Президент Шавкат Мирзиёев Бирлашган Миллатлар ташкилотининг юксак минбаридан Ўзбекистоннинг эзгу вазифаси – Ислом динини цивилизация сифатида ўрганишнинг янги концепциясини дунёга тақдим этишни эълон қилганига саноқли йиллар ўтди.
Икки муҳташам бино-маънавият марказлари қурилиши бошланди: Самарқанд вилоятидаги Имом Бухорий маркази ва қадимги Тошкент қоқ марказидаги Ислом цивилизацияси маркази, бу ерда 2017 йилда келажак авлодларга маънавий меъросни етказиш пойдевори қўйилган эди.
Ислом оламида ўхшаши бўлмаган бу икки улуғвор иншоот Темурийлар Уйғониш даврининг энг яхши меъморий анъаналарини замонавий услублар, шакллар ва технологик ечимлар билан уйғунлаштиради.
Ислом цивилизацияси маркази ўз фаолияти бошланишидан аввал ҳам эски шаҳарнинг безакига айланган эди. Бутун дунёдан минглаб сайёҳлар унинг архитектурасига қойил қолишади, уни суратга олишади ва ижтимоий тармоқларда суратларини баҳам кўришади.
Эътиборлиси, бу бинога Ўзбекистон фуқароларидан кўра кўпроқ хорижлик сайёҳлар қизиқиш билдиришади. Эҳтимол, бу аҳолининг мамлакатдаги бунёдкорлик ўзгаришларига ва ободонлаштиришга ўрганиб қолганлиги билан боғлиқдир.
Мустақиллик бизгача етиб келган нодир обидаларнинг сақланиб қолишига имкон яратди. 2019 йилда уларнинг барчаси Ўзбекистон миллий маданий мероси рўйхатига киритилди ва уларни қайта тиклаш бошланди.
Айнан шу дамда Ўзбекистон маданияти ва санъатини ривожлантириш жамғармаси хайрли ташаббусларни илгари сурди. Ислом цивилизацияси марказининг маҳобатли биноси рўпарасида жойлашган қадимий маҳаллалар қаърида илк намунавий ўзгаришлар рўй берди. Жамғарма иккита меъморий маданий мерос объектини реставрация ва реконструкция қилиш ташаббуси билан чиқди.
Гап нафақат реставрация ҳақида, балки ушбу объектларнинг арт-резиденция шаклида маънавий-креатив ҳаёт калити бўлиши ҳақида бормоқда. Бу ерда қадимдан мерос бўлиб қолган анъана ва турмуш тарзига кўра, ҳаёт ҳамон эски кунлардагидек давом этаётган маҳаллаларда креатив иқтисодиётининг илк марказлари пайдо бўлади.
Пойтахтимизда бўлиб ўтган Креатив иқтисодиётга бағишланган конференция давомида эҳтимол, дунёга кўринмас, аммо эски шаҳар, юртимиз, жамиятимиз ҳаёти учун ўта муҳим воқеалар бўлиб ўтгани эътиборга молик. Хорижлик меҳмонлар иштирокида тарихий “Намуна” ва “Ҳасти Имом” маҳаллаларида арт-резиденцияларининг очилиши бўлиб ўтди. Дарвоқе, бу маҳаллалар аллақачон ЮНЕСКОнинг Бутунжаҳон мероси объектлари дастлабки рўйхатига киритилган.
1. Биргина сўрашиш учун гуноҳлар каффорат этилади.
Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Қачон икки мусулмон учрашиб, қўл олиб сўрашсалар, Аллоҳга ҳамд айтсалар ва У зотга истиғфор айтсалар, икковлари мағфират қилинади”, дедилар (Имом Абу Довуд ривояти).
2. Ота-онанинг юзига қараш ҳам – ибодат.
Ота-онанинг юзига шафқат билан боқишнинг савоби ҳақида Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам бундай деганлар: “Ким ота-онасининг юзига шафқат ва марҳамат билан боқса, Аллоҳ таоло унинг учун мақбул бўлган бир ҳажнинг савобини ёзади” (Имом Байҳақий ривояти).
Бошқа ҳадисда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам: “Она-отасининг юзига марҳамат билан боққан кишига ҳаж ва умранинг савоби ёзилади”, дедилар.
– Кунда минг марта боқса ҳам шундайми? – деб сўрадилар.
– Кунда юз минг марта боқса ҳам, – дедилар (Имом Байҳақий ривояти).
Яна бир ҳадисда бундай дейилади: “Ота-онанинг юзига севги билан боқиш ибодатдир” (Имом Дайламий, Абу Нуайм ривояти).
Даврон НУРМУҲАММАД