Ибн Баттута (Буюк Британия) халқаро маданиятлараро тадқиқотлар маркази директори Аббос Панаккал Ислом цивилизацияси маркази музейининг пайдо бўлаётган кўргазмасига 14 аср мусулмон илоҳиётчиси, ҳуқуқшуноси ва саёҳатчиси Ибн Батутта меросини қўшишни таклиф қилди.
Аббос Панаккал “Ибн Баттута тилга олган қадимий шаҳарлар: Ўзбекистон шаҳарларининг мероси ва замонавий ўзгаришлари” лойиҳасини Маданий мерос ҳафталигида Ўзбекистон цивилизацияси маркази музейининг “Биринчи уйғониш” зали кўргазмасини шакллантиришга бағишланган форумда тақдим этди, деб ёзади WOSCU матбуот хизмати.
“Ибн Баттута Европадан Хитойга саёҳат қилган, унинг бу саёҳати Африкани ҳам қамраб олган. У Ўзбекистон ва Ҳиндистон ҳудудларида ҳам бўлди. Шундай қилиб, бу меросни бирлаштирди ва бир қатор ноёб нарсаларни олиб келди. У машҳур олим ва илоҳиётчи эди. Ўзбекистон замини эса муҳаддислар ва етук алломалар юрти эди. Шунинг учун у жуда муҳим одамларни тилга олгани аниқ. Бу ерга келиб, Имом Бухорий қабрини зиёрат қилганини айтди. Ибн Баттута шу ҳудуддаги бошқа олимларни ҳам тилга олган ва кўплаб ҳукмдорларнинг меҳмони бўлган”, – деб таъкидлайди Панаккал.
Ибн Баттута 14 асрда ислом ва ноислом оламининг кўплаб мамлакатларида саёҳат қилган мусулмон илоҳиётчиси, илоҳиёт олими, сайёҳ ва савдогардир, деб ёзади “Даракчи.уз”.
Машҳур сайёҳ ибн Баттута Самарқанд, Урганч ва Бухоро шаҳарларида бўлди. Кейинчалик бу ҳудудларда ҳукмронлик қилган мўғул ҳукмдорлари томонидан қабул қилинди. Чағатой хони Тармаширин қароргоҳига ҳам ташриф буюрди.
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати
Истисқо намози қачон ўқилади? Жума намозини адо этиб бўлгандан кейин худди жума намозидек икки ракъат жаҳрий намоз ўқилади. Лекин намозга азон ва иқомат айтилмайди.
Қандай ният қилинади?
"Икки ракат истисқо намозини ўқишни ният қилдим, ҳозир бўлган имомга иқтидо қилдим", деб ният қилинади.
Қайси суралар ўқилади?
Намозда имом истаган сурани зам сура қилиши мумкин.
Намоздан кейин имом қиблага юзланиб қўлларини баланд кўтариб дуо қилади. Жамоат ҳам у билан бирга қиблага юзланган ҳолда ўтириб, имомнинг дуосига "омийн" деб турадилар.
Намоздан кейин минбарга чиқмасдан, қавмга юзланган ва тик турган ҳолда ушбу қисқа хутбани ўқилади:
اَلْحَمْدُ لِلهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ. نَحْمَدُهُ وَ نَسْتَعِينُهُ وَ نَسْتَغْفِرُهُ وَ نَتُوبُ إِلَيْهِ. وَنَشْهَدُ أَنْ لَا إِلٰهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ، وَنَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ ، أَمَّا بَعْدُ: يَا أَيُّهَا النَّاسُ، إِنَّكُمْ شَكَوْتُمْ جَفَافَ دِيَارِكُمْ وَتَأَخُّرَ الْمَطَرِ عَنْ أَوَانِهِ، وَقَدْ أَمَرَكُمُ اللهُ عَزَّ وَجَلَّ بِالدُّعَاءِ وَ وَعَدَكُمُ الْإِجَابَةَ، قَالَ اللهُ تَعَالَى: ﴿اسْتَغْفِرُوا رَبَّكُمْ ثُمَّ تُوبُوا إِلَيْهِ يُرْسِلِ السَّمَاءَ عَلَيْكُمْ مِدْرَارًا وَ يَزِدْكُمْ قُوَّةً إِلَىٰ قُوَّتِكُمْ﴾ فَتُوبُوا إِلَى اللهِ تَوْبَةً نَصُوحًا، وَاسْتَغْفِرُوا اللهَ جَمِيعًا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ.
Хутбадан кейин қуйидаги истисқо дуосини қилиш тавсия этилади:
اللَّهُمَّ أَغِثِ الْقُلُوبَ بِالْإِيمَانِ، وَالْأَرْضَ بِالْمَطَرِ وَالْهَتَّانِ، اللَّهُمَّ أَنْتَ اللهُ لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ، أَنْتَ الْغَنِيُّ وَنَحْنُ الْفُقَرَاءُ، أَنْزِلْ عَلَيْنَا الْغَيْثَ وَلَا تَجْعَلْنَا مِنَ الْقَانِطِينَ، اللَّهُمَّ اسْقِنَا وَأَغِثْنَا، اللَّهُمَّ أَغِثْنَا، اللَّهُمَّ أَغِثْنَا، اللَّهُمَّ أَغِثْنَا، غَيْثًا مُغِيثًا، هَنِيئًا مَرِيئًا، مُجَلِّلًا سَحًّا، عَامًّا دَائِمًا، نَافِعًا غَيْرَ ضَارٍّ، عَاجِلًا غَيْرَ آجِلٍ، اللَّهُمَّ تُحْيِي بِهِ الْبِلَادَ، وَتُغيثُ بِهِ الْعِبَادَ، وَتَجْعَلُهُ رَحْمَةً لِلْحَاضِرِ وَالْبَادِ، اللَّهُمَّ سُقْيَا رَحْمَةٍ لَا سُقْيَا عَذَابٍ وَلَا هَدَمٍ وَلَا بَلَاءٍ وَلَا غَرْقٍ، اللَّهُمَّ أَنْبِتْ لَنَا الزَّرْعَ، وَأَدِرَّ لَنَا الضَّرْعَ، وَأَنْزِلْ عَلَيْنَا مِنْ بَرَكَاتِكَ، وَاجْعَلْ مَا أَنْزَلْتَهُ قُوَّةً لَنَا عَلَى طَاعَتِكَ، وَبَلَاغًا إِلَى حِينٍ.
اللَّهُمَّ إِنَّا خَلْقٌ مِنْ خَلْقِكَ، فَلَا تَمْنَعْ عَنَّا بِذُنُوبِنَا فَضْلَكَ ﵟرَبَّنَا لَا تُؤَاخِذۡنَآ إِن نَّسِينَآ أَوۡ أَخۡطَأۡنَاۚ رَبَّنَا وَلَا تَحۡمِلۡ عَلَيۡنَآ إِصۡرٗا كَمَا حَمَلۡتَهُۥ عَلَى ٱلَّذِينَ مِن قَبۡلِنَاۚ رَبَّنَا وَلَا تُحَمِّلۡنَا مَا لَا طَاقَةَ لَنَا بِهِۦۖ وَٱعۡفُ عَنَّا وَٱغۡفِرۡ لَنَا وَٱرۡحَمۡنَآۚ أَنتَ مَوۡلَىٰنَا فَٱنصُرۡنَا عَلَى ٱلۡقَوۡمِ ٱلۡكَٰفِرِينَﵞ بِرَحْمَتِكَ يَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِينَ
Ўзбекистон мусулмонлари идораси
Матбуот хизмати