muslim.uz
Бандага ҳам шукр қилинадими?
Абу Ҳурайра (розияллоҳу анҳу)дан ривоят қилинади: Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) марҳамат қилиб, дедилар:
.«لا يشكر الله من لا يشكر الناس»
“Одамларга ташаккур айтмаган, Аллоҳга ҳам шукр қилмайди”.
Бу ҳадисни Имом Аҳмад, Имом Бухорий (“Ал-Адаб ал-муфрад”), Имом Абу Довуд, Имом Термизий, Ибн Ҳиббон ва Таёлисий ривоят қилишган. Имом Хаттобий бундай дейдилар: «Бу ҳадис икки хил таъвил қилинади: биринчиси: “Аллоҳ таоло инсонлар (нинг яхшиликлари)га шукр қилмайдиган кимсанинг шукрини қабул қилмайди”. Иккинчиси: “Одамлар (нинг яхшилиги)га шукр қилмайдиган кимса Аллоҳга ҳам шукр қилмайди”».
Биринчи таъвилга кўра, киши ўзгаларнинг яхшиликларига шукр қилмай, миннатдорлик изҳор этмай, нонкўрлик қиладиган бўлса, ёхуд бировнинг яхшилиги учун дуо ҳам қилиб қўймаса, Аллоҳ таоло унинг Ўзига қилаётган шукрини қабул қилмайди.
Ҳадиснинг иккинчи таъвилига кўра, кимнинг одати ва табиати куфрони неъматдан иборат бўлса, ўзгаларнинг яхшиликларига, мурувватларига, иззату икромларига бефарқ ва лоқайд бўлса, лоақал оғзаки равишда миннатдорлик билдириш ёхуд дуойи хайр орқали ўз мамнуниятини изҳор қилмайдиган ношукр инсон бўлса, унинг Аллоҳга ҳам шукр қилиши қийин.
Ҳадис замирида инсонларга шукр қилиш, қилган яхшиликларини қадрлаб, яхши сўз, дуо ва зикр қилиш орқали яхшилик қилувчини мукофотлашга тарғиб этилмоқда. Шунингдек, ҳадисда одамларнинг яхшиликларини қадрламасликдан, куфрони неъматдан қайтарилади ва нонкўрлик қораланади.
Одамларга шукр қилиш турли кўринишларда амалга оширилиши мумкин. Масалан, яхшилик қилган одамга ташаккур айтиш, миннатдорчилик билдириш, унинг яхшилигини уни танийдиган шахслар ичида тилга олиш, ҳақига дуо қилиш ва ҳоказо. Ойша онамиз (розияллоҳу анҳо)дан ривоят қилинган ҳадисда бундай марҳамат қилинади: “Кимга бирон яхшилик қилинса, ўша яхшиликни мукофотласин (яъни, ўша инсоннинг яхшилигини қайтарсин), агар бунга қодир бўлмаса, у эсласин. Зеро, кимки (бировнинг яхшилигини) эсласа, демакки, шукр қилибди” (Имом Аҳмад).
Ушбу ҳадис мазмунига кўра, бировнинг яхшилигини қайтаришга қодир бўлмаган одам лоақал ўша кишининг қилган яхшилигини ўзгалар ичида тилга олиб, у ҳақида яхши сўзларни гапириб, мақташи лозим. Ана шунда у инсоннинг яхшилигини қайтарган бўлади. Зеро, шукр сўзининг луғавий маъноси ўзганинг яхшилигини билиш, мақташ ва уни тилга олиб, ёйиш демакдир.
Ҳадисдан келиб чиқадиган маъноларга кўра, бировнинг яхшилигини тилга олмай, беркитиш айни ношукурликдир. Шу боис биров бизга яхшилик қилдими, аввало унга миннатдорчилик билдиришимиз, ҳақига дуо қилишимиз, яхши сўз айтишимиз, сўнгра унинг яхшилигини таниш-билиш, қариндош-уруғ ичида гапириб, ошкор қилишимиз керак.
