Шу кунларда Қоҳира шаҳрида бўлиб турган Ўзбекистон мусулмонлари идораси раиси, муфтий Нуриддин домла ҳазратлари Мисрнинг “Ал-Азҳар” мажмуаси ҳузуридаги Ислом тадқиқотлари академияси Бош котиби Назир Муҳаммад Айёд жаноблари билан учрашдилар. Мулоқотда Ўзбекистоннинг Мисрдаги элчиси Мансурбек Қиличев ва бошқа мутасаддилар иштирок этди.

Ўзбекистон ва Миср халқларининг муштарак урф-одатларини Ислом дини қадриятлари бир-бирига боғлаб туради. Минг йиллар давомида Самарқанд, Бухоро ва Хивадаги мадрасалар каби Мисрнинг қадимий “Ал-Азҳар” диний таълим даргоҳи ҳам Шарқ ва Ғарб халқлари учун етакчи зиё маскани ҳисобланади.

“Ал-Азҳар” мажмуаси раҳбари Шайх Аҳмад ат-Тоййиб ҳазратларининг 2018 йил октябрь ва 2020 йил март ойларида Ўзбекистонга ташрифи доирасида эришилган келишувлар диний-маърифий муассасалар ўртасида илм-фан, таълим ва дин соҳасидаги алоқаларни мустаҳкамлашга хизмат қилмоқда.

Мулоқотда Назир Муҳаммад Айёд жаноблари икки мамлакат халқларини имоний биродарлик, бир дин, бир мазҳаб ва гўзал муомала каби ришталар чамбарчас боғлаб туришини алоҳида таъкидлади. Шунингдек, бош котиб Ўзбекистоннинг Мисрдаги элчихонаси билан ҳамкорликда маърифий табирлар ўтказилаётгани, хусусан, Имом Мотуридий мероси бўйича мусобақа ташкил этилгани, қўлёзмаларни ўрганиш ишлари олиб борилаётгани, ўзбекистонлик тадқиқотчилар мақолаларини Миср нашрларида чоп этиш, Азҳари шариф нашрларини Ўзбекистонга жўнатиш каби йўналишларга алоҳида урғу қаратди.

“Ал-Азҳар”нинг Ислом тадқиқотлари академияси бош котиби Президент Шавкат Мирзиёев раҳбарлигида қатор жабҳаларда, хусусан диний ва дунёвий таълим ҳамда илм-фан ривожига йўналтирилган ислоҳотларни юқори баҳолади. Ўтган қисқа вақт ичида ушбу йўналишларда эришилган муҳим натижалар ва кўзланган истиқболли режалар барчада катта кизиқиш уйғотаётганини маълум қилди.

Муфтий Нуриддин домла ҳазратлари «Ал-Азҳар» мажмуаси вакиллари билан диний-маърифий, илмий тадқиқот ва диний соҳа вакиллари малакасини ошириш борасида ўз фикр-мулоҳазаларини билдирдилар.

Учрашувда Назир Муҳаммад Айёд жаноблари томонидан ушбу мажмуа кутубхоналарида сақланаётган жами 49 минг 361 қўлёзма адабиёт рўйхати келтирилган 28 китобдан иборат янгиланган жамланма ҳамда айнан шу ноёб нашрлар бўйича тафсилотларни ўз ичида олган 50 GB ҳажмидаги электрон файллар 8 та CD-дискда тегишли дастурий таъминот иловаси билан бирга Ўзбекистон элчихонасига тақдим этилгани билдирилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Мамлакатимизнинг Куала-Лумпурдаги элчихонаси кўмагида Малайзия Ислом тараққиёти департаменти (JAKIM) бош директори Ҳакима Моҳд Юсуф ва ушбу мамлакатда бўлиб турган Бухоро вилояти делегацияси вакиллари ўртасида учрашув ташкил этилди, деб хабар бермоқда «Дунё» АА мухбири.
Унда Ўзбекистон Техник жиҳатдан тартибга солиш агентлигини ҳалол сертификати бериш бўйича расмий орган сифатида аккредитациядан ўтказиш ва бу борада Малайзиянинг илғор тажрибасини жорий этиш юзасидан ҳамкорликни йўлга қўйиш масалалари муҳокама қилинди.
Малайзия Ислом тараққиёти департаменти (JAKIM) синов лабораторияларини аккредитация қилувчи («HALAL» сертификатини берувчи) ва уларнинг фаолиятини сертификатловчи давлат органи ҳисобланади. JAKIM таркибида “Latihan Islam” институти ташкил этилган. Институт синов лабораториялари ходимлари учун ISO стандартлари ва «Halal» сертификатлаш тизимини жорий этиш бўйича малака ошириш курсларини ташкил қилади.
Бугунги кунга қадар JAKIM сертификатлари Малайзияда тан олинган дунёнинг 46 давлатининг миллий сертификатлаштириш органлари билан ҳамкорликни йўлга қўйган.
Музокаралар давомида Малайзия томонига Ўзбекистонда техник жиҳатдан тартибга солиш, стандартлаштириш, сертификатлаштириш ва метрология соҳаларида амалга оширилаётган таркибий ўзгаришлар, уларни халқаро стандартларга мослаштириш, стандартлардан кенг фойдаланиш учун муҳит яратиш, шунингдек, мувофиқликни баҳолаш жараёнларига замонавий усулларни жорий этиш бўйича кўрилаётган чора-табирлар ҳақида батафсил маълумот берилди.
Малайзия томони Ўзбекистонлик шериклар билан ҳамкорликни йўлга қўйиш ва ривожлантиришдан, шунингдек, Бухоро вилоятида Ҳалол сертификатлаштиришни амалга ошириш бўйича мутахассислар марказини («Centre of Excellence») очиш таклифини кўриб чиқишдан манфаатдор эканлигини билдирди.
Учрашув якунлари бўйича JAKIM Ислом тараққиёти департаментига Ўзбекистоннинг расмий аризасини топшириш ва Малайзия томони билан биргаликда Ҳалол сертификатлаштиришни амалга ошириш бўйича мутахассислар маркази («Centre of Excellence») ташкил этиш бўйича келишувларга эришилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

(2022 йил 17-18 октябрь, Қоҳира шаҳри)

Шу кунларда Тошкент шаҳар бош имом-хатиби ўринбосари Абдуқаҳҳор домла Юнусов Россия Федерациясидаги ўзбекистонлик меҳнат муҳожирларига суҳбат қилиб бермоқда.

Маърифий суҳбатлар давомида корхонада соғлом муҳитни йўлга қўйиш, ёт ғоялар таъсиридан сақланиш, ўзларини қизиқтирган саволларни расмий, ишончли манбалардан олиш, мамлакатдаги тартиб қоидаларга риоя қилиш каби жиҳатларга алоҳида эътибор қаратилмоқда. Жумладан:

• октябрь куни Россия Федерацияси Москва вилоятидаги “Ренесанс” қурилиш компаниясида фаолият юритувчи 400 нафар ҳамюртимиз билан маърифий суҳбат  бўлиб ўтди. 

6 октябрь куни Москва шаҳридаги “Ренесанс” бизнес маркази биноси қурилиши майдонида 800 нафар ватандошимиз билан давра суҳбати ўтказилди.

Шу куннинг ўзида Москва вилоятидаги истеъмол юкларни қабул қилиш ва сақлашга мўлжалланган “ПЕК” омборида 200 нафар ўзбекистонлик ишчилар билан очиқ мулоқот шаклида учрашув ўтказилди. 

7 октябрь куни Москва шаҳридаги “Ренессанс” компаниясининг турар ва нотурар жойлар қурилиши майдонида меҳнат қилаётган 350 нафар юртдошлар суҳбат ўтказилди.

8 октябрь куни Москва шаҳридаги “Имом Ал-Бухорий” мадарасаси фаолияти билан яқиндан танишилиб, у ерда 30 нафар ўзбекистонлик аёл билан маърифий суҳбат бўлиб ўтди. 

Шу куннинг ўзида “Монотекстрой” қурилиш компаниясининг қурилиш майдонида фаолият олиб бораётган ўзбекистонлик 174 нафар меҳнат муҳожири билан маърифий суҳбат қилинди.

11 октябрь куни “ПИК” қурилиш компаниясида 200 нафарга яқин ватандошимиз билан маърифий учрашув ўтказилди.

Ушбу маърифий суҳбат ва учрашувлар 2022 йил 3 ноябрь кунига қадар давом этиши режа қилинган.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати

Ақида – диннинг асоси ва мустаҳкам пойдевори ҳисобланиб, ҳеч қачон ундан айро тушиш мумкин эмас. Чунки инсон ўз ақидасини маҳкам тутиши ўта зарур ва аҳамиятли ишдир. Кишининг соғлом назар билан ҳаёт уммонига шўнғиб кетишида ҳам ана шу ақиданинг ёрдами беқиёс. Инсон ҳаётида унинг соғлом бўлиши бирламчи ўринда туради. Шунинг учун ҳам пайғамбарлар фаолиятидаги энг асосий вазифалардан бири – инсонлар ақидасини ислоҳ қилиш бўлган.

