarga qilingiz! Alloh har qanday qilgan ehsonlaringizni bilib turuvchidir» (Baqara surasi 2/215 oyat).

 

JANOBI PAYG‘AMBARIMIZ RASULULLOH SALLALLOHU ALAYHI VASALLAM

MЕHR-MURUVVAT TARIQASIDA MARHAMAT QILADILAR:

 

  • Uch toifa kishining qo‘lga kiritgan narsasida baraka bo‘lmaydi va qayerda bo‘lsa ham xorlanadi:
  • mening nomimni eshitganda salavoti sharif aytmagan;
  • Ramazon oyiga hurmat ko‘rsatmagan;
  • ota-onasi tirik bo‘la turib, ularni xursand qilmagan;
  • Ota-onaga duo qilishni tark etish rizqni kesadi”;
  • Kimni umri uzun va rizqi keng bo‘lishi xursand qilsa, ota-onasiga yaxshilik qilsin va silai rahm qilsin!” (Imom Ahmad rivoyatlari).                             

                                              

                DONO XALQIMIZ MAQOLLARI:

 

  • «Ota-ona rozi – Xudo rozi!».

 

  • «Yaxshi o‘g‘il ota molini biylar,

Yomon o‘g‘il ota molini sochar».

 

  • «Yaxshiga qilsang yaxshilik –
  •  

Yomonga qilsang yaxshilik –

Na aytadi, na qaytadi».

 

INSONNING ISHI YURISHMASLIGI,

BARAKASI BO‘LMASLIGI,

BIRI IKKI BO‘LMASLIGI va

MUHTOJ, QASHSHOQ, KAMBAG‘AL BO‘LISHLIGI ga

OTA-ONASI bilan BOG‘LIQ eng KATTA 33 ta SABAB:
 

  1. OTA-ONANING haqlariga duo qilmaslik.
  2. OTA-ONANI behurmat qilishlik.
  3. OTA-ONANI ko‘ngillarini og‘ritishlik.
  4. OTA-ONANING xizmatlarini qilmaslik.
  5. OTA-ONANING duolarini olmaslik.
  6. OTA-ONAGA oq bo‘lishlik.
  7. OTA-ONANING nomlarini aytib chaqirishlik.
  8. OTA-ONAGA itoatsizlik.
  9. OTA-ONANI bepisand qilishlik.
  10. Ulug‘lar (OTA-ONA, ustoz, rahbar, o‘zidan yoshi katta, ulug‘ inson, tabarruk odamlar) ni hurmatlarini joyiga qo‘ymaslik.
  11. Ulug‘lar (OTA-ONA, ustoz, rahbar, o‘zidan yoshi katta, ulug‘ inson, tabarruk odamlar) ga nisbatan beodoblik qilishlik.
  12. Ulug‘lar (OTA-ONA, ustoz, rahbar, o‘zidan yoshi katta, ulug‘ inson, tabarruk odamlar)  oldilaridan kesib o‘tishlik.
  13. Ulug‘lar (OTA-ONA, ustoz, rahbar, o‘zidan yoshi katta, ulug‘ inson, tabarruk odamlar)  ning oldilariga tushib yurishlik.
  14. Aka-uka, opa-singillar bilan bemehr bo‘lishlik.
  15. Qavm-qarindoshlar bilan yaxshi munosabatda bo‘lmaslik.
  16. Qo‘ni-qo‘shnilar bilan chiroyli muomala qilmaslik.
  17. O‘tganlarning haqlariga duo qilmaslik.
  18. Oziga shukr qilmaslik.
  19. Bir insonni xafa qilishlik.
  20. Olim-ulamolarni xo‘rlashlik.
  21. Xudo bergan ne’matlarni uvol-isrof qilishlik.
  22. Axloqsizlik.
  23. Ilmsizlik.
  24. Turar joy (yashaydigan uy, ishxona) larni ozoda tutmaslik.
  25. Kiyim kechak (libos, bosh kiyim, oyoq kiyim) larni pokiza tutmaslik.
  26. Ahli ayoli bilan janjallashishlik.
  27. Bir kishidan qarzdor bo‘lishlik.
  28. Mehmonga haqorat ila qarashlik.
  29. Behayolik.
  30. Besabrlik.
  31. Dangasalik.
  32. Hayvon, parranda, hasharot va nabotot olamiga zulm qilishlik.
  33. Yolg‘on gapirishlik. 
     

Mehribon Parvardigorimiz o‘zlarimizni ham, farzand-zurriyotlarimizni ham O‘zi buyurgan, Janobi Payg‘ambarimiz sallallohu alayhi vasallam tavsiya etgan, o‘tmishda o‘tganlarimizning ruhlari shod bo‘ladigan, xalqimiz xursand bo‘ladigan, ota-onalarimiz rozi bo‘ladigan yo‘llardan yurishimizni nasib etsin! 

Ibrohimjon domla Inomov

Ibratli hikoyalar