Сайт тест ҳолатида ишламоқда!
08 Апрел, 2025   |   10 Шаввол, 1446

Тошкент шаҳри
Бомдод
04:33
Қуёш
05:55
Пешин
12:30
Аср
17:01
Шом
18:59
Хуфтон
20:15
Bismillah
08 Апрел, 2025, 10 Шаввол, 1446

Рўзага оид масалалар-3

19.06.2015   1392   25 min.
Рўзага оид масалалар-3

 1.                Оғиз сўлагини ташқарига чиқармай ютиб юборса рўзаси очилмайди. Сўлакни оғзидан ташқарига чиқариб, сўнгра қайта оғзига солиб ютса, рўзаси очилади (“Фатовойи Оламгирия”). 

2.                Оғзини сув билан чайгандан кейин қолган сув юқини сўлагига қўшиб ичига ютиб юборса, шунингдек, димоғига келган бурун суюқлигини томоғига тортиб юборса, рўзаси очилмайди (“Фатовойи Оламгирия”, “Муҳит”).

 

3.                Рўзадор тишлари орасида қолган таом қолдиқларини ютса, улар нўхотдан катта бўлмаса, рўзаси очилмайди. Аммо тишлари орасида қолган таом қолдиқларини ташқарига чиқариб, сўнгра қайта оғзига солиб ютса, нўхотдан кичик бўлса ҳам рўзаси очилади. Каффорат вожиб бўлиш бўлмаслигида ихтилофли фатволар мавжуд. Вожиб бўлмаслигига фақиҳ Абу Лайс Самарқандийдан ривоят бор (“Фатовойи Оламгирия”).

 

4.                 Рўзадорнинг томоғига чанг, тутун, пашша, чивин каби нарсалар кирса, рўзаси очилмайди. Шунингдек, рўзадор кундузи эҳтилом бўлиб қолса ҳам рўзаси очилмайди (“Фатовойи Оламгирия”, “Мухтасар”).

 

5.                Рўзадорнинг бир икки томчи кўз ёши ёки юзидан оққан тер оғзига кириб, томоғидан ўтиб кетса, рўзаси очилмайди. Аммо бу миқдордан зиёд бўлиб, оғзида кўпгина шўрликни сезса рўзаси очилади (“Фатовойи Оламгирия”). \

 

6.                 Баданнинг табиий майда тешикчаларидан (икки махраждан бошқа) кирган сув каби нарсалар билан рўза очилмайди. Кўзига дори томизганда гарчи томоғида унинг таъми, мазаси билинса ҳам рўза очилмайди (“Фатовойи Оламгирия”).

 

7.                 Газлама тўқувчи рўзадор иш жараёнида бўялган ип толаларини оғзига солганида кўкми, қизилми, сариқми ёки бошқа рангларми оғзига юқиб, сўлакларига аралашиб томоғидан ўтиб кетса, рўзаси очилади (“Фатовойи Оламгирия”).

 

8.                 Рўзадорнинг тиши қонаб, у қонни ютиб юборса, каффоратсиз қазонинг ўзини тутади. Тиш милкидан чиққан қонни сўлак билан бирга қўшиб ютиб юборса, қон билан сўлакдан қайси бири ортиқ ёки кам миқдорда бўлишига қаралади. Агар қон ортиқ бўлса ёки сўлак билан баробар бўлса, рўза очилади. Борди-ю сўлак ортиқ бўлса, рўза очилмайди (“Фатовойи Оламгирия”).

 

9.                 Фитр садақаси вожиб бўлган киши уни ўз вақтида адо эта олмаса, зиммасидан соқит бўлмайди. Уни барибир адо этиши лозим бўлади (“Ҳидоя”).

 

Фатво ҳайъати

 

 

Бошқа мақолалар
Мақолалар

Дунёдаги энг қиммат нарса

08.04.2025   548   1 min.
Дунёдаги энг қиммат нарса

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм

Бир донишманддан:

— Агар ҳаётингизни қайтадан бошлаш имкони берилганида қайси хатоларингизни қилмаган бўлардингиз? — деб сўрашибди.

Донишманд шундай жавоб қилибди:

— Агар шундай имкон берилса, ўтмиш хатоларимни яна қилган бўлардим. Негаки, менинг шу даражага келишим мана шу хатоларим ва шу хатолар ортидан чиқарган хулосаларим эвазигадир.

Донишмандга берилган саволни бугунги ҳаётимизда бир-биримизга кўп берамиз. Аслида бу нарсанинг амалга ошмаслигини яхши билсак-да, ўзимизча: “Фалон-фалон ишларни қилмаган бўлардим. Фалон ишларни эса қилган бўлардим. Шунда омадим юришиб, ҳозирги ҳолатимдан анча юқори даражага эришардим”, деймиз. Аммо бир нарсани унутмаслигимиз керакки, инсон учун дунёдаги энг қиммат нарса, бу – ҳаётий тажриба. Ҳаётий тажриба эса хатолар, қийинчилик ва машаққатлар, деворга урилган бошлар ортидан қўлга киритилади. Унутилиб кетган қадим туркий удумга кўра, катталар юмшоқ салла билан, атак-чечак қилиб, юришга тиришаётган гўдакнинг  оёғини беозоргина чалишади.

Бунинг маъноси: Бола ҳозирдан йиқилишни билсин! Агар йиқилишни билса, туришни ўрганади! Эл-юртининг, қавмининг қалқони бўлиши керак бўлган ўғлон шундай тарбия топса, келажакда ҳаёт зарбаларига ҳам сабот билан туриб беролади!

Биз болаларимизни: “Хато қилма, ўзингни авайла, уни қилма-буни қилма”, деб кўп тергаймиз. Мактабда барча фандан аъло баҳоларга ўқишини истаймиз. Йиқилиб тушишидан қўрқиб, югуришига қўймаймиз-у, лекин танаси бақувват бўлишини хоҳлаймиз. Унутмаслигимиз лозимки, биз фахрланадиган аждодларимиз минглаб қоқилишлар, қийинчилик-машаққатлардан ўтиб, комилликка эришганлар. Улар ўзларидан дунёни титратувчи асарлар ва муаззам давлатлар қолдиришган.

Тўйчиев Билолхон,
Ҳадис илми мактаби ходими.

Мақолалар