Ислом ақидаси инсониятга ахлоқий фазилатларни тақдим этади. Улар Аллоҳ таолога, фаришталарга, китобларга, пайғамбарларга, охират кунига ва тақдирга имон келтириш кабилардир. Аллоҳ таолога имон келтириш инсонни фақат эзгуликка етаклайди. Агар унинг ақидаси тўғри, имони мукаммал бўлса, юксак ахлоқий фазилатлар унинг қалбига мустаҳкам ўрнашиб қолади ва ҳаёт тарзи ва одоб-ахлоқи ижобий томонга ўзгаради. Агар бунинг акси бўлса, мана шу фазилатлар ўз-ўзидан кўтарила бошлайди.

Ислом мусулмонларни фаришталарга имон келтиришга чақиради. Уларга ишониш имон арконларидан бири бўлиб, уларга имон келтирмагунча, инсон мўмин бўла олмайди. Имон руҳий ҳаётнинг асосидир. Бундай ҳаёт эса кишиларни фақат яхшиликка ундайди. Бундан мақсад, инсонни камолот чўққисига олиб чиқишдир. Шунинг учун ҳам фаришталарга имон келтириш Ислом динининг асосларидан биридир. Қуръони карим таълимотларига кўра, Аллоҳ таоло инсонга бир неча фариштани бириктириб қўйганки, улар инсоннинг қилган ишларини ёзиб борадилар. Ўнг томондаги фаришта яхшиликларни, чап томондагиси ёмонликларни ёзиб боради. Агар инсон шу нарсаларга ишонса, дунёда ҳеч бир ёмонлик қилмай яшаш ҳаракатида бўлади.

Аллоҳ таоло нозил қилган китобларга имон келтириш инсонда Аллоҳ инсонларни яратганидан сўнг уларни ўз ҳолига ташлаб қўймаган, балки тўғри йўлга бошлайдиган нарсаларни нозил қилганки, бу У зотнинг ўз бандаларига бўлган меҳрибонлигидандир, деган тушунчанинг пайдо бўлишига олиб келади.

Пайғамбарларга имон келтиришга келсак, улар башарият учун гўзал намуна бўлиб, солиҳлик, самимийлик, сидқидиллик, сўз ва амалда маъсумлик каби сифатлар билан сифатланганлар. Ахлоқий фазилатларнинг энг олий даражалари айнан уларда ўз ифодасини топган. Охират кунига имон келтириш шунинг ифодасики, мўмин ўз ҳаётини ўша кунда жаннатга эришиш ва дўзахдан халос бўлиш учун жидду жаҳд билан ўтказади. Бинобарин, охират кунига бўлган имон инсонда ахлоқий фазилатларни пайдо қиладиган ва мустаҳкамлайдиган энг муҳим омиллардан биридир.

Тақдирга имон келтириш ҳақида сўз юритадиган бўлсак, инсон ўз ҳаётида рўбарў келадиган мусибатлар ва қийинчиликларни унга енгил қилиб кўрсатадиган энг муҳим сабаблардан бири удир. Чунки уларни Аллоҳнинг синови деб билган ҳар бир инсон унга мағлуб бўлиб қолмайди. Аллоҳнинг мукофотини қўлга киритиш учун уларга сабр қилади. Бир сўз билан айтганда, тақдирга имон келтириш инсонда бу ҳаётдан розилик ҳиссини пайдо қилади.

Ислом ақидаси кишида юксак фазилатларни вужудга келтирар, уни тўғри ҳаёт тарзига ундар экан, ўз жамиятини ислоҳ қилиш, унинг орасида яхшилик ва фазилатларни кенг ёйиш каби хайрли ишлар учун уни тайёрлаган бўлади. Бундан мақсад у яшаётган жамият аъзолари бир-бирларига дўст, меҳрибон ва ўзаро аҳил-иноқ бўлишларига эришишдир. Зеро, бундай фазилатлар орқали инсонлар ва жамият саодатли бўлади. Эзгуликлар кенг ёйилиб, разолат йўқолади. Бузғунчилик ва бузғунчилар озаяди.

Юқорида ўтганлардан хулоса қилиб айтиш мумкинки, инсонларнинг қалбларида соғлом эътиқодни шакллантириш ва уни воқелик билан боғлаш учун узлуксиз ҳаракат қилиниши зарур. Инсонларни ақидавий ва ахлоқий адашишлардан ҳимоя қилиш учун шу соҳа вакиллари ҳамжиҳатликда фаолият юритишлари лозим.
Кенжабек Солиев,
Чуст тумани "Ғойиб эронлар" жоме масжиди имом-хатиби