Vaqtimizning qanday tez o‘tib ketayotganini tasavvur qiling. Hayotimiz tez o‘tmoqda, ishlarimiz tugayveradi, amallarimiz oxiriga yetadi. Qarang, qanday qilib bu muborak oyning avvalgi o‘n kunligi o‘tdi, keyingi o‘n kunligi ham o‘tib ketdi! Allohga qasamki, kunlar va tunlar juda tez o‘tib ketmoqda!
Alloh taologa hamd bo‘lsinki, U bizni bu kunlarga yetkazdi. Bu kunlar – butun Ramazonning eng yaxshisi, bu kechalar esa eng ulug‘ kechalardir. Inson o‘ziga nazar tashlab, bugungi kunda qanday ahvolda ekanini ko‘rishi kerak. Ushbu o‘n kunlikka qanday kirdi? Oldingi kechalardagi ibodatini davom ettiryaptimi yoki tark qilib qo‘ydimi? Bu kechalarga ulug‘ zotlar ulkan ishtiyoq bilan intizor bo‘lishar, ularni qo‘msashar, har yili ularni kutishar edi.
Bu oy fazilatlarga boy. Bu oyda eng ulug‘ fazilat – oxirgi o‘n kunlikdir. Bu kunlar rahmat va barakotlar bilan to‘lgan. Eng oliy fazilat esa Laylatul-Qadrdir. Bu kechani o‘tkazib yubormaslik kerak. Barcha mo‘minlar bu kechada ulkan mukofotga erishish uchun harakat qilishlari lozim.
Hazrat Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning odatlari shunday ediki, Ramazon oyining oxirgi o‘n kunligiga yetib kelganlarida, ibodatga qattiqroq sho‘ng‘ib ketar edilar.
Barcha ibodatlar sabr talab qiladi. Alloh taolo aytadi:
"Albatta, sabr qilganlarga ajru mukofotlari cheksiz beriladi" (Zumar, 10).
Bu so‘nggi o‘n kunlikda ibodatga qattiqroq yopishib olish lozim. Har bir musulmon Ramazonning ilk kunlarida qanday ibodat qilgan bo‘lsa, so‘nggi kunlarda uni yanada oshirishi kerak.
Qadr kechasi Ramazonning eng ulug‘ kechasidir. Unda qilingan amal ming oylik ibodatga tengdir. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam:
"Kim Laylatul-Qadrni ibodat bilan o‘tkazsa, uning oldingi gunohlari kechiriladi" deganlar (Imom Buxoriy, Imom Muslim).
Demak, bu kechani ibodat bilan o‘tkazish – ulkan baxt va imkoniyatdir.
Bu kunlar va kechalar – jannat eshiklari ochiladigan, gunohlar kechiriladigan, do‘zaxdan ozod bo‘lish uchun imkoniyat taqdim etadigan vaqtdir.
Shuning uchun, kim bu kunlardan foydalanmasa, uning yo‘qotgan narsasi juda katta bo‘ladi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: "Kim Ramazonga yetsa va gunohlari kechirilmasa, o‘sha odam haqiqiy baxtsizdir", deganlar.
Alloh taolo bizga bu kunlarni baraka bilan o‘tkazishni nasib qilsin va Laylatul-Qadrga yetib, uni ibodat bilan o‘tkazishga muvaffaq qilsin.
Homidjon qori ISHMATBЕKOV
Abu Xurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Toki mol-mulkiningiz ko‘paymaguncha Qiyomat bo‘lmaydi” (Imom Buxoriy).
Abu Muso roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: “Shunday vaqt keladiki, inson sadaqani oltin bilan bermoqchi bo‘ladi, lekin uni oluvchini topa olmaydi” (Imom Buxoriy rivoyati).
Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Alloh taolo musulmonlarga dunyo ne’matlarini ochib beradi va Islom hukmronligi ham G‘arbni, ham Sharqni qamrab oladi”, dedilar.
Savbon roziyallohu anhudan rivoyat qilingan hadisda bunday deyilgan: “Alloh men uchun yerni jamladi va men mashriq va g‘arbni ko‘rdim. Ummatimning mollari menga ko‘rsatilgan joylarga yetib boradi” (Imom Muslim rivoyati).
Boshqa bir hadisi sharifda Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Menga yer ne’matlarining kalitlari berildi”, dedilar (Imom Muslim rivoyati).
Bu so‘zlarning haqiqatini sahobai ikromlar o‘z zamonlaridayoq ko‘rganlar. Umar roziyallohu anhu zamonlarida ko‘plab fathlar bo‘lib, fors va yunonlarning mol-mulki Madinaga oqib kelgan. Umar ibn Abdulaziz[1] rahimahulloh zamonlarida esa odamlar zakotga loyiq odamlarni topishda qiynalar edi.
Ayrim ulamolar Mahdiy va Iso alayhissalom zamonlarida mol-mulk va pul ko‘p bo‘ladi hamda yer yuzi xazinasini ochadi, degan fikrni ham aytishgan (Ibn Hajar Askaloniy “Fath al-Boriy”).
Boshqa ulamolar esa mol-mulkning ko‘payishini Qiyomat kelganda odamlar o‘z mol-mulkiga e’tibor bermay qo‘yadigan darajada qo‘rqishlari nazarda tutilgan, degan fikrni bildirishgan. Hamma qo‘rqib ketib, har kim o‘z mulkidan xalos bo‘lishga harakat qiladi, lekin uni oladiganni topolmaydi.
Bu aynan qachon sodir bo‘lishiga kelsak, bu borada aniq ko‘rsatma yo‘q, ammo bu tarixning bir nuqtasida sodir bo‘ladi.
Demak, biz bu borada Umar ibn Abdulaziz rahimahulloh zamonlarida sodir bo‘lgani qabul qilinsa, ba’zi ulamolarning fikriga ko‘ra esa bu hol hech bo‘lmaganda yana bir marta – Imom Mahdiy davrida yuzaga chiqadi.
Manbalar asosida
Bahriddin XUSHBOQOV
tarjimasi.
[1] Umar ibn Abdul Aziz ibn Marvon (61-101 x/681-720) – Umaviylar sulolasidan sakkizinchi xalifa (717-720). Umar ibn Xattobning nevaralari. Ko‘pincha Umar ibn Abdul Aziz o‘zining solihligi va adolati uchun “Beshinchi xalifa” deb ataladi. Uning diniy hayotga taalluqli eng muhim qarorlaridan biri hadislarni to‘plash va yozishni buyurgani edi.