Sayt test holatida ishlamoqda!
18 Mart, 2025   |   18 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:12
Quyosh
06:30
Peshin
12:36
Asr
16:45
Shom
18:36
Xufton
19:49
Bismillah
18 Mart, 2025, 18 Ramazon, 1446

Bir hadisda o‘nta foyda...

30.01.2018   15150   3 min.
Bir hadisda o‘nta foyda...

Anas ibn Molik roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh  sollallohu alayhi vasallam  qabr oldida yig‘layotgan bir ayolni ko‘rib: Allohdan qo‘rq va sabr qil, dedilar. Shunda ayol: “Nari tur, chunki senga mendagi musibat yetmagandir va uni bilmaysan ham”, dedi. Sahobalar unga: “Bu kishi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdirlar”, deb aytdilar.

U ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning    darvozalariga keldi. Lekin u zot huzurlarida qo‘riqchilarni topmadi. Ayol: “Yo Rasululloh sizni tanimabman”, dedi. Shunda Rasululloh  sollallohu alayhi vasallam: Haqiqiy sabr avvalgi zarba paytdagisidir, dedilar (Imom Buxoriy, Imom Muslim rivoyati).

Imom Muslimning rivoyatida: “U ayol go‘dak bolasiga yig‘layotgan edi”, deb keltirilgan.

Ushbu hadisdan olinadigan foydalar:

  • Musibat yetganda sabrsiz bo‘lish, taqvosizlikka olib keladi.
  • Islomda madh qilingan sabr – musibatning avvalida kilinganidir. Boshida besabrlik qilib, keyin ilojsizlikdan qilingan sabr – sabr emas...

Chunki kunlar o‘tgan sayin inson ovunib tinchlanishi tabiiy hol. Bunday vaqtda qilingan sabrdan esa foyda yo‘q.

Ulamolar musibatga chiroyli sabr qilishning uchta sharti borligini zikr qiladilar. Ixlos. Musibatni avvalida qilingan sabr. Jazavaga tushib, Allohga shikoyat qilmaslik.

  • Shariat ahkomlariga nomuvofiq holatga shohid bo‘lgan kishi, amru ma’ruf, nahiy munkar (yaxshilikka chaqirib, yomonlikdan qaytarish) qilishi lozimligi.
  • Inson o‘ziga yetgan musibatga, chiroyli sabr qilish, Allohning qazoi–qadariga rozi bo‘lish, niyati va sobitqadamligini yaxshi qilib, ajr savobga erishadi. Shuning uchun Rasululloh sollallohu alayhi vasallam hadisda zikr qilingan ayolni taqvoga (Allohning amriga bo‘ysunish, qaytargan narsalaridan tiyilish) va sabr qilishga amr qildilar.
  • Musibatdan azob chekayotgan kishini avf etish va uning uzrini qabul qilish. Boisi Rasululloh sollallohu alayhi vasallamga “Nari tur, chunki senga mendagi musibat yetmagandir va uni bilmaysan ham”, degan ayolning oldidan ketganliklari...
  • Nasihat qiluvchi, nasihat va mav’iza qilinganda, o‘ziga yetgan ozorlarni ko‘tarishi va sabr qilishi lozim. Chunki Rasululloh sollallohu alayhi vasallam haligi ayolning yoqimsiz muomalasini ko‘tardilar. Aslida, bu gaplari uchun unga muomalasiga yarasha, qo‘pol muomala munosib edi.
  • Hokim, qozi kabi xalq ishlariga mas’ul shaxslar, eshiklari oldiga kishilarni kirishini man qiladigan qoravullarni qo‘yib olmasligi.

Chunki ayol Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning huzurlariga kelganda eshiklari oldida qoravulni ko‘rmadi.

  • Hokim va musulmonlarning ishlaridan biror ish zimmasiga yuklatilgan shaxslar, e’tiborlarini tortgan har bir narsani, shaxsan o‘zlari borib ko‘rishi, yaxshilikka buyurishi, yomonlikdan qaytarishi, xatosini kechirishi, hojat istaklarini bajo keltirishi, kamchiliklarini to‘ldirishi, uzrlarini qabul etishi lozim.
  • Hokim va musulmonlarning ishlariga mas’ul shaxslar xalqdan ajralib turadigan holatda bo‘lmasliklari lozim. Chunki ayol kishining Rasululloh sollallohu alayhi vasallamni tanimaganining sababi ul zoti bobarakotning oddiy odamlardan ajralib turadigan alohida belgi, alomatlari yo‘q edi.
  • Ushbu xadisi sharifdan, ayollar ham erkaklar kabi qabrlarni ziyorat qilishlari joizligi ma’lum bo‘ladi. Chunki bu ish mumkin bo‘lmaganda, Rasululloh sollallohu alayhi vasallam haligi ayolni yig‘lashdan qaytarganlaridek, kabrni ziyorat qilishdan ham qaytargan bo‘lar edilar.

 

Toshkent tumani “Xolmuhammad ota” jome masjidi imom-xatibi Avazxo‘ja BAXROMOV

manbalar asosida tayyorladi  

O‘MI Matbuot xizmati

Hadisi sharif
Boshqa maqolalar
Maqolalar

O‘zbekiston tajribasi e’tirof etildi

17.03.2025   2427   1 min.
O‘zbekiston tajribasi e’tirof etildi

Malayziya xalqaro islom universiteti tomonidan “Islom hamkorlik tashkilotiga a’zo davlatlarda madaniy integratsiya: milliy birdamlik va ijtimoiy hamjihatlik” mavzusida xalqaro vebinar o‘tkazildi.

Tadbirda Malayziya, Bruney, Maldiv, Somali, Ozarbayjon va O‘zbekistondan soha mutaxassislari, ekspert va ilmiy doira vakillari ishtirok etdi.

Ma’lumki, millatlararo totuvlik insoniyatning oliy maqsadi bo‘lib, millati, tili, irqi va e’tiqodidan qat’i nazar,  odamlarga teng va adolatli sharoit yaratilgan jamiyatlarda tinchlik, osoyishtalik va farovon hayot hukmron bo‘lishi tarixiy tajribada ko‘p bora sinovdan o‘tgan. 

Bugungi kunda dunyoning turli mintaqalarida milliy va diniy asosdagi nizo va ziddiyatlar, turli qarama-qarshiliklar kuzatilayotgan bir sharoitda millatlararo totuvlik, diniy bag‘rikenglikni ta’minlash masalasi yanada dolzarb ahamiyat kasb etayotir.

Xalqaro vebinarni tashkil etishdan ko‘zlangan asosiy maqsad ham Islom hamkorlik tashkilotiga a’zo davlatlar o‘rtasida milliy-madaniy hamkorlikni kuchaytirish, turli millat va din vakillari o‘rtasida hamjihatlikni ta’minlash, jamiyatlarda tinchlik va barqaror taraqqiyotni mustahkamlashdan iborat bo‘ldi.

Tadbirda Imom Moturidiy xalqaro ilmiy-tadqiqot markazi direktori o‘rinbosari Shahzod Islomov ma’ruza qilib, Yangi O‘zbekistonda millatlararo munosabatlar va din sohasida amalga oshirilayotgan islohotlar, mamlakatimizda turli millat va konfessiya vakillari uchun yaratilgan imkoniyatlar haqida batafsil ma’lumot berdi.

Ishtirokchilarda jamiyatda millatlararo totuvlik va dinlararo bag‘rikenglik muhitini mustahkamlash bo‘yicha ilgari surilayotgan tashabbuslar katta qiziqish uyg‘otdi.

Ta’kidlanganidek, etnokonfessional birdamlik va hamjihatlikni ta’minlashdagi ilg‘or tajribalar ommalashtiriladi va Islom hamkorlik tashkilotiga a’zo davlatlar uchun namuna sifatida taqdim etiladi.

N.Usmonova,

O‘zA

MAQOLA