Кунлар ўтгани сайин қалбларимизга бир ажиб ёруғлик ва таскин инмоқда, чунки муборак Рамазон ойи яқин. У - очлик, ташналик, нафсни тийиш билан Аллоҳ таолога қурбат, тақво ҳосил қилинадиган буюк ой. Аллоҳ таоло бандалари учун ҳар икки дунё саодатини кўзлаб, бу ибодатни исломнинг улуғ фарзлари қаторига қўшган.

Рамазон рўзаси Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи ва саллам Мадинага ҳижрат қилганларидан сўнг, ҳижратнинг иккинчи йили шаъбон ойида фарз қилинган. Аллоҳ таоло Бақара сурасининг 183-оятида марҳамат қилади: «Эй иймон келтирганлар! Сизлардан аввалгиларга фарз қилинганидек, сизларга ҳам рўза фарз қилинди. Шоядки, тақводор бўлсангиз». Ушбу ояти карима билан динимизнинг бешта асосий устунларидан бўлган рамазон рўзаси фарз бўлди. Бундан аввал ҳам пайғамбаримиз Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва саллам ўз ихтиёрлари билан ҳар ойда уч кун рўза тутар, муҳаррам ойининг ўнинчи кунининг рўзасини ҳам адо этар эдилар. Расулуллоҳ (с.а.в) ўзларининг муборак ҳадисларида рўза ибодатининг фарз эканлигини кўп такрорлаганлар: Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: Пайғамбар (с.а.в) дедилар: «Сизларга муборак рамазон ойи келди. Аллоҳ азза ва жалла унинг рўзасини тутмоқликни фарз қилди. Унда осмонларнинг эшиклари очилади. Унда жаҳаннамнинг эшиклари ёпилади. Унда шайтонлар кишанбанд қилинади. Унда Аллоҳнинг бир кечаси бўлиб, у минг ойдан яхшидир. Ким у кечанинг яхшилигидан маҳрум бўлса, батаҳқиқ (жуда кўп нарсадан) маҳрум қолибди», дедилар.

Дарҳақиқат, рўза ибодатида риё бўлмайди. Ҳадиси қудсийда айтилади: “Расулуллоҳ (с.а.в) марҳамат қиладилар: «Аллоҳ таоло айтадики: «Ҳар бир яхши амал учун ўн баробардан етти юз баробаргача савоб бераман, фақат рўза бундан мустасно. У мен учун тутилади, унинг ажрини ҳам ўзим бераман».

Аммо бу йил ушбу ойни аввалгиларидан бироз фарқли равишда ўтказамиз. Сабаби барчага аён: коронавирус пандемиясига қарши курашиш чора-тадбирлари мана шундай йўл тутишимизни тақозо этаётир.

Бир неча кун аввал Ўзбекистон мусулмонлари идораси Уламолар кенгаши Рамазон ойини ўтказиш ҳақидаги баёнот билан чиқди. Унда кўрсатма сифатида белгилаб берилганидек, Рамазон ойида мўмин-мусулмонларимиз таровиҳ намозларини, хатми Қуръонларни ўз оила аъзолари билан хонадонларида ўтказадилар. Ўзбекистон мусулмонлари идораси тизимида фаолият юритаётган қориларнинг хатми Қуръонлари онлайн тарзда амалга оширилади. Ифторлик савобидан умидвор бўлган саховатпеша инсонлар ифторлик маросимлари учун мўлжаллаган маблағларини Ҳомийлик хайрияларини мувофиқлаштириш марказлари орқали моддий кўмакка муҳтож оилаларга етказишлари мумкин. Закот маблағларини ҳамда фитр ва фидя садақаларини “Вақф” хайрия жамоат фонди ва унинг ҳудудий бўлинмалари ҳисоб рақамларига ёки Ҳомийлик хайрияларини мувофиқлаштириш марказларига топширишлари тавсия этилади.

Шуни ҳам унутмайликки, қўни-қўшни ва яқин қариндошларни тўплаган ҳолда ифторлик уюштиришимиз карантин талабларига мутлақо зиддир.

Рамазон – энг аввало, сабр ойи. Бу ойда шайтонлар кишанланиб, ёмонликлар барҳам топиб, урушлар тўхтатилиб қўйилади ва жаннатнинг барча эшиклари очиб қўйилади. Дуолар, ибодатлар, тавба ва истиғфорлар, эҳсон ва садақалар Ўз даргоҳида қабул бўлажак лаҳзалар туҳфа этилади, бизга бу муборак ой давомида.

