Sayt test holatida ishlamoqda!
19 Mart, 2025   |   19 Ramazon, 1446

Toshkent shahri
Tong
05:10
Quyosh
06:28
Peshin
12:36
Asr
16:46
Shom
18:37
Xufton
19:50
Bismillah
19 Mart, 2025, 19 Ramazon, 1446

Xavla binti Sa’laba

17.02.2017   10760   4 min.
Xavla binti Sa’laba

Ulug‘ sahobiyya  Xavla binti Sa’laba (raziyallohu anho) Islom tarixida nom qoldirgan mashxur ayollardan. U Payg‘ambar (salollohu alayhi vasallam)ga birinchilar qatori iymon keltirib, mashhur sahoba Avs ibn Somitga turmushga chiqqan edi.

Soliha ayol Xavla eriga vafodorligi, bola tarbiyasida sabri, matonati bilan mashhur qozongan edi. Xavla zukko va dono ayol bo‘lib, oilasi, farzandlaridan mehrini ayamas edi, ularga chavandozlikni, kamondan o‘q otishni o‘rgatar edi.

Tarixchilar  Xavla bilan bog‘liq mashxur voqeani manbalarda bunday zikr qiladi. Johiliyat davrida Avs ibn Somit   xotiniga: “sen menga onam kabi san”  deb qo‘ydi va bu aytgan gapidan pushaymon bo‘ldi. Xavla bu gapni Payg‘ambar (salollohu alayhi vasallam)ga aytganda “ey Xavla endi sen eringga xarom bo‘lding” dedilar. Xavla erini oqlab “Ey Allohning rasuli, erim keksayib, aqli zaiflashib qolgan, bolalarim esa yosh, endi men nima qilaman?”  deb eridan ayrilgisi kelmayotganini bildirdi. Payg‘ambarmiz yana avvalgi javobni qaytardilar. Shunda Xavla binti Sa’laba yig‘lab Alloh taologa bunday duo qildi:  “Allohim senga arz qilaman, meni bu mushkulotdan o‘zing qutqar. Robbim bu ishimizni yechimini Payg‘ambaring tiliga o‘zing tushurgin” dedi.

Oisha onamiz (raziyallohu anho) rivoyat qiladilar: men ham, boshqalar ham Havlaning holiga achinib yig‘ladik. Shu payt uning iltijolari, ohu faryodi Alloh taologa yetgani ma’lum bo‘ldi. Alloh taolo o‘z habibiga vahiy tushurib, ayolni sevintirdi. Payg‘ambar (salollohu alayhi vasallam) tabassum qilib, tushgan oyatni tilovat qildilar:

قَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِي تُجَادِلُكَ فِي زَوْجِهَا وَتَشْتَكِي إِلَى اللَّهِ وَاللَّهُ يَسْمَعُ تَحَاوُرَكُمَا إِنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ (1) الَّذِينَ يُظَاهِرُونَ مِنْكُمْ مِنْ نِسَائِهِمْ مَا هُنَّ أُمَّهَاتِهِمْ إِنْ أُمَّهَاتُهُمْ إِلَّا اللَّائِي وَلَدْنَهُمْ وَإِنَّهُمْ لَيَقُولُونَ مُنْكَرًا مِنَ الْقَوْلِ وَزُورًا وَإِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ

Ey Muhammad Alloh o‘z jufti haqida siz bilan bahslashayotgan va Allohga arz qilayotgan ayolning so‘zini eshitdi. Alloh ikkovingizning so‘zlashuvungizni eshitur. Albatta Alloh eshituvchi va ko‘ruvchidir. Oralaringizdagi o‘z xotinlarini  “zihor”  qiladigan kishilarga ular (xotinlarni also) onalari emasdirlar. Ularning  (chin)  onalalari  (ularni)  tuqqan ayollardir. Ular, haqiqatan, nomaqbul va yolg‘on so‘z ayturlar. (Lekin)  Alloh afv etuvchi va kechiruvchidir”.

Xavla binti Sa’laba eriga bu xabarni aytganda Avs nihoyatda sevinib ketdi.

Xavla erining vafotidan so‘ng turmush qurmadi. U eriga ko‘p achinar, doim uning haqqiga duo qilar edi. Eriga Allohdan mag‘firat tilardi. Payg‘ambar (salollohu alayhi vasallam) qachon Havlani ko‘rsalar: “Assalomu alaykum, ey duosini Alloh ijobat etgan ayol, ey so‘zini Alloh tinglagan ayol”  deb salomlashar edilar.

Bir kuni Umar ibn Hattob (raziyallohu anhu) masjiddan qaytayotganda bir ayol yo‘lini to‘sib chiqib, nasihat qila boshladi: “Ey Umar sen bir vaqtlar “Umarcha” deyishardi,  keyin “Umar” deb ataladigan bo‘ldining. Bugun esa “Mo‘minlar amiri” deyishmoqda. Ey Umar, ma’sulyat bobida Alloh taolodan qo‘rq, kim qiyomat kunidan qo‘rqsa, kim o‘limdan qo‘rqsa, o‘tkinchi narsalar ham uni qo‘rquvga soladigan bo‘ladi”.

Hamrohlari Hazrati Umarga: “Shu kampirning gapini quloq solib o‘tiribsizmi?” deyishdi. Shunda Hazrati Umar: “Bu ayolning kimliginni bilmaysizmi? U Avs ibn Somitning xotini Xavla binti Sa’laba bo‘ladi. Bu ayolning so‘zini Alloh taolo eshitgan-u, Umar eshitmasinmi?” dedilar.

Zihor muommosi hal etilishida sababchi bo‘lgan taqvodor, eriga vafodor bo‘lgan bu ayol sahobiyyalar ichida ko‘rkam va iforli gul misli yashab o‘tdi. Alloh taolo undan rozi bo‘lsin.

Davomi bor...

Manbalar asosida

Toshkent Islom Instituti 4-kurs talabasi

Tojiddinov Abdussomad Abdulbosit o‘g‘li tayyorladi

Siyrat va islom tarixi
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Ramazon qalblarga surur bag‘ishlaydi

14.03.2025   7405   3 min.
Ramazon qalblarga surur bag‘ishlaydi

Prezidentimizning “Muborak Ramazon oyini munosib tarzda o‘tkazish to‘g‘risida”gi qaroriga binoan “Ramazon – saxovat, birdamlik va bag‘rikenglik oyi” shiori ostida o‘tayotganligi tahsinga sazovor.


Ushbu tabarruk oyda xayrli amallarni emin-erkin ado etish uchun Namangan viloyatida ham barcha sharoit muhayyo qilindi. Shahar va tumanlardagi 190 dan ziyod masjidda taroveh namozi o‘qilmoqda. Masjidlarimizda Qur’oni karim tilovati uchun O‘zbekiston Musulmonlari idorasi viloyat vakilligi tomonidan 300 nafarga yaqin qori jalb etilgan.  


– Mohi Ramazonda ado etiladigan solih amallar evaziga mo‘min-musulmonlar ko‘pdan-ko‘p ajr va savoblarga ega bo‘ladi. Chunki tabarruk oyda Alloh taoloning rahmati, maxfirati har qachongidan ko‘proq yog‘iladi, – deydi Namangan viloyat bosh imom-xatibi Musoxon domla Abbosiddinov. – Ramazon oyidagi xayr, saxovat ulug‘ligini ushbu hadis ham yana bir karra tasdiqlaydi.  


Davlatimiz rahbarining qarori hamda Ramazon oyi munosabati bilan yo‘llangan tabrigidan kelib chiqqan holda  atrof-muhitni muhofaza qilish, hududlarni obodonlashtirish, xayr va saxovat tadbirlari, shu jumladan, nogironligi bor kishilar, yolg‘iz keksalar, boquvchisini yo‘qotgan fuqarolar va ehtiyojmand oilalarga mehr-muruvvat ulashish, bemorlar holidan xabar olishga alohida e’tibor qaratilmoqda.  


Ramazon oyi munosabati bilan Namangan shahridagi “Royal” tantanalar majmuasida viloyat hokimligi, Ijtimoiy himoya milliy agentligi viloyat boshqarmasi, O‘zbekiston Musulmonlari idorasi viloyat vakilligi, “Vaqf” xayriya jamoat fondi hamkorligida iftorlik dasturxoni tashkil qilindi. Unga Namangan shahri, Yangi Namangan va Davlatobod tumanlarida istiqomat qiluvchi nogironligi bor, boquvchisini yo‘qotgan, kam ta’minlangan, ijtimoiy himoyaga muhtoj fuqarolar hamda boshqa diniy konfessiya vakillari taklif qilinib, hurmat va ehtirom ko‘rsatildi.  


Shunday tadbirlar viloyatning barcha tumanlarida muntazam tashkil qilinmoqda. Xususan, Uychi tumanida uyushtirilgan ana shunday iftorlikdan keyin mahalla xonadonlariga borilib, turli millatga mansub muhtoj kishilar holidan xabar olindi. Bu mamlakatimizda bag‘rikenglik va birdamlik tamoyillarining amaldagi ifodasi ekanligidan yorqin dalolat beradi. 

Shunday shukuhli damlarda Namangan shahridagi “Mavlono” va “Mangulik” qabristonlarida tashkil qilingan hasharda mahallalar faollari, nuroniylar va yoshlardan iborat mingga yaqin hamyurtimiz ishtirok etdi. “Mavlono Mavlaviy” ziyoratgohi oldida Namangan viloyat hokimi Shavkat Abdurazzoqov viloyatdagi imom- xatiblar, nuroniylar bilan muborak Ramazon oyini munosib o‘tkazish, savobli ishlarni davom ettirish mavzusida suhbatlashdi.  


Tadbir doirasida o‘tganlar xotirasi yodga olinib, ularning ruhiga Qur’on tilovat qilindi. Yurtimiz tinchligi va farovonligi yo‘lida qurbonlik qilinib, xayr va saxovat ishlari amalga oshirildi.  

Oqilxon Dadaboyev,
O‘zA muxbiri

Ramazon qalblarga surur bag‘ishlaydi Ramazon qalblarga surur bag‘ishlaydi Ramazon qalblarga surur bag‘ishlaydi Ramazon qalblarga surur bag‘ishlaydi Ramazon qalblarga surur bag‘ishlaydi Ramazon qalblarga surur bag‘ishlaydi Ramazon qalblarga surur bag‘ishlaydi Ramazon qalblarga surur bag‘ishlaydi Ramazon qalblarga surur bag‘ishlaydi Ramazon qalblarga surur bag‘ishlaydi
O'zbekiston yangiliklari