Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
23 Сентябр, 2025   |   1 Рабиъус сони, 1447

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:53
Қуёш
06:11
Пешин
12:20
Аср
16:31
Шом
18:23
Хуфтон
19:35
Bismillah
23 Сентябр, 2025, 1 Рабиъус сони, 1447

Ёшларимиз доимо огоҳ ва хушёр бўлмоғи лозим

11.11.2019   3242   5 min.
Ёшларимиз доимо огоҳ ва хушёр бўлмоғи лозим

Ҳозирги кунда дунёдаги ижтимоий-мафкуравий муаммолардан энг хавфлиси диний-ғоявий, хусусан, экстремистик, миссионерлик ва прозелетизм муаммолари бўлиб, бу айни вақтда бизнинг мустақил Ўзбекистонимизга ҳам ўз таъсирини ўтказмоқда.

Маълумки аждодларимиз эътиқод қилиб келаётган диний ва маънавий меросни асраб-авайлаш – мустаҳкам эътиқод ва иродалиликдан далолат беради. Бугунги кунда ҳаётимизда учраб тураётган  турли оқим-ҳаракатларга кўра, айрим кишилар у диндан  бу динга ва бошқасига ўтиб юриши аслида эътиқодсизлик эмас, балки эътиқодининг сустлиги, илмсизлик, ғоявий бўшлиқ хамда  иродасизликдир. Бу ҳақда Биринчи Президентимиз И.А.Каримов “Oдам ўз мустақил фикрига, замонлар синовидан ўтган ҳаётий миллий қадриятларга, соғлом негизда шаклланган дунёқараш ва мустаҳкам иродага эга бўлмаса, хар турли маънавий таҳдидларга, уларнинг гоҳ ошкора, гоҳ пинҳона кўринишдаги таъсирига бардош бериши амримаҳол. Буни кундалик ҳаётда учраб турадиган кўплаб воқеалар мисолида яққол кузатиш мумкин ва уларнинг қандай оқибатларга олиб келишини узоқ тушунтириб ўтиришнинг ҳожати йўқ, деб ўйлайман” деб таъкидлаган эди.

Ушбу  ҳаракатларга жалб қилинаётганлар кўпроқ аёллар ва ёшларнинг иштирокида намоён бўлаётганлиги ачинарли ҳолдир. Чунки уларнинг кизиқиш хамда моддий ва маънавий  эҳтиёжларини қондиришда диний оқим ва ташкилотлар ўз ғоялари билан жалб қилган ҳолда  мақсадларини амалга ошириш осонроқдир.

Ислом шиорларидан танлаб фойдаланадиган, диннинг асл моҳиятини бузиб талқин қиладиган экстремистик тузилмалар кенг халқ оммаси билан узвий мавжудлигини кўрсатиш, аслида эса жамиятда тартибсизлик ва парокандаликни юзага келтириш учун маблағ йиғиш, асосий таҳдид манбаи сифатида одамлар онгу шуурини эгаллаш, жамиятда беқарорлик келтириб чиқариш орқали ҳокимиятга эришиш мақсадини кўзлайдилар.

Экстремистик  окимларнинг хозирги кундаги фаолиятида  замонавий ахборот коммуникацияларидан кенг фойдаланиш, интернет оркали тарғибот ишларини олиб боришга алохида эътибор каратилган, интернет орқали суҳбат олиб бориш  жараёнида ёшларга  куфр диёри, ҳижрат, жиҳод, шаҳидлик, халифаликни  тиклаш  каби  ғоялар сингдирилиб улар турли хил тўқнашув ва низога жалб қилинмоқда. Ижтимоий тармокларда  бўзғунчилик ва бузғунчи ғояларни тарғиб қилувчи юзлаб гуруҳлар  мавжудлиги фикримизнинг яққол далилидир. Шунинг учун ҳам ёшларда хабар ва маълумотларни  таҳлил эта олиш малакасини  хосил килиш зарур.

Зеро ҳар кандай хабар ҳам тўғри ва холис бўлавермайди. Ҳар бир маълумотни текшириб кўриб кейин хулоса килиш ҳакида Аллоҳ таоло  бундай  дейди: «Эй мўминлар! Агар сизларга бирор фосиқ кимса хабар келтирса, сизлар (ҳақиқий аҳволни) билмаган ҳолингизда бирон қавмга азият етказиб қўйиб, (кейин) қилган ишларингизга пушаймон бўлмаслигингиз учун (у хабарни) аниқлаб (текшириб) кўрингиз» (Ҳужурот сураси, 6-оят).

Муқаддас Ислом динимиз инсониятни комилликка даъват этувчи буюк таълимоти билан бирга, уни сохталаштирувчилар, ундан ўз шахсий манфаатлари йўлида фойдаланувчилар ҳам йўқ эмаслигини, айни ана шу салбий ҳодисалар жамият тараққиётида кутилмаган фожиаларни келтириб чиқариши мумкинлигини ҳаёт кўрсатмокда.

Бугун дунёда кўплаб бузғунчи оқимлар муқаддас Ислом динини ниқоб қилиб, бегуноҳ инсонларнинг қонини тўкмоқдалар. Бу оқимларни бир сўз билан дин бузарлар деб номланса хато бўлмайди. Улар ўзларига турли номларни қўйиб, диний шиорларни байроқ қилиб оляптилар-у лекин қилаётган ишлари динимизга зиддир.

Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам тинчлик ва хотиржамлик хақида бундай деганлар: «Тинчлик ва хотиржамлик икки улуғ неъматдурки бундан кўп одамлар бебаҳрадурлар» (Имом Бухорий ривояти).    Шу юртда яшаётган ҳар бир элдошимиз тинч ва фаровон юртимизнинг қадрига етмоғимиз, уни кўз қорачиғидай асрамоғимиз лозимдир.

Шуниси диққатга сазоворки, экстремистик руҳдаги тузилмаларнинг ҳеч бири бирон-бир шаклда ўзлари жар солаётган, ўзлари «интилаётган» жамият қурилиши моделини таклиф этолмайдилар.

Диний экстремистик ҳаракатлар нима учун асосий эътиборни аёллар ва  ёшларга қаратмоқдалар? Республикамизда эътиқод эркинлигини таъминлаш масаласида барча шароитлар яратиб берилган бир шароитда, маккор ва қўпорувчи кучлар, диний мутаассиб гуруҳлар ўз қабиҳ режаларини амалга ошириш йўлида халқ ичида бузғунчи ғояларни тарқатишга уринмоқдалар. Амалиёт шуни кўрсатмоқдаки, экстремистлар ўз мақсадлари учун асосан ёш йигит ва қизларни танлайдилар.

Хулоса қилиб айтганда, аёллар ва ёшларнинг турли оқим ва ҳаракатлар домига тушиб қолишининг олдини олишда уларда мафкуравий иммунитетни ва билим даражасини ошириш, уларнинг бўш вақтини назорат қилиш муҳим аҳамият касб этади. Чунки айнан улар Ватанимиз келажагидир.

 

 А.Аллаберганов

Ҳазорасп тумани “Ахтам саҳоба” масжиди имом-хатиби

МАҚОЛА
Бошқа мақолалар

Қуръони каримни шарҳлаш – Набий алайҳиссаломнинг ҳуқуқ (ваколат)лари

18.09.2025   6758   2 min.
Қуръони каримни шарҳлаш – Набий алайҳиссаломнинг ҳуқуқ (ваколат)лари

Қуръони каримни шарҳлаш ва тушунтириш Набий алайҳиссаломга берилган иккинчи ҳуқуқдир. У зот соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Қуръони карим оятига қилган тафсирлари ҳал қилувчи сўз саналади. Аллоҳ таоло бундай марҳамат қилади:

﴿بِالْبَيِّنَاتِ وَالزُّبُرِ وَأَنْزَلْنَا إِلَيْكَ الذِّكْرَ لِتُبَيِّنَ لِلنَّاسِ مَا نُزِّلَ إِلَيْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ﴾

“Очиқ-ойдин баёнотлар ва китоблар ила (юбордик). Ва сенга одамларга нозил қилинган нарсани ўзларига баён қилиб беришинг учун зикрни нозил қилдик. Шоядки, тафаккур қилсалар” (Наҳл сураси, 44-оят).

Ушбу оятда Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг асосий вазифаларидан бири – Қуръони каримни баён қилиш экани алоҳида таъкидланмоқда. Макка аҳли Қуръон оятларининг зоҳирий маъноларини шарҳланишига эҳтиёж сезишмаган. Чунки Қуръони карим уларнинг ўз она тилида ваҳий қилинарди. Арабларнинг аксарияти саводсиз бўлишига қарамай, тил ва адабиёт борасида жуда кучли билимга эга бўлганлар. Уларнинг сермазмун шеърлари, балоғатли нутқлари, таъсирли суҳбатлари араб адабиётининг бебаҳо хазинасини ташкил этарди.

Шу сабабли, араблар Қуръон оятларининг зоҳирий маъносини яхши тушинишган. Маъноларини англамай қолишлари амри маҳол бўлган.

Демак, бундан Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга арабларга Қуръон оятларининг ботиний маъноларини ҳам баён қилиб бериш вазифаси юклангани маълум бўлади.

Аллоҳ таоло Қуръони каримда бундай марҳамат қилади:

﴿ثُمَّ إِنَّ عَلَيْنَا بَيَانَهُ﴾

Сўнгра уни баён қилиб бериш ҳам Бизнинг зиммамиздадир (Қиёмат сураси, 19-оят).

Бу оятни тафсир қилишга асло ҳожат йўқ. Аллоҳ таоло Ўзи Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламга Қуръон оятларининг тафсирини билдирган. Шунга кўра, Набий алайҳиссалом бирор оятни қандай тафсир қилган бўлсалар, албатта уни Аллоҳ таоло билдирган бўлади.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламнинг Қуръони карим тафсири ва шарҳида айтган сўзлари ҳал қилувчи сўнгги сўздир.


"Ислом шариатида суннатнинг ўрни" китобидан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси