Biz yashayotgan dunyo hayoti bitmas-tuganmas imtihonlardan iborat. Undagi sinovlarning nihoyasi yo‘q, birining ortidan to‘xtamay ikkinchisi, uchinchisi..... yetib keladi. Zero, bu dunyo – Alloh taoloning vaqtinchalik, juda oz muddatga bergan sinov maydonidir, xolos.

Alloh taolo har bir bandani abadiy dunyo uchun sinaydi. Mo‘min banda abadiy dunyosi – jannatdagi maskani obod bo‘lishligi uchun yashaydi. Robbisining huzuriga borganida pushaymon bo‘lib qolishdan, azobiga duchor bo‘lishdan qo‘rqadi.

Alloh taolo bu haqda bunday ogohlantiradi: “Sizlarni biroz xavf-xatar, ochlik (azobi) bilan, molu jon va mevalar (hosili)ni kamaytirish yo‘li bilan sinagaymiz” (Baqara surasi, 155-oyat).

Yaxshilik ham, yomonlik ham Allohdan ekaniga imon keltirgan banda hayotda duch keladigan har bir holatda faqat Robbisiga yuzlanadi, yolg‘iz Undangina umidvor bo‘lib, Uning roziligini topishga urinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Alloh kimga yaxshilikni iroda qilsa, unga musibat beradi", deganlar.

Shu bois, Alloh taoloning eng mahbub bandalari Payg‘ambarlar alayhimussalom hammadan ko‘ra ko‘proq aziyat, ozor chekishgan. Bu haqda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Insonlar ichida musibati eng og‘iri payg‘ambarlardir. So‘ngra ularga ergashgan solihlar, undan so‘ng o‘shalarga ergashgan solihlarga bo‘ladi”, deganlar.

Yunus alayhissalom musibatga uchraganlarida: «Laa ilaaha illaa anta subhaanaka inniy kuntu minaz zolimiyn» (Anbiyo surasi, 87-oyat) deb Alloh taologa iltijo qildilar. Alloh taolo duolarini qabul etdi: «Biz uning duosini ijobat qildik va g‘am-g‘ussadan najot berdik» (Anbiyo surasi, 88-oyat).

Ayyub alayhissalomga musibat yetganda: «(Ey, Rabbim!) Menga musibat yetdi. O‘zing rahmlilarning rahmlirog‘idirsan» (Anbiyo surasi, 83-oyat), deb Robbul a’lamiynga yuzlandilar. Alloh taolo iltijolarini qabul etdi: «Biz uning duosini ijobat qildik va unga yetgan zararni ketkazdik» (Anbiyo surasi, 84-oyat).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qiyinchilik vaqtida «Hasbunalloh va ni’mal-vakil!» (Oli Imron surasi, 173-oyat) deb Allohga suyandilar. Alloh taolo: «Ular Allohning ne’mati va fazli ila qaytdilar, ularga aslo zarar yetmadi» deb marhamat qildi (Oli Imron surasi, 174-oyat).

Demak, har bir banda sinovga duchor bo‘lar ekan. Bandaning sinovga mubtalo bo‘lishi unga Alloh g‘azab qilganini anglatmaydi. Aks holda, payg‘ambarlar musibatga uchramagan bo‘lishardi.

Shunday ekan, mo‘min banda Alloh taoloning sinoviga uchraganida yolg‘iz Robbisiga yuzlanib, Ungagina iltijo qilishi lozim. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: "Mo‘min xuddi navnihol o‘simlikka o‘xshaydi. Bargi shamol esgan tomonga qayrilaveradi, (shamol) tinsa, tiklanib qoladi. Xuddi shuningdek, mo‘min ham balo-musibatga qayishadi. Kofir esa xuddi qarag‘ayga o‘xshaydi, to Alloh uni O‘zi xohlagan paytda sindirgunicha g‘o‘dayib, tippa tik turaveradi", dedilar (“Oltin silsila” kitobidan. Sahihul Buxoriy).

Alloh taolo O‘z fazli va rahmati ila barcha mo‘min-musulmonlarga ofiyat ato etsin. O‘zining roziligini topadigan amallarda bardavom qilsin!

Davron NURMUHAMMAD