Аллоҳга шукр қилувчи шокир бандалардан бўлишни истасак, Аллоҳ таолонинг сўнгсиз неъматларига шукрона тарзида амалга ошираётган нафл ибодатларимиз ва бошқа хайрли амалларимиз ҳусни қабул бўлишини хоҳласак, аввало, бандаларнинг кичик яхшиликларига ҳам шукр айтишни одат қилишимиз керак. Ана шунда жамиятимиз гуллаб-яшнайди, инсонлар ўртасида аҳиллик, иноқлик ва тинчлик ҳукм суради.
Зеро, бир-бирига ширин сўз бўлган, каттаю кичик яхшиликларни қадрловчи, сал нарса учун ҳам бир-бирига раҳмат айтиб, ташаккур билдирадиган, ортидан дуо қиладиган халқ ҳеч қачон таназзулга юз тутмайди. Бундай жамият узра Аллоҳнинг раҳмати мудом ёғилиб туради.
Бир-бирига нисбатан шукр қилувчи қавмнинг ибодатлари ҳам қабул бўлади. Натижада, Аллоҳ уларнинг яхшиликларини зиёда қилаверади, уларга неъматларини давомий бераверади. Ундай халққа осмону ердан ҳеч қандай азоб ҳам нозил бўлмайди, самовий ва арозий барча бало-офатлардан омонда бўладилар. Зеро, Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади: «Яна Парвардигорингиз билдирган (бу сўзларни) эслангиз: “Қасамки, агар берган неъматларимга шукр қилсангизлар, албатта (уларни янада) зиёда қилурман. Борди-ю куфрони неъмат қилсангизлар, албатта азобим ҳам қаттиқдир!”» (Иброҳим, 7).
Аллоҳ таолога беадад ҳамду санолар бўлсинки, юртимиз тинч, осмонимиз мусаффо, дастурхонимиз тўкин. Бугунги нотинч замонда бундай дориломон юртда яшаётганимизнинг ўзи катта бахт.
Сўнгги пайтларда дунё уруш ва ғалаёнлар, хунрезликлар гирдобига ғарқ бўлаётганини кўриб, билиб, эшитиб турибмиз. Атрофимизда содир бўлаётган бундай мусибатларни, ҳолатларни кузатар эканмиз, Аллоҳ таолонинг бошимиз узра соябон қилиб берган эмин-эркинлик, фаровонлик ва тинчлик-хотиржамлик каби буюк неъматларига шукроналар қиламиз, Роббимизга ҳамдлар айтамиз. Бу неъматларни давомий қилишини сўраб Ўзига ёлворамиз. Турли гуноҳ ва ҳаром ишлардан тийилишга ҳаракат қиламиз, маъсиятлардан паноҳ тилаймиз.
Тинчлигимизни кўз қорачиғидек сақлашга ҳаракат қиламиз. Зеро, мустақиллик, тинчлик ва тўкин-сочинлик неъматлари шу қадар буюк неъматларки, уларга нафақат тилда шукр қилиш, балки, амалий равишдаги шукр лозим. Бу эса, неъматнинг қадрига етиш, уни асраб-авайлаш, кейинги авлодларга бус-бутун ҳолда етказишга интилиш ва Аллоҳ буюрган ишларни бажариб, қайтарган ёмон ишлардан тийилиш билан ҳосил бўлади.
Аллоҳ таоло жонажон юртимизни ҳар қандай нохушлик ва ёмонликлардан Ўз паноҳида асрасин, ички ва ташқи душманларга, ғаразгўй кимсаларга Ўзи кифоя қилсин! Омин.
Одилхон қори ЮНУСХОН ўғли тайёрлади
Малайзия мутахассислари Ўзбекистонда ҳалол сертификат бериш марказини ташкил этмоқчи
Ўзбекистон элчиси Равшан Усманов Малайзия Менежмент ва фан университети (Management and Science University of Malaysia – MSU) асосчиси ва Президенти Моҳд Шукри билан учрашди, деб хабар бермоқда "Дунё"ахборот агентлиги.
2001 йилда ташкил этилган MSU таълим менежменти, туризм, маркетинг, бизнес бошқаруви каби турли соҳа ва мутахассисликлар бўйича олий таълим берувчи етакчи Малайзия хусусий университетларидан биридир. Университет туризм ва меҳмондўстлик соҳасида Малайзия университетлари орасида 1-ўринда туради.
Бундан ташқари, MSU турли касалликларга чалинган беморларни даволаш учун "MSU Medical Centre" ўз кўп тармоқли тиббиёт маркази бор. Университетда қўлқоп маҳсулотлари ишлаб чиқариш, дори-дармон ва озиқ-овқат қўшимчаларини ишлаб чиқариш ва қадоқлаш, шунингдек, ҳалол саноатни тадқиқ этиш ва малакасини ошириш бўйича ихтисослаштирилган марказ фаолият кўрсатмоқда.
Музокаралар чоғида MSUнинг Ўзбекистонда ҳалол сертификат бериш маркази ва/ёки лабораториясини яратиш ниятлари ҳақида ҳам хабар берилди. Малайзия томонининг сўзларига кўра, бу ўзбекистонлик озиқ-овқат маҳсулотлари экспортчилари учун мамлакатда ишлаб чиқарилган маҳсулотларни Жануби-Шарқий Осиё давлатларига етказиб бериш ҳажмини ошириш учун ноёб имконият очади.
Учрашув якунлари бўйича MSU раҳбариятининг Ўзбекистонга яна бир ташрифини ташкил этиш бўйича юқорида қайд этилган лойиҳаларни амалга ошириш бўйича амалий ишларни бошлаш тартиби ва шартларини ўрганиш бўйича келишувга эришилди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати
Бош қомусимиз – бахтимиз кафолати
Инсоният яралгандан бери муайян қонунларга, қоидаларга амал қилиб келади. Башарият тарихида қандай муваффақиятларга, натижаларга эришилган бўлса, шубҳасиз, бу борада қонунларнинг, тартиб-қоидаларнинг алоҳида ўрни бор. Шу маънода мамлакатимизда ҳам барча соҳаларда қўлга киритилаётган улкан натижаларга Бош Қомусимиз ҳуқуқий асос бўлиб хизмат қилаётир.
Ҳар бир миллатнинг, давлатнинг тараққиёти бевосита амалдаги қонунлар билан белгиланади. Қонун устувор юртда адолат ҳукм суриб, виждон эркинлиги, миллатлараро тотувлик ва диний бағрикенглик таъминланади. Пировардида эса ўша юртда тинчлик-осойишталик, хотиржамлик барқарор бўлади.
Бугун мамлакатимизда яшаётган 130 дан ортиқ миллат ва элат вакиллари икки карра бахтиёрдир. Чунончи, Парвардигорнинг инояти ила Ватанимиз истиқлолга эришганига чорак асрдан зиёдроқ вақт бўлди. Халқимиз ўзига, ўзлигига қайтиб, порлоқ келажак сари имон-эътиқод, ишонч ва умид билан одимламоқда. Бу, албатта, Конституциямизда белгилаб қўйилган ҳаётбахш нормаларда инсон манфаатлари устувор эканлигининг амалдаги инъикосидир.
Ўзбекистон Республикаси Конституциясининг 18-соддасида: «Ўзбекистон Республикасида барча фуқаролар бир хил ҳуқуқ ва эркинликларга эга бўлиб, жинси, ирқи, миллати, тили, дини, ижтимоий келиб чиқиши, эътиқоди, шахси ва ижтимоий мавқеидан қатъи назар, қонун олдида тенгдирлар», деб белгилаб қўйилган.
