O‘zbekistonning turistik salohiyatini jahonga yoyish, sayyohlarning keng qatlamini O‘zbekistonga jalb etish maqsadida turli uchrashuvlar, muzokaralar tashkil etilmoqda. Shunday tadbirlardan biri Quvayt davlatida tashkil etildi.
17 dekabr kuni Al-Quvayt shahrida O‘zbekiston madaniyat kunlarining ochilish marosimi bo‘lib o‘tdi. Rasmiy ochilish marosimi soat 10.00da davlat madhiyalari va Qur’oni karim tilovati bilan boshlandi. Tadbirni O‘zbekiston Respublikasi Madaniyat vazirining birinchi o‘rinbosari Ozodbek Nazarbekov ochdi. Bu haqda Madaniyat vazirligi Matbuot xizmati xabar berdi.
O‘zbekistonni madh etuvchi fotoko‘rgazmalar namoyishi Quvayt davlati markazidagi “Al-Advaniya” galereyasida tashkil etildi.
Ko‘rgazmada asosan:
Tadbirda Quvayt madaniyat, san’at va adabiyot milliy kengashi bosh kotibi Ali Husayn al-Yuha (vazir maqomida) va kengash vakillari, shuningdek, Quvaytdagi O‘zbekistonning Favqulodda va muxtor elchisi Bahrom A’loyev hamda elchixona xodimlari qatnashdilar.
Ko‘rgazmaning har bir bo‘limi, ayniqsa, xattotlik hamda xalq hunarmandchilik buyumlari, O‘zbekiston madaniy merosi tadbir ishtirokchilarida katta qiziqish uyg‘otdi. Masalan, xattot Habibullo Solih mehmonlar ishtirokida O‘zbekistonda saqlanayotgan muborak Usmon Mus'hafining birinchi sahifasini (Fotiha surasi) xattotlik san’ati asosida yozib berdi, ushbu yozilgan san’at asarini esdalik sovg‘a sifatida Ali Husayn al-Yuhaga taqdim etdi.
Shuningdek, yog‘och o‘ymakorlik mahsulotlari namoyishida Lavh, uning maqsadi va undan foydalanish ishlari tadbirning har bir ishtirokchisini qiziqtirdi. Ali Husayn al-Yuha va ko‘p davlatlarning elchilari undan o‘zlari uchun tadbirdan esdalik sifatida oldilar.
Fotoko‘rgazmadan joy olgan har bir fotosurat mehmonlarning diqqatini o‘ziga jalb etdi, ayniqsa, Registon majmuasi va Ichan qal’a ishtirokchilarning O‘zbekistonga bo‘lgan qiziqishini keskin oshirdi.
Tadbir davomida o‘zbek san’at ustalarining mashhur milliy kuylari jonli ijro etildi. Ayniqsa, O‘zbekiston xalq artisti Abduhoshim Ismoilov g‘ijjakdagi yuksak mahorat bilan ijro etgan musiqaga barcha shaydo bo‘ldi.
O‘tgan solih zotlar jamoat bilan namoz o‘qiyolmay qolsalar, bir-birlariga ta’ziya izhor qilishar ekan. Shunday zotlardan biri Hotamul Asom aytadi: “Men jamoatga ulgurmay qoldim, shunda menga Abu Is'hoq Buxoriyning bir o‘zi ta’ziya bildirdi. Agarda o‘g‘lim o‘lib qolsa minglab odamlar ta’ziya izhor qilishadi. Buning sababi odamlar nazdida din musibati dunyo musibatlaridan ko‘ra arzimas sanalganidandir”.
Bugungi kunda oramizda qanchalab odamlar jamoat namozlarini o‘tkazib yuboradilar, jiddiy e’tibor qaratmaydilar. Ba’zida ish, g‘am-tashvishlarning ko‘pligini bahona qilamiz, to‘g‘rimi?! Yana ko‘plar tuni bilan uxlamasdan, bomdod namoziga yaqin uxlab qolishlari ham bor gap.
Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning “Zimistonda masjidlar sari odim tashlovchilarga qiyomat kunidagi tamomiy nurning xushxabarini beringlar”[1] deganlarini nahot eshitmagansiz?!
Shayton sizning ustingizdan g‘alabaga erishib, namozda xotirjamligingizni ketkazishiga imkon bermang!
Omir ibn Abdulloh o‘lim to‘shagida yotganlarida azon ovozini eshitib: “Meni qo‘limdan tutinglar”, dedilar. Omir ibn Abdullohga “Axir siz betobsiz-ku”, deyishganida: “Allohning chaqirig‘ini eshitib turib, unga rioya qilmaymanmi”, dedilar. Keyin u kishini qo‘lidan ushlab turg‘izishdi. Masjidda imom bilan shom namozining bir rakatini o‘qidilar va jon taslim qildilar.
Yana bir misol: Sufyon ibn Uyayna azon aytilishidan ilgari namozga borishga ishtiyoqmand bo‘lganlar va doim: “Namozga azon aytilmagunicha masjidga kelib turmaydigan yomon qul bo‘lma. Chunki yomon qul chaqirmaguningcha kelmaydi”, der edilar.
Oisha roziyallohu anho onamiz aytadilar: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam bilan suhbatlashib o‘tirardik, u zot ham biz bilan gaplashib o‘tirardilar. Bordi-yu, namoz vaqti kirib qolsa, bir-birimizni tanimaganday bo‘lib olardik”[2].
Shukrki, oramizda masjidda birinchi safga joylashish uchun g‘ayrat qiluvchilar ko‘payib bormoqda. Nabiy alayhissalom: “Agarda odamlar azonda va birinchi safda nimalar borligini bilishsa edi, unga erishish uchun qur’a tashlashdan boshqa chora bo‘lmasa, albatta, qur’a tashlagan bo‘lardilar”, deganlar.
Said ibn Musayyab aytadi: “Men ellik yildan beri biror marta birinchi takbirni o‘tkazib yubormaganman. Ellik yildan buyon namozda birorta kishining boshining orqasiga qaragan emasman”.
Hasson Shamsiy Poshoning
“Jannat bo‘stonidagi oilaviy oqshomlar” nomli kitobidan
G‘iyosiddin Habibulloh, Ilhom Ohund, Abdulbosit Abdulvohid tarjimasi.
[1] Imom Termiziy va Imom Abu Dovud rivoyati.
[2] Mursal hadis. Iroqiyning “Ihyo”ga yozgan taxrijiga qarang (1, 205).