Sayt test holatida ishlamoqda!
21 Sentabr, 2025   |   29 Rabi`ul avval, 1447

Toshkent shahri
Tong
04:51
Quyosh
06:09
Peshin
12:21
Asr
16:34
Shom
18:26
Xufton
19:38
Bismillah
21 Sentabr, 2025, 29 Rabi`ul avval, 1447

Nomahram ayollarga qarashning zarari (ikkinchi maqola)

03.10.2020   4516   4 min.
Nomahram ayollarga qarashning zarari (ikkinchi maqola)

O'zgani avratiga tikilmoq shariatimizda harom qilingan. Lekin fuqaholar ma'lum istisnolarni bayon qilgan bo'lib, ularni avratiga qarash muboh sanaladi.

  1. Insonning o'z avrati. Kishi o'z avratiga ko'zi tushsa va yoki ixtiyoriy qarasa buni gunohi yo'q.
  2. Qaralayotgan shaxs, xoh o'g'il xoh qiz bo'lsin shahvat yoshida bo'lmasa. Bu tili chiqmagan, ya'ni gapira olmaydigan darajada yosh bo'lishi bilan belgilangan. Faqih Abu Lays «shahvat yoshi to'qqiz yosh» deb fatvo bergan bo'lsalar ham.

Hoshiyada aytilishicha, «tili chiqib gapira oladigan yoshdagi bolalarning avratiga tikilish harom bo'ladi.»

  1. Sahih nikoh bilan uylangan ayoli. Fosid nikoh bilan bo'lsa unga ham nazar qilish harom. Masalan birovni nikohidagi ayolga uylanib olgan kishi shu ayolning avratiga qarashi harom hisoblanadi.
  2. O'z cho'risini avratiga qarashharom emas.Biroq cho'rilarning hammasida ham, nazar halol qilingan emas. Musohara (qudachilik) yo'li bilan mahram bo'lgan cho'rilar mustasno. Masalan ona bola cho'risi bo'lib ularning qizini xotin qilgan bo'lsa onasining avratiga qarashi harom hisoblanadi. Chunki u qayin ona hisobidadir. Shuningdek, o'z cho'risini o'zgaga nikohlab bergan bo'lsa bu cho'ri ham xojasidan ma'lum masofada turadi. Hurmati g'aliza, ya'ni cho'risiga uylanib so'ngra uni ikki taloq qilgan bo'lsa uning ham avratiga qarashi mumkin emas. Yoki cho'ri mushrika bo'lsa. Uning ham avratiga qarash taqiqlanadi. Ikki kishining o'rtasidagi sheriklik cho'rilar ham o'z hojalaridan avratlarini olib qochishlari lozim.

Shu to'rt toifadan boshqalarning avratiga uzrsiz nazar qilish mutlaq harom deyilgan. Hoh u shahvoniy nazar va yo aksincha bo'lsin bari birdek haromdir. Ammo uzrli bo'lsa joiz. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam dedilar:

«Alloh (begonaning avratiga) nazar qiluvchini va (o'z avratini boshqalarga ko'z-ko'zlab) tomosha qildiruvchini la'natladi» (Bayhaqiy rivