04 Июл, 2025, 9 Муҳаррам, 1447
04 Июл, 2025, 9 Муҳаррам, 1447
Вақтимизнинг қандай тез ўтиб кетаётганини тасаввур қилинг. Ҳаётимиз тез ўтмоқда, ишларимиз тугайверади, амалларимиз охирига етади. Қаранг, қандай қилиб бу муборак ойнинг аввалги ўн кунлиги ўтди, кейинги ўн кунлиги ҳам ўтиб кетди! Аллоҳга қасамки, кунлар ва тунлар жуда тез ўтиб кетмоқда!
Аллоҳ таолога ҳамд бўлсинки, У бизни бу кунларга етказди. Бу кунлар – бутун Рамазоннинг энг яхшиси, бу кечалар эса энг улуғ кечалардир. Инсон ўзига назар ташлаб, бугунги кунда қандай аҳволда эканини кўриши керак. Ушбу ўн кунликка қандай кирди? Олдинги кечалардаги ибодатини давом эттиряптими ёки тарк қилиб қўйдими? Бу кечаларга улуғ зотлар улкан иштиёқ билан интизор бўлишар, уларни қўмсашар, ҳар йили уларни кутишар эди.
Бу ой фазилатларга бой. Бу ойда энг улуғ фазилат – охирги ўн кунликдир. Бу кунлар раҳмат ва баракотлар билан тўлган. Энг олий фазилат эса Лайлатул-Қадрдир. Бу кечани ўтказиб юбормаслик керак. Барча мўминлар бу кечада улкан мукофотга эришиш учун ҳаракат қилишлари лозим.
Ҳазрат Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг одатлари шундай эдики, Рамазон ойининг охирги ўн кунлигига етиб келганларида, ибодатга қаттиқроқ шўнғиб кетар эдилар.
Барча ибодатлар сабр талаб қилади. Аллоҳ таоло айтади:
"Албатта, сабр қилганларга ажру мукофотлари чексиз берилади" (Зумар, 10).
Бу сўнгги ўн кунликда ибодатга қаттиқроқ ёпишиб олиш лозим. Ҳар бир мусулмон Рамазоннинг илк кунларида қандай ибодат қилган бўлса, сўнгги кунларда уни янада ошириши керак.
Қадр кечаси Рамазоннинг энг улуғ кечасидир. Унда қилинган амал минг ойлик ибодатга тенгдир. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам:
"Ким Лайлатул-Қадрни ибодат билан ўтказса, унинг олдинги гуноҳлари кечирилади" деганлар (Имом Бухорий, Имом Муслим).
Демак, бу кечани ибодат билан ўтказиш – улкан бахт ва имкониятдир.
Бу кунлар ва кечалар – жаннат эшиклари очиладиган, гуноҳлар кечириладиган, дўзахдан озод бўлиш учун имконият тақдим этадиган вақтдир.
Шунинг учун, ким бу кунлардан фойдаланмаса, унинг йўқотган нарсаси жуда катта бўлади. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: "Ким Рамазонга етса ва гуноҳлари кечирилмаса, ўша одам ҳақиқий бахтсиздир", деганлар.
Аллоҳ таоло бизга бу кунларни барака билан ўтказишни насиб қилсин ва Лайлатул-Қадрга етиб, уни ибодат билан ўтказишга муваффақ қилсин.
Ҳомиджон қори ИШМАТБЕКОВ
Муҳаррам ойи қандай ой? Муҳаррам ойи – мусулмонлар тақвимининг биринчи ойидир. Бу ой Аллоҳ таоло уруш, қон тўкишни ҳаром қилган (Зулҳижжа, Зулқаъда, Муҳаррам, Ражаб) тўрт ойнинг бири бўлиб, унинг ўнинчи куни яъни, ашуро куни алоҳида фазилатларга эга.
Ашуро қандай кун? Бу кун ҳақида Набий (алайҳиссалом): “Бу шундай яхши кундирки, бу кунда Аллоҳ Бани Исроилни душманларидан қутқарган. Шу боис Мусо алайҳиссалом бу кунда рўза тутган. Мен Мусога кўпроқ (яқин бўлишга) ҳақлироқман”, дедилар ва у кунда рўза тутиб, одамларни ҳам унинг рўзасини тутишга буюрдилар” (Имом Бухорий ривояти).
Ашуро куни қандай фазилатларга эга? Бу кун рўза тутиш ўтган бир йиллик гуноҳларга каффорат бўлади. Бу ҳақда Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Ашуро кунининг рўзаси – Аллоҳдан умид қиламанки – бир йил олдинги гуноҳларга каффорат бўлади”, деганлар (Имом Муслим ривояти).
Бу кун яқинларга кенгчилик қилиш, бир йиллик кенгчиликка сабаб бўлади. Абу Саъд (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади. Набий (алайҳиссалом): “Ким Ашуро куни аҳли аёлига ҳадя улашса, Аллоҳ йилнинг барчасида унга ҳам ҳадя улашади”, дедилар (Имом Байҳақий ривояти).
Суфён ибн Уяйна (раҳматуллоҳи алайҳ): “Бу ҳадисни олтмиш йил тажриба қилдим ва фақатгина яхшилик кўрдим”.
Ашуро кунини Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) қандай ўтказардилар? Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бу кунни ўтказиб юбормаслик учун қаттиқ ҳаракат қилардилар, унинг савобига эришиш учун бу куннинг келишини интиқлик билан кутардилар. Бу ҳақда Ибн Аббос (розияллоҳу анҳу) айтади: “Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам)ни Ашуро куни рўзасини бошқасидан афзал кўриб, соғиниб, Рамазон ойи рўзасини кутиб соғингандек, бошқа кун ва ой рўзасини кутганларини кўрмадим” (Имом Бухорий, Имом Муслим ривояти).
Эсда тутинг! Муҳаррам ойининг ёлғиз ўнинчи кунида эмас, балки бу кунга қўшиб, бир кун олдинги ёки бир кун кейинги кунда ҳам рўза тутиш лозим.
Абдуллоҳ ибн Аббос (розияллоҳу анҳу) ривоят қилади: Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Ашуро куни рўзасини тутиб, одамларни ҳам бу куннинг рўзасини тутишга буюрганларида, саҳобалар: “Ё, Расулуллоҳ! Бу кун яҳудий ва насронийлар улуғлайдиган кун-ку!” дейишди. Шунда Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): “Аллоҳ хоҳласа келаси йил тўққизинчи куни ҳам тутамиз”, дедилар. Аммо, келаси йил келмасидан Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) вафот этдилар (Имом Муслим ривояти).
Даврон НУРМУҲАММАД
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа