muslim.uz
Нақшбандия тариқатининг олтин силсиласи – Хожа Муҳаммад Имканагий
#21apr #uzbekiston24
Рамазон ҳайитидан сўнг Шавволнинг олти кун рўзасини тутиш шартми?
Шаввол ойида олти кун рўза тутиш суннат (мустаҳаб) бўлиб, фарз эмас. Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам:
من صام رمضان ثمّ أتبعه ستا من شوّال كان كصيام الدهر
«Кимки Рамазон рўзасини тутса, сўнг унга Шавволдан олти кун (нафл) қўшса, худди бир йиллик рўза каби бўлади», дедилар (Имом Муслим ривояти).
Ушбу ҳадиснинг мазмуни мутлақ келгани учун бу олти кунлик рўзани Рамазон ҳайити эртасига бошласа ҳам бўлади ёки бир неча кун ўтказиб кейин рўза тутса ҳам бўлади. Шаввол ойида олти кун рўза тутса, бўлди.
Баъзи уламолар хайрли ишларни қилишга шошилиш лозимлиги, мусобақа қилиш афзаллигини инобатга олиб, ҳайит эртасига Шавволнинг рўзасини тутишни бошлаш керак, деб ҳисоблайдилар. Одамлар ҳам шунга ўрганиб қолишган.
Баъзи уламолар эса, (Бу уламолар орасида Имом Абу Юсуф ва Имом Молик ҳам бор) одамлар бу ҳам Рамазон рўзаси таркибига киради ёки тутмаса бўлмас экан, деган фосид хаёлларга бормасликлари ва асосийси, насронийлар каби фарз рўзаларга ўз ихтиёрлари билан рўзалар қўшиб олганларига ўхшамаслик учун ҳайитдан бир неча кун ўтказиб тутишни маъқул кўрадилар ва ҳайит эртасига бошлаб, улаб тутишни кариҳ кўрадилар. Бу «Шарҳи Виқоя»да ҳам ўз ифодасини топган. Шамс ул-аимма ал-Ҳалвоий шунга фатво берган. Демак, эҳтиётан ҳайитдан сўнг бир-икки кун ўтказиб Шаввол рўзасини тутишга киришмоқ маъқул.
Шаввол ойида рўза тутишга одатланиш вожиб эмас, балки афзал ва маъқул ишдир.
Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам:
أحبّ العمل الى الله ما دام عليه صاحبه وان قلّ
«Аллоҳга амалларнинг энг севимлиси амал эгаси, гарчи у оз бўлса-да, доим бажариб юрганидур», дедилар.
Шаввол ойида рўза тутиш, шунингдек, Рамазондан бошқа ойларда рўза тутиш нафл ибодат бўлгани учун уни бажармаса, қазо тутиб ўтирмайди. Чунки у ихтиёрий ибодатдир.
Шавволда рўза тутмаса бўлмайди, албатта тутиш керак, дейиш, шунингдек, тутмаганларни маломат қилиш, Шаввол рўзасини тутганлик билан фахрланиш ёмон иллат бўлгани учун ҳатто Имоми Аъзам Шавволда рўза тутишни кариҳ кўрган эканлар. («Мавсуъат ул-фиқҳийя»).
islom.uz
Расулуллоҳни севиш иймондандир
Анас розийаллоҳу анҳу ривоят қилади. Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Жоним измида бўлган Зотга қасам, сизлардан бирор киши, мен унга отаси, боласи ва барча одамлардан севимли бўлмагунимча, у мўмин бўла олмайди”, дедилар (Имом Бухорий ривояти).
“Бу ҳадисда қандай муҳаббат назарда тутилган, табиий ёки ихтиёрий?” деган савол туғилса, жавоби бундай: «Табиий муҳаббат кишининг ихтиёрида бўлмайди. Чунки Пайғамбаримиз алайҳиссалом Ойша онамизни бошқалардан кўпроқ яхши кўрганлар. Оналаримиз хусусида: “Ё Аллоҳ, бу менинг қодир бўлганим нарсадаги тақсимотим. Сен Ўзинг эгалик қилган ва мен эгалик қилолмайдиган нарсада мени маломат қилма”, деганлар (Имом Термизий ривояти).
Ҳадисда ихтиёрий муҳаббат ирода қилинган. Ихтиёрий муҳаббатни инсон касб қила олади. Яъни, инсон тафаккур ва тадаббур қилиб, Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг барчадан кўра муҳаббат ва таъзимга лойиқ эканларини билади».
Абдуллоҳ ибн Ҳишом розийаллоҳу анҳу ривоят қилади. «Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам Умар ибн Хаттоб розийаллоҳу анҳунинг қўлидан тутиб турганларида, у киши: “Ё Расулуллоҳ, сизни барча нарсадан яхши кўраман. Фақат ўзимдан кўра яхши кўролмаяпман”, деди. Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Йўқ, жоним измида бўлган Зот ҳаққи, ўзингдан ҳам яхшироқ кўрмагунингча мўмин бўлолмайсан”, дедилар. Умар розийаллоҳу анҳу: “Аллоҳга қасам, энди сизни ўзимдан ҳам яхшироқ кўрдим”, деди. Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва саллам: “Ана энди бўлди, эй Умар”, деб марҳамат қилдилар» (Имом Бухорий ривояти).
Ашраф Али Таҳонавий раҳматуллоҳи алайҳ ҳадисни бундай шарҳлайди: «Ҳадисда ихтиёрий муҳаббат назарда тутилган. Чунки табиий муҳаббат инсоннинг ўзига боғлиқ эмас. Ҳазрат Умар розийаллоҳу анҳунинг: “Фақат ўзимдан кўра яхши кўролмаяпман” деганидан ихтиёрий муҳаббат эмас, балки табиий муҳаббат англашилмоқда.
Шунда Набий алайҳиссалом сўзларидаги муҳаббатдан эса табиий муҳаббат эмас, балки ихтиёрий муҳаббат ирода қилингани тушунилади. Ҳазрат Умар розийаллоҳу анҳу Набий алайҳиссаломга: “Аллоҳга қасам, энди ўзимдан ҳам яхшироқ кўрдим” дер экан, динда лозим бўлган муҳаббатдан мурод ихтиёрий муҳаббат эканини билиб, уни изҳор этди ва Пайғамбаримиз алайҳиссалом: “Ана энди бўлди, эй Умар”, дедилар. Яъни: “Тўғри, сен энди тушундинг. Ихтиёрий муҳаббат бўлиши лозим”, дедилар».
Манбалар асосида
Имом Бухорий номидаги
Тошкент ислом институти талабаси
Моҳигул АНВАРОВА
тайёрлади.
“Ҳидоят” журналининг 2023 йил 3-сонидан олинди
27 нафар битирувчи талаба вазифаларга тақсим қилинди
Бугун, 26 апрель куни Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги Мир Араб олий мадрасасида Диний идоранинг Таълим ва илмий-тадқиқот бўлими мудири Салоҳиддин Шерхонов ва Масжидлар билан ишлаш бўлими мудири Музаффар Камолов иштирокида битирувчи курс талабалари билан очиқ мулоқот бўлиб ўтди.
Учрашувда битирувчи курс талабалари Ўзбекистон мусулмонлари идораси тасарруфидаги масжидлар ва Ислом билим юртларида иш фаолиятини юритиши учун тақсимот қилинди.
Ташриф асносида Диний идора вакиллари Олий мадрасада устоз ва талабалар учун яратилган шарт-шароитлар ва Ахборот ресурс маркази фаолияти билан яқиндан танишди.
Маълумот учун, 2022-2023 ўқув йилида Олий мадрасани 23 нафар йигит ва 4 нафар аёл-қиз, жами 27 нафар талаба битирмоқда.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси Матбуот хизмати
Бировни кофир дейишда хушёр бўлинг!
Имом Бутий роҳимаҳуллоҳ
Абдуллоҳ Ғуломов таржимаси
Мақолалар