Бу ойда баҳолиқудрат рўзаларимизни тутишимиз, таровиҳ намозларини ўқишимиз, Қуръон хатм қилишимизга ҳеч бир монъелик йўқ, бироқ барчасини ўз уйимиздан чиқмаган ҳолда, оиламиз даврасида, карантин қоидаларига риоя қилган ҳолда амалга оширмоғимиз шарт. Барчамиз онгли, тафаккури теран инсонлармиз, кўриб турибмиз, биргина эътиборсизлик, бепарволик, жорий этилган тартиб-қоидаларга риоя этмаслик хавфли юқумли касаллик тарқалишига, у инсонлар ҳаётини жарлик ёқасига олиб бориб қўйишига сабаб бўлаяпти. Ҳеч бир инсон пушаймонлик ўтида қоврилмасин.

Бир неча ҳафтадан буён уйдан чиқмаётганимиз боис бироз қаноатсизлангандекмиз. Чин маънода сабримиз синовдан ўтяпти. Агар ҳукуматимиз томонидан белгилаб қўйилган карантин тартиб-тамойилларига қатъий амал қилсак, шоядки, касаллик даф бўлиб, Рамазон ҳайити намозларини жамоа тарзида ўқиш насиб этса! Бу ўз-ўзидан бўлмайди. Яратган раҳмат назари билан боққан кунларда эҳтиёт чорамизни кўриб, оиламизни бу балодан асраш баробарида, рўза тутиб, дуода бўлсак, иншааллоҳ, у кунларга етамиз.

Шундай қутлуғ ва азиз кунларга етиб келганимизнинг шукрини қилайлик. Яратгандан сўрайликки, Юртбоши, ҳукумат, масъул идоралар саъй-ҳаракати беиз, бесамар кетмасин – бутун дунёнинг ҳаловатини, одамлар тинч ҳаётини бузаётган, умрига нуқта қўяётган коронавирус аталмиш бало бошимиздан арисин. Рамазон ойини дуоларимиз ижобат топажак энг катта имкон деб қабул қилайлик. Аслида оила даврасида саҳарлик ва ифторлик дастурхонида ўтириш, неъматлардан тотиниш ҳам бир бахт. Бу ойда ўғил-қизларимиз қалбига иймон, эътиқод туйғуларини янада чуқурроқ сингдиришимиз мумкин. Қурбимиз етса, юқорида айтилган тартибда муҳтожларга хайру садақа қилайлик. Орамизда кунлик ёлланма ишчи сифатида оиласини боқиб келаётган оилабошилар қанча эди. Улар ҳам айни пайтда биз каби уйидан чиқолмаяпти, рўзғорига иккита нон кўтариб келолмаяпти. Бизнинг беғараз ёрдамимиз ана шундай оилаларга етиб борса, қандай яхши! Бундай мурувватнинг савоби, ажри бениҳоя улуғдир.

Бугун Президентимиз ва вилоят, шаҳар ва туманлар раҳбарларининг, мутасадди идоралар вакилларининг фикри-зикри пандемияга қарши кураш чоралари ва унинг оқибатларини бартараф этиш йўлларига қаратилган. Беҳаловат ва тиниб-тинчимаётган ҳамюртларимиз, ширин жонини таҳликага қўйиб, ўзгалар ҳаёти учун курашаётган шифокорларимиз, тиббиётнинг бошқа қатор йўналишлари ходимлари, ҳуқуқ-тартибот соҳаси ходимлари – барча-барчаси кунни тунга, тунни тонгга улаб хизмат қилмоқдалар. Биздан сўралаётгани ва кутилаётгани – фақатгина карантин қоидаларига риоя этиш ва уйда қолиш, холос. Демак, оддийгина хатти-ҳаракатларимиз билан виждон ва иймонимизга содиқ эканимизни исбот этишимиз мумкин.

Рамазон ойининг рўзасини иймон билан, Аллоҳдан савоб талаб қилиб тутмоқлик барчамизга насиб этсин. Юртимиз тинч, осмонимиз мусаффо, ризқимиз бут бўлиб, келаси йилги рамазонга ҳам барчамизни саломат етиб боришимизни Яратган насибу рўзи айласин!

