Xadichai Kubro ayol-qizlar o‘rta maxsus islom bilim yurtida “Abu Muin Nasafiy oyi”ga bag‘ishlangan davra suhbati bo‘lib o‘tdi. Unda O‘zbekiston yozuvchilar uyushmasi a’zosi, zukko shoir va mohir tarjimon Mirzo Kenjabek ishtirok etib talabalarga Abu Muin Nasafiy haqida atroflicha so‘zlab berdi.
O‘rta asrlarda ilmning turli sohalarida faoliyat olib borgan mutafakkir va qomusiy olim Abu Muin Nasafiyning ismi manbalarda kengaytirilgan holda Najmuddin Abu Hafs Umar ibn Muhammad ibn Ahmad ibn Ismoil ibn Muhammad ibn Ali ibn Luqmon an-Nasafiy as-Samarqandiy shaklida beriladi. “Najmuddin“ (“dinning yulduzi“) laqabining berilishiga sabab uning islom ilmi sohalari bo‘yicha ko‘rsatgan xizmatlarining katta bo‘lganidir. Nasafiy Qur’on, hadis, aqida va fiqh kabi ilmlarni mukammal bilgan, tafsir, hadis, kalom, fiqh va she’riyatga doir ko‘plab asarlarni meros qoldirgan. Samarqand, Buxoro, Nasaf, Bag‘dod, Marv kabi ilm markazlarida nomdor olimlardan dars olgan va ko‘plab shogirdlar yetishtirgan.
Kalom ilmida Nasafiy Imom Moturidiy an’analarini davom ettirgan. U o‘zining bilvosita ustozi Imom Moturidiy ta’limotini ixcham shaklga keltirib, moturidiylik ta’limotini keng yoyishga xizmat qildi. U yaratgan “Aqoid an-Nasafiy“ asari islom olamida keng tarqalgan bo‘lib, unga ko‘plab sharh va hoshiyalar yozilgan. Olim kalomga oid birgina shu asarni yozgan bo‘lsa-da, uning ilohiyotchi sifatida shuhrat qozonishiga sabab juda qisqa vaqtda islom aqidasini nazariy asoslab berganidir.
Suhbat davomida talabalar o‘zlarini qiziqtirgan savollarga javob oldilar.
Sh. SAIDOVA,
ARM yordamchisi
Muloqot davomida kengayib borayotgan hamkorlik holati yuzasidan atroflicha fikr almashilgan. ICESCO tomonidan amalga oshirilayotgan istiqbolli tashabbuslar, jumladan 2025 yil Samarqand shahri Islom dunyosining madaniyat poytaxti sifatida nishonlanishi ta’kidlandi.
“Islom olami madaniy merosi: xattotlik, musiqa, she’riyat va hamjihatlik” mavzusidagi anjumanda yuqori darajadagi rasmiylar, jumladan ICESCO tarkibidagi davlatlar madaniyat vazirlari, xalqaro tashkilot va muassasalar mas’ullari ishtirok etishiga urg‘u berildi.
Shu munosabat bilan ICESCO Bosh direktori doktor Salim bin Muhammad Al-Malik bir yil davomida ICESCO tomonidan respublikamizning tegishli vazirlik, idoralari bilan birgalikda tashkil etiladigan boy, rang-barang dasturlar, tadbirlar tashkil etilishi, tashabbuslar ilgari surilishiga e’tibor qaratdi. Bu sa’y-harakatlar shaharning betakror madaniy-tarixiy merosini ta’kidlash, islom olami sivilizatsiyasidagi yetakchilik rolini yana bir bor tasdiqlashdan iborat.
Muharrama Pirmatova, O‘zA