Бу қоида Аллоҳ таолонинг: «Эй инсонлар! Дарҳақиқат, Биз сизларни бир эркак (Одам) ва бир аёл (Ҳавво)дан яратдик ҳамда бир-бирларингиз билан танишишингиз учун сизларни (турли-туман) халқлар ва қабила (элат)лар қилиб қўйдик. Албатта, Аллоҳ наздида (энг азизу) мукаррамроғингиз тақводорроғингиздир. Албатта, Аллоҳ билувчи ва хабардор зотдир» (Ҳужурот сураси, 13-оят), оятига каримасига ҳамоҳангдир.
Аллоҳ таоло инсониятни шундай яратди. Аслида, У зот барчамизни бир миллат қилса ҳам бўлар эди. Лекин Буюк Раббимиз ҳар хил миллат қилди. Нима учун? Бир-биримизни таниб, ўзаро гўзал муомала қилиш учун турли миллат қилиб қўйди. Чунки оятда: “Албатта, Аллоҳ наздида (энг азизу) мукаррамроғингиз тақводорроғингиздир”, дейилган. Шу боис биз бир-биримиз билан аҳил, иноқ бўлиб яшашимиз шарт.
Мамлакатимизда фақат Ислом динига эътиқод қилувчилар эмас, айни пайтда бошқа дин вакилларига ҳам алоҳида эъзоз, эҳтиром кўрсатилади. Зотан, Пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам ҳам бошқа дин вакилларини ҳурмат қилганлар.
Жумладан, Анас розияллоҳу анҳу ривоят қилишича, Макка фатҳи куни Абу Бакр розияллоҳу анҳу Расулуллоҳ алайҳиссаломнинг олдиларига ўз оталарини кўтариб олиб келдилар. Шунда Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Кекса одамни (овора қилмай) ўзимиз уйига бориб кўрган бўлар эдик”, деб марҳамат қилдилар.
Ҳазрат Умар розияллоҳу анҳу эса бир уйнинг олдидан ўтиб кетаётиб, кекса кўр киши тиланчилик қилиб турган экан. Оҳиста унинг қўлидан туртиб, сўрадилар:
– Қайси диндансан?
– Аҳли китобман, – деди.
– Тиланчиликка нима мажбур қилди?
– Жизъя, муҳтожлик ва ёшим.
Умар розияллоҳу анҳу унинг қўлидан тутиб, уйига олиб кетди ва баъзи нарсалар берди. Сўнг хазинабонни чақириб, унга деди: “Манави инсонга ҳамда шу кабиларга эътибор қил. Худо ҳаққи, буларга инсоф қилмабмиз. Ёшлигида (жизьясини) олибмиз-ку, қарилигида хорлаб қўйибмиз”, деб, уни ва у кабиларни солиқдан озод қилдилар.
Мухтасар айтганда, Конституциямизнинг қатор моддаларида дин ва виждон эркинлиги белгилаб берилган. Унда халқимиз менталитетига мос ишонч-эътиқод, адолату инсоф, диёнат, меҳру оқибат, ор-номус, иффат ва ҳаё каби эзгу фазилатлар ўз аксини топган. Бундан ташқари, асосий қомусимизда юртимизда яшовчи ҳар бир фуқаронинг манфаатлари, ҳуқуқ ва бурчлари қонун асосида белгилаб қўйилган. Бу эса бир юртда яшаётган турли миллат вакилларининг аҳил-иноқ яшашига замин яратади.
Жасурбек домла РАУПОВ,
Тошкент вилояти бош имом-хатиби
2023 йилда Самарқанд Бутунжаҳон туризм пойтахтига айланади
Бирлашган Миллатлар Ташкилотининг Бутунжаҳон туризм ташкилоти (UNWTO) Бош ассамблеяси 2023 йилда Самарқанд шаҳрида ўтказиладиган бўлди. Бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси Бош вазир ўринбосари, Туризм ва спорт вазири Азиз Абдуҳакимов маълум қилди.
Қайд этилишича, Испаниянинг Мадрид шаҳрида ўтаётган UNWTO’нинг 24 сессияси доирасидаги овоз бериш жараёни натижаларига кўра, мамлакатимиз Португалияни ортда қолдирган.
Бутунжаҳон туризм ташкилоти ва унга аъзо давлатлар билан ҳамкорлик муносабатларини ривожлантириш, шунингдек, мамлакатимизнинг халқаро майдондаги нуфузини ошириш, хорижий ташкилотлар билан алоқаларини янада кенгайтириш, маданий ва туризм салоҳиятини кенг тарғиб қилиш мақсадида 30 ноябрь-2 декабрь кунлари мамлакатимиз делегацияси Испания қироллигига амалий ташриф билан борди.
Ўзбекистон Республикаси Туризм ва спорт вазирлиги, Маданият вазирлиги, Самарқанд вилояти ҳокимлиги ҳамда Ўзбекистоннинг Испания қироллигидаги элчихонаси вакилларидан иборат мамлакатимиз делегацияси анжуман доирасида Ўзбекистон номзодини қўллаб-қувватлади.
– Тарихда биринчи марта БМТ оиласи таркибига кирувчи ташкилотларнинг Бош ассамблеяси Ўзбекистонда бўлиб ўтади. Буларнинг бари Президентимизнинг олиб бораётган сиёсатлари, жумладан, туризм соҳасини ривожлантириш, мамлакатимизнинг жаҳон саҳнидаги нуфузини ошириш йўлидаги саъй ҳаракатлари натижасидир, – деди Азиз Абдуҳакимов. – Таъкидлаш лозимки, UNWTO 25-Бош ассамблеясининг қадимий Самарқандда ўтказилиши бу ерга мингдан ортиқ хорижлик меҳмонларнинг ташриф буюриши ҳамда бу орқали маҳаллий аҳоли ва ҳунармандларнинг даромад кўришига олиб келади. Бундан ташқари, мазкур тадбирнинг Ўзбекистонда ўтказилиши жаҳон оммавий ахборот воситаларининг ҳам эътиборини тортиши аниқ, бу эса мамлакатимизнинг туристик салоҳиятини кенг тарғиб этиш ҳамда юртимизга янада кўпроқ сайёҳларни жалб этиш йўлида хизмат қилади.
Бугунги кунда Самарқанднинг туристик салоҳиятини янада юксалтириш ҳамда уни дунё сайёҳлик марказларидан бирига айлантириш борасида кўплаб ислоҳотлар қилинмоқда. У ерда ободонлаштириш ишлари билан бир қаторда янги замонавий аэропорт ва туризм объектлари бунёд этилмоқда.
Шулардан бири “Samarkand Touristic Centre” бўлиб, у эшкак эшиш канали қирғоғида 212 гектар майдонда қад кўтармоқда. Самарқандда қурилаётган “New Renaissance” конгресс-холли, меҳмонхона, ресторан ва бошқа иншоотлар ҳудуднинг сайёҳлик инфратузилмасини ривожлантириш йўлида хизмат қилиши шубҳасиз.
Эслатиб ўтамиз, UNWTO Бош ассамблеяси икки йилда бир марта ўтказиладиган туристик форум ҳисобланади. Юқори даражадаги тадбир, яъни БМТ оиласига кирувчи ташкилотлар Бош ассамблеясининг Ўзбекистонда ўтказилиши мамлакатимиз учун биринчи тарихий ҳодиса, десак тўғри бўлади.
ЎзА
Ақидада адашмайлик! (видео)
Азизхўжа домла Иноятов
«Жўйбори Калон» аёл-қизлар ўрта-махсус ислом билим юрти директори
" Чор Бакр" жоме масжиди имом-хатиби