— Azaldan ota-bobolarimiz tezak (tappi)ni tandirga yoqib non qilib kelgan. Hozir ham ba'zi qishloqlarimizda shunday qilishadi. Lekin uning shar'iy hukmi haqida eshitmagan ekanman. Tezak yoqib pishirilgan nonni esa bo'ladi-mi?
— Hayvonning go'ngi va quritilgan tezagini yoqib unda pishirilgan taom va non halol bo'ladi. Ulamolar tezak yoqilishi bilan u istihola bo'ladi, deyishgan. Ya'ni olov sababli moqiyati o'zgaradi.
Najosatni poklashning bir qancha yo'llari bor. Masalan, yuvish, artish, erga surtish. Fuqaholarimiz o'zlarining fatvo kitoblarida jumladan shunday deydilar:
“Najosatni poklashning yana bir yo'li yoqishdir. Tezak yoqilsa va u kulga aylansa, Imom Muhammadning nazdida pokligiga hukm qilinadi. Shunga fatvo berilgan” (“Hulosatul fatavo”, “Fatavoi Hindiya”).
Alloma Haskafiy esa bunday deydi: “Tezakning kuli najas hisoblanmaydi. Aks holda barcha diyorlarda nonni (tezak bilan pishirish oqibatida) najas bo'lishi kelib chiqardi” (Durrul muxtor).
Agar tandir tezak bilan qizdirilsa, unda non yopish makruh, agar tandirga suv sepilsa, makruhlik yo'qqa chiqadi. (“Fatavoi hindiya”, “Qunya”)
Demak, tezak yoqib non pishirilsa, non pok va iste'molga yaroqli hisoblanadi. Qolaversa, bu ish azaldan odamlar orasida ommaviy ehtiyojga aylangan. Vallohu a'lam!
Muhammad Ayyub HOMIDOV
Bugun, 11 dekabr kuni O‘zbekiston musulmonlari idorasida kasb-mahoratini oshirgan masjidlar muazzinlariga ijozat shahodatnomasi topshirish marosimi bo‘lib o‘tdi. Tadbirda taniqli ulamolar, tajribali imom-xatiblar, diniy ta’lim muassasalari ustoz-talabalari, malakali muazzinlar va mehnat faxriylari ishtirok etdi.
Tadbir Qur’oni karim qiroati va xayrli duolar bilan boshlandi.
Marosimda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy Shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlari so‘zlab, keyingi yillarda mamlakatimizning barcha jabhalarida bo‘lgani kabi diniy-ma’rifiy sohada ham ko‘lamli islohotlar bo‘layotgani, Davlat Rahbari tomonidan sohaga qaratilayotgan alohida e’tibor natijasida bugungi yuksalishlarga erishilayotgani haqida aytib o‘tdilar. Xususan, Diniy idora tomonidan yurtimiz masjidlarida yangrayotgan azon ohanglari yanada go‘zal bo‘lishi uchun sa’y-harakatlar olib borilayotganiga urg‘u berdilar.
So‘zga chiqqan Qur’on va tajvidni o‘rgatish bo‘limi boshlig‘i Shayx Alijon qori Fayzulloh Maxdum o‘g‘li Muftiy hazratlari tashabbusi bilan imom-xatiblar qiroatini yaxshilash va muazzinlarning azon aytishlarini chiroyli qilish bo‘yicha xayrli ishlar yo‘lga qo‘yilgani, bu borada mo‘tabar manbalar va zamonaviy usullar asosida o‘quv rejalari ishlab chiqilgani, qariyb besh yil davomida Qoraqalpog‘iston Respublikasi, viloyatlar hamda Toshkent shahrida ikki mingdan ziyod muazzin uchun azon va iqoma bo‘yicha o‘quv seminarlar, onlayn va oflayn mashg‘ulotlar olib borilgani, mazkur amaliy mashg‘ulotlar davomida baholash mezonlariga ko‘ra saralab olingan 196 nafar muazzin maxsus o‘qitilgani, bugun ularning 70 nafardan ziyodiga ijozat shahodatnomalari berilayotgani haqida to‘xtaldi.
Tadbir davomida ishtirokchilarga muazzinlarning malaka oshirish darslari jarayonlaridan videolavha namoyish etildi. Shuningdek, malakali muazzinlarning azon sadolari tinglandi.
Shundan so‘ng azon va iqoma aytish bo‘yicha ijozat shahodatnomalarini topshirish marosimi bo‘lib o‘tdi. Unda Muftiy hazratlari va Shayx Alijon qori tomonidan malaka oshirgan bir guruh muazzinlarga ijozat shahodatnomalari va kitoblar to‘plami topshirildi.
Shuningdek, Muftiy hazratlari tomonidan o‘quv mashg‘ulotlarini tashkil etish va o‘tkazishda jonbozlik ko‘rsatgan Shayx Alijon qori boshchiligidagi ustozlarga tashakkurnomalar berildi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Matbuot xizmati