وَقَالُواْ لَن يَدۡخُلَ ٱلۡجَنَّةَ إِلَّا مَن كَانَ هُودًا أَوۡ نَصَٰرَىٰۗ تِلۡكَ أَمَانِيُّهُمۡۗ قُلۡ هَاتُواْ بُرۡهَٰنَكُمۡ إِن كُنتُمۡ صَٰدِقِينَ١١١
111. Улар: "Яҳудий ва насронийлардан бошқа ҳеч ким жаннатга кирмайди", дейишади. Бу уларнинг хом хаёлларидир. (Эй Муҳаммад): "Агар ростгўй бўлсанглар, ҳужжатингизни келтиринглар", денг.
Ислом дини эътиқод борасида ҳамма нарсани тасдиқлайверадиган, далил-ҳужжатларсиз ишонаверадиган хурофотчиларни ҳам, ҳис ортидаги барча нарсани инкор этадиган, фитрат овозига, ақл нидосига ва мўъжиза даъватига қулоқ солмайдиган моддапарастларни баравар рад этади. Ислом чин имонга, асл эътиқодга чақиради, лекин қатъий далил ёки ишончли ҳужжат бўлсагина. У бундан бошқасини рад этади ва хурофот деб ҳисоблайди. "Агар ростгўй бўлсанглар, ҳужжат келтиринглар" Исломнинг шиоридир. Ислом қалблардаги фитрат овозини бўғиб, бошлардаги ақл мантиғини тан олмай илоҳни инкор этган динсизларни ҳам, "илоҳ"ларининг саноғи бўлмаган, ҳатто қўй-сигирларга сиғинадиган, санаму тошларга ибодат этадиган бутпарастларни баравар қоралайди. Ислом шериксиз, туғмаган ва туғилмаган, ягона Илоҳга имон келтиришга чақиради.
بَلَىٰۚ مَنۡ أَسۡلَمَ وَجۡهَهُۥ لِلَّهِ وَهُوَ مُحۡسِنٞ فَلَهُۥٓ أَجۡرُهُۥ عِندَ رَبِّهِۦ وَلَا خَوۡفٌ عَلَيۡهِمۡ وَلَا هُمۡ يَحۡزَنُونَ١١٢
112. Шундай, ким юзини Аллоҳга буриб, яхшиликлар қилса, унинг мукофоти Парвардигори ҳузуридадир. Уларга хавф-хатар ҳам йўқ, ғамгин ҳам бўлишмайди.
Ҳақиқатан куфр ва ширкни тарк этиб, Аллоҳ таоло тарафига юзланган, Унинг амр-фармонларини бажарган, қайтарганларидан четланган, яхшиликлар ва солиҳ амаллар қилган саодатманд кишиларнинг дунё ва охиратдаги мукофотини Парвардигор тўкис қилиб беради. Қиёмат куни гуноҳкор ва осийлар ҳисоб-китоблари қандай бўлиши, дўзах ё жаннатга киришларини билолмай, даҳшат ичида сарсон ва ҳайрон бўлиб туришганида имонли кишиларга ҳеч қандай хавф-хатар бўлмайди, улар оқибатларини ўйлаб ғам-андуҳ ҳам чекишмайди.
Инсоннинг асли бир томчи ҳақир сувдан ва арзимас қора лой-балчиқдан иборат. Аллоҳ таоло унга Ўз руҳидан киритгандан кейингина у инсонга айланади, фаришталар сажда қиладиган даражада азиз-мукаррам ва шарафли жонзотга айланади, ер юзи халифаси мақомидаги олий мартабага мушарраф бўлади. Инсоннинг қадр-қиммати руҳ билан боғлиқдир. Унинг жасади, келишган қадди-қомати, чиройли ҳусни, мутаносиб тана аъзолари – ҳаммаси қурт-қумурсқага ем бўлиб, тупроқ билан қоришиб кетади. Демак, инсон қанча руҳоний бўлса, унинг қадр-қиммати шунча ошади. Инсон қанча имонли, диёнатли бўлса, Аллоҳга муҳаббати ва итоати қанчалик улуғ бўлса, шундагина у чин инсон бўлади, Аллоҳ таолонинг уни яратиш билан зиммасига юклаган шарафли вазифани кўнгилдагидек уддалаган бўлади. Аллоҳ таоло инсонни Ўзига ибодат қилиши, амр-фармонларини бажариши учунгина халқ қилган. Бунга даъват қилиш учун расулларини юборган, китоблар нозил қилган. Унинг ҳақ йўлини тутганлар, Унга ибодат қилганлар, амр-фармонларини бажариб, қайтарган ишларидан чекинганлар ҳидоят топишган. Охиратда ажр-мукофотларга (жаннатга) эришиш хушхабари билан муждаланишган. Аллоҳнинг буйруқларини инкор этган, расулларига итоатда бўлмаган, залолатга кетиб, куфр ва ширк йўлини танлаган кимсаларга эса охиратда аламли азоблар, дўзах қийноқлари борлиги хабари берилган.
Анча йиллар олдин байрам арафасида кечқурун бир синфдошимизникига йиғилдик. Нимадир олиб келиш керак бўлиб, икки қурдош мотоциклга миниб жўнаб кетди. Ўн дақиқалик йўлга кетган йигитлар ярим соат ўтса ҳам, қайтиб келмади. Феъли торроқ айрим синфдошларим тажанг бўла бошлади. Ниҳоят, чамаси бир соатлар ўтиб, иккиси кириб келди. Чанг-тупроққа беланган, қўл-оёқлари шилинган эди.
– Нима бўлди? – деб сўрасак, улардан бири жавоб берди:
– Яхшигина келаётувдик, йўлда олдимиздан қора мушук ўтиб қолса бўладими, манови довдир, – дея боши билан шеригига ишора қилиб гапида давом этди, – “Вой, қора пишак”, деб мотоциклни буриб юборди-да, тўғри ўқариққа бориб қадалиб қолдик.
Кейин муҳокама авж олди. Бири қора мушук йўлни кесиб ўтса, фалокат бўлишини айтса, иккинчиси инкор қилиб: “У бир мушук бўлса, ўтади-кетади-да, шунга ота гўри қозихонами?!” дерди.
Яна кўп давраларда, ҳатто ғайридинлар орасида ҳам йўлни қора мушук кесиб ўтиши фалокат белгиси, деган иримни эшитиб ҳайрон бўламан.
Энг қизиғи, баъзи одамлар бу ишни мушукнинг ўзи қилади, деб тушунса-да, уни Аллоҳ бахтсизлик белгиси қилиб йўлга чиқариб қўяди, деб ҳисоблайди. Улар шу хато тушунчаси боис йўлини қора мушук кесиб ўтиб қолгудек бўлса, ҳовлиқиб, довдираб қолганидан уловини ўзи бир жойга буриб юбориб, бир нарсага уриб олади. Кейин ўша ҳодисани қора мушукнинг йўлини кесиб ўтганига боғлайди.
Ўзининг тақдирини аллақандай махлуқнинг ҳаракатига боғлиқ, деб тушуниш иймонининг заифлигидан. Бундай одамлар барча воқеа-ҳодисалар фақат Аллоҳ таолонинг изну иродаси ила юз беришини охиригача тушуниб етмайди.
Шундай экан, қора мушукдан қўрқиб, уни қийинчиликларнинг хабарчиси эканига ишониш – жаҳолат белгиси. Биз аслида бу дунёда ҳам, у дунёда ҳам бахтсизликка сабаб бўладиган гуноҳ ишларни қилиб қўйишдан қўрқмоғимиз керак.
Дамин ЖУМАҚУЛ,
"Мўминалар" журнали 2-сонидан