Мусохон АББАСИДДИНОВ,

Наманган шаҳар бош имом-хатиби

Iqna саҳифасининг хабар беришича, Бирлашган Араб Амирликларининг Ажман минтақасида фаолият юритувчи "Ҳумайд бин Рашид Ал-Нуаймий" таълим маркази, масофавий таълимда Қуръони каримни тўлиқ хатм қилган биринчи қорини тақдим қилди.
Гап шундаки, "Уйда қолинг" шиори остида олиб борилаётган масофавий таълимда Марказ талабаси Шиҳаб Муҳаммад Али Саран Қуръонни тўлиқ ёдлашга муваффақ бўлган.
Марказ директори Ҳусайн Муҳаммад Ал-Ҳаммодий таъкидлаб ўтдики, мавжуд имкониятлар ва замонавий технологиялар Қуръони Карим таълимини енгиллаштиради ва жамиятнинг катта қисмига уни етказишни осонлаштиради.

ЎМИ Халқаро алоқалар бўлими

Диёримизга ойларнинг султони, меҳр-шафқат саховат рамзи бўлган, Қуръони карим нозил бўлган, фазилати жиҳатидан бошқа ойлардан афзал раҳмат мағфират ойи саналмиш муборак моҳи Рамазон ташриф буюриб келмоқда. 

Рамазон рўзаси ҳижратнинг иккинчи санасида фарз қилинган. Аллоҳ таоло Рамазон рўзасининг ҳукм ва ҳикматларини Қуръони каримда батафсил баён қилиб берган:

“Эй, имон келтирганлар! Сизлардан олдинги (уммат)ларга фарз қилингани каби сизларга ҳам рўза тутиш фарз қилинди, шояд (у сабабли) тақволи бўлсангиз” (Бақара сураси, 183-оят).

Ушбу ояти каримада Аллоҳ таъоло бандаларни тақвога яъни бу ойда инсон ўзини ҳар-ҳил ёмон гап айтишлик, ғийбат қилишлик ва ҳурофотга берилмасликка, барча амалларни Аллоҳ йўлида адо этмоқликка чорлайди.

Рамазон ойида бойлар ҳам камбағаллар бирдек очлик ва чанқоқликни ҳис қиладилар ва бу ер юзида саҳоватпеша инсонларни кўпайишига сабаб бўлади.

Шу ўринда  Ҳозирги кунда юртимизда кечаётган COVID-19 коронавирус пандимеяси даврида Ўзбекистон мусулмонлари идораси Уламолар кенгашининг “Коронавирус (COVID-19) инфекциясининг тарқалишини олдини олиш бўйича ФАТВОСИ” эълон қилинди. Фатвода юртимизда эпидемиологик вазият барқарорлашгунгача жамоавий намозлар вақтинча тўхтатилиб, мусулмонларимизга намозларни уйларида адо этишлари лозим эканлиги ва Ифторлик савобидан умидвор бўлган саҳоватпеша мусулмонларимиз ифторлик маросимлари учун мўлжаллаган маблағларини “Ҳомийлик хайрияларини мувофиқлаштириш марказлари” орқали моддий кўмакка муҳтож оилаларга етказишлари айтилди.

Рамазон ойида Қуръони каримни бошидан охиригача ўқиб хатм қилиш Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг суннатларидандир. Муборак Рамазон ойида мўмин мусулмонларимизнинг руҳини кўтариш мақсадида Ўзбекистон мусулмонлари идораси тизимида фаолият юритаётган қориларнинг хатми Қуръонлари онлайн тарзда амалга оширилиши йўлга қўйилади.

Ҳозирги кунда ҳар биримиз аҳил бўлиб, жипслашиб, бир-биримизга меҳр оқибат, меҳр мурувват билан сийлаи раҳм қилмоқлик билан ҳаёт кечириб, Аллоҳ таолодан тез кунларда беморларимизга шифои комил бериб, дунё халқлари, жумладан юртимиздан бу касалликни кўтаришини сўраб солиҳ амалларни бажариш насиб қилсин!

Тошкент шаҳар Олмазор тумани

Имом Бухорий жомеъ масжиди имом ҳатиби

Садриддин Абдурашидов

Миршод Саидов,

Бухоро шаҳар "Масжиди Баланд"

жоме масжиди имом-хатиби

Аллоҳ таоло айтади: “У, осмондан сув нозил қилган Зотдир. Бас, у (сув) ила турли набототлар чиқардик. Ундан яшил гиёҳларни чиқардик. Ундан ғужум-ғужум бошоқлар чиқарамиз. Ва хурмодан, унинг новдаларидан яқин шингиллар чиқарамиз ва узум боғлари чиқарамиз. Бир-бирига ўхшаган ва ўхшамаган зайтун ва анорларни чиқарамиз. Унинг мева қилиш пайтидаги ғўрасига ва пишишига назар солинг. Албатта, бундай нарсаларда иймон келтирадиган қавм учун оят – белгилар бордир”(Аъном сураси 99 оят)

Ушбу оятлар мусулмонларни доимо изланишга, илмга тарғиб қилган. Шунинг учун, Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг даврларидан бошлаб, кейинги мусулмонлар даврларигача бошқа илмлар билан биргаликда наботот илмига ҳам қизиқиш жуда катта бўлди. Бунинг натижаси ўлароқ мусулмон ўлкаларда қишлоқ хўжалиги ва зироатчилик мисли кўрилмаган даражада ривожланиб кетди.

Деҳқончилик соҳасида маҳсулотларнинг энг яхшиси ва кўп қисми мусулмон юртларда етиштирилган ва ортиқчаси бошқа юртларга сотилган. Бошқа халқлар бу соҳада мусулмонлардан дарс олганлар, тажриба ўрганганлар. Ҳозирги кунда ривожланган ғарб давлатлари тилида баъзи бир машҳур қишлоқ хўжалиги экинлари ва маҳсулотлари мусулмон халқлари тилидан олинган кўчма сўзлар билан аталиши ҳам бунга ёрқин далилдир. Бошқа илмлар қатори наботот илми ҳам мусулмонлар томонидан қилинган ҳаракатлар туфайли илм сифатида шаклланди ва тараққий этди. Албатта, қадимдан инсон наботот билан қизиқиб уни ўрганиб келган, аммо Ислом дини ўсимликларни ўрганишни ҳақиқий илмий баҳсга айлантириб, алоҳида бир илм пайдо бўлишига сабаб бўлди.

Динимиз биз мусулмонларга энг афзал касб, энг ҳалол касб бўлган боғдорчилик ва деҳқончилик эканлигини билдириб, қанчалик даражада ажрларга эга бўлиш мумкинлигини, ҳатто инсониятнинг аввали бўлган Одам алайҳиссалом ҳам деҳқончилик билан шуғулланганлари, зироат нафақат энг афзал касб, энг ҳалол касб, балки азалий ва қадимий улуғ иш эканлигини билдиради.

Дехқончилик ва зироатчилик улуғ фазилатли амалдир. Чунки кўплаб ояти карималарда ва хадиси шарифларда боғлар ва далаларнинг хосили Аллох таъолонинг изни ва иродаси билан етилиши ва хосил бериши баён этилган. Бу эса дехқон ва боғбонларнинг меҳнати Аллоҳни назари остида эканига далолат қилади. Бу борада Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам шундай дедилар: “Қай бир мусулмон бирор кўчат экса ёки экин экса, ундан қуш, одам ёки бирор жанивор еса, эккан кишига садақа қилганнинг савоби ёзилади” – дедилар (Имом бухорий ривояти).

  Деҳқонлардан ҳамма манфаат олади. Аллоҳ таоло уларни ҳамма жонзотнинг ризқига сабабчи қилиб қўйган. Шунинг учун ҳам касбларнинг ичида Ислом динимиз уламолари нуқтаи назарида деҳқончилик энг афзал касб ҳисобланади. Шунинг учун ҳам қиёмат қоим бўлиб, жаннатилар жаннат эшиклари олдида тўпланиб ким биринчи киради, дейилганида деҳқон, дейилади.

Машҳур машойихлардан бири шундай дейди: Эй азиз ва мукаррам Одам боласи! Бир нарсани билиб қўйки, бу дунёда амалинг уруғларини экмоқдасан. Бу дунё бамисли сенинг экинзорингга ўхшайди, ўлим у экилган амалларинг йиғим-теримидир, охират эса хирмонингдир. Ким нима экса, хоҳ яхши бўлсин, хоҳ ёмон бўлсин, ўша нарсани йиғиб олади.  

“Абу Бакр Қаффол шоший”

жоме  масжиди имом хатиби

Қурбонали ТУРСУНОВ