09 Октябр, 2025, 17 Рабиъус сони, 1447
09 Октябр, 2025, 17 Рабиъус сони, 1447
Мамлакатимиз мўмин-мусулмонлари муборак ҳаж ва умра ибодатларини адо этишлар учун йилдан-йилга қулай шарт-шароитлар ташкил этиб келинмоқда. Сўнгги йилларда зиёратчиларга кўрсатиладиган тиббиёт, транспорт, меҳмонхона хизматлари ва ибодат масалаларидаги ёрдамлар савияси сезиларли даражада ошганини алоҳида қайд этиш керак.
Яна бир хурсандчилик, ҳаж сафарига бориш истагини билдираётганлар сони ошиб бораётганини инобатга олиб, 2017 йилдан юртимиздан ҳаж зиёратига борувчилар сони 7200 нафар қилиб белгиланди (илгари 5200 нафар эди). Бу хушхабар барча юртдошларимизга катта қувонч бахш этди.
Шу кунларда Ҳаж ишлари бўйича Ўзбекистон делегацияси Саудия Арабистонида хизмат сафарида бўлиб, бир қатор вазирлик ва идоралар билан 2017 йилги ҳаж мавсумини намунали ташкил этиш бўйича музокаралар ўтказмоқда. Куни кеча Саудия Арабистони Ҳаж ва умра ишлари вазири Солиҳ Бантин билан учрашув бўлиб ўтди. Унда ўтган Ҳаж мавсумидаги ютуқлар ва келаётган мавсумга тайёргарлик, уни янада яхши ташкил этишга доир фикрлар билдирилди. Мазкур учрашув якунида икки томон ўртасида имзоланган шартномага кўра, жорий йил Ҳаж мавсуми учун Ўзбекистонга 7200 та квота ажратилишига эришилди.
Куннинг иккинчи ярмида Ҳаж ишлари бўйича Ўзбекистон делегацияси Саудия Арабистони Фуқаро авиацияси бош бошқармаси раҳбарияти билан Жидда шаҳрида учрашув ўтказди. Музокараларда ҳаж ва умра зиёратларини ташкил этиш доирасидаги ташкилий масалалар, жумладан, Мадина ва Жидда шаҳарлари халқаро аэропортлари орқали зиёратчиларни ташиш, кўрсатиладиган хизматлар муҳокама этилди. Саудия Арабистони Фуқаро авиацияси бош бошқармаси Ўзбекистон ҳаж ишчи гуруҳи ва “Ўзбекистон ҳаво йўллари” миллий авиакомпанияси иш фаолиятига юқори баҳо берди.
Шундан сўнг Ҳаж ишлари бўйича Ўзбекистон делегацияси ташриф дастури доирасида Саудия Арабистони Транспорт корхоналари бош вакиллиги масъуллари билан учрашди. Учрашувда бош вакиллик раҳбари Форуқ Бухорий Ўзбекистон томонидан ҳаж ва умра тадбирларини юқори даражада ташкил этиб келаётгани, ўзбекистонлик ҳожилар замонавий транспорт воситалари билан таъминлангани, шартномавий келишувлар Ўзбекистон томонидан тўлақонли бажарилаётганини алоҳида таъкидлади. Форуқ Бухорий сўзининг якунида Ўзбекистон ҳаж делегацияси аъзоларига юқори даражадаги ташкилий ишлар учун самимий миннатдорлик билдирди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
ахборот хизмати
Мусулмон мамлакатда истиқомат қилаётган бошқа дин вакили ўша юртда яшаётган мусулмон аҳоли билан бир хил ҳуқуқ ва эркинликларга эга бўлади.
Мусулмон давлати энг аввало бошқа дин вакиллари мамлакат ичида ва ташқарисида тинч ҳаёт кечиришлари учун уларни ички ҳужум ва ташқи жабр-зулумдан муҳофаза этмоқлиги шарт.
Абдуллоҳ ибн Умар розияллоҳу анҳудан ривоят қилинган ҳадисда Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васаллам: “(Айбсиз) зиммийни ўлдирган киши жаннатнинг ҳидини ҳидламас. Жаннатнинг ҳиди эса қирқ йиллик масофадан ҳам келиб туради[1]”.
Ушбу ҳадисда кофир бўлса ҳам, инсон жони Ислом наздида қанчалик қадр-қийматга эга экани кўриниб турибди.
Ҳадиси шарифда “ғайридинни ўлдириш”нинг оқибати қандоқ бўлиши ажойиб ўхшатиш ила васф қилинган. Мазкур жиноятни қилган одам жаннатнинг ҳидини ҳам ҳидламайди.
Жаннатга кириш, ундаги хушбўй мушку анбарлардан ҳидлаб, лаззат олиш у ёқда турсин, жаннатнинг умумий ҳидини ҳам ҳидлай олмайди. Яқинига йўлай олмаслик қай даражада бўлади? Бундоқ жиноят қилган одам жаннатдан қирқ йиллик йўл юриш масофасидан ҳам узоқроқда бўлади. Чунки жаннатнинг ҳиди қирқ йиллик масофадан келиб туради.
Бас, шундоқ экан, ҳар бир мўмин мусулмон ўзи билан тинч-тотувликда яшамоқчи бўлган ҳар бир ғайридиннинг ҳурматини жойига қўйиши, унга зинҳор ёмонлик қилмаслиги зарур.
Ушбу ҳадисни Анвар Шоҳ Кашмирий ўзининг “Файз ал-Борий” китобида шарҳлаб, қуйидагиларни келтириб ўтадилар: “Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг юқорида келтириб ўтилган ҳадисларининг энг асосий мазмуни шундан иборатки, мусулмонни ўлдириш – улкан гуноҳ, бу жирканч ишни содир этиш куфрга олиб боришлиги ва дўзаҳда абадий азоб бўлишлиги яхши маълум. Ҳудди шунингдек бошқа дин вакилини ўлдириш ҳам юқоридаги каби улкан азобларга сабаб бўлади”[2].
“The Fatwa on Terrorism and Suicide Bombings” китобидан
Даврон НУРМУҲАММАД таржимаси
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа