أَلَمۡ تَرَ إِلَى ٱلۡمَلَإِ مِنۢ بَنِيٓ إِسۡرَٰٓءِيلَ مِنۢ بَعۡدِ مُوسَىٰٓ إِذۡ قَالُواْ لِنَبِيّٖ لَّهُمُ ٱبۡعَثۡ لَنَا مَلِكٗا نُّقَٰتِلۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِۖ قَالَ هَلۡ عَسَيۡتُمۡ إِن كُتِبَ عَلَيۡكُمُ ٱلۡقِتَالُ أَلَّا تُقَٰتِلُواْۖ قَالُواْ وَمَا لَنَآ أَلَّا نُقَٰتِلَ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ وَقَدۡ أُخۡرِجۡنَا مِن دِيَٰرِنَا وَأَبۡنَآئِنَاۖ فَلَمَّا كُتِبَ عَلَيۡهِمُ ٱلۡقِتَالُ تَوَلَّوۡاْ إِلَّا قَلِيلٗا مِّنۡهُمۡۚ وَٱللَّهُ عَلِيمُۢ بِٱلظَّٰلِمِينَ٢٤٦
246. (Эй Муҳаммад), Мусодан кейинги Бани Исроил аъёнларини кўрмадингизми? Улар пайғамбарларига: "Бизга бир подшоҳни тайин қилиб бер, шунда Аллоҳ йўлида жанг қилайлик!" дейишди. У: "Агар сизларга уруш фарз қилинса, балки урушмассизлар?" деди. Улар: "Диёримиздан ва фарзандларимиздан жудо бўлгач, Аллоҳ йўлида урушмасмидик!" дейишди. Уларга уруш фарз бўлганида озчиликдан ташқари ҳаммалари бош тортишди. Аллоҳ золимларни билувчидир.
Ушбу суранинг 246 дан 251-оятигача Толут ва Жолут ҳақидадир. Толут Бани Исроилнинг подшоҳи, пайғамбар Довуд алайҳиссаломнинг қайнотаси бўлган, ундан сўнг подшоҳлик ҳазрати Довудга қолган. Жолут эса Бани Исроилнинг ашаддий душманларидан бўлган Амолиқа подшоҳларидан бири эди. Уни ҳазрати Довуд палахмон (тош ўқ билан ўқланиб, бош устида айлантириб отиладиган қурол) билан отиб ўлдирган. Тарихчилар ривоятига кўра, пайғамбар Шамвил алайҳиссалом Бани Исроил қавмини озодликка ва фаровонликка олиб чиқиш тадорикини кўради. Бунда Бани Исроил қавмига жасур, шижоатли йўлбошчи кераклигини билиб, Аллоҳдан шундай йўлбошчи ато этишни сўрайди. Аллоҳ таоло Шамвилга ваҳий юбориб: "Қавмингдан қайси одамнинг бўйи асойингча бўлса, ўша одам қавмга подшоҳ бўлади", дейди. Бўйи асо узунлигича келадиган одам фақат Толут исмли киши бўлиб, бу қавмга у подшоҳ этиб юборилди. Унинг подшоҳлиги белгиси сифатида қавмга бир сандиқ ҳам юборилди.
Савол: Мен яқинда намоз бошлаганим учун аттаҳиёт ва саловатларни секин ўқийман. Масжидда имом салом берганда мен энди аттаҳиётни тугатган эдим. Имом саломидан кейин саловатларни ўқиб кейин салом бердим. Намозим бузилмаганми?
Жавоб: Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм. Аслида бундай ҳолатда аттаҳиётдан кейин салом беришингиз керак эди. Чунки имомга эргашиш вожиб, салавотни ўқиш эса суннат амалдир. Вожиб суннатдан юқори тургани учун суннат тарк этилиб, вожибга амал қилинади.
Салавотни ўқиб, кейин салом берганингиз учун намозингиз бузилмаган, аммо кейинги намозларда юқоридаги ҳукмга амал қилинг. Чунки вожиб амалларда имомга кечикмай эргашиш ҳам вожиб саналиб, бунга амал қилмаслик гуноҳкорликка олиб келади. Валлоҳу аълам.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Фатво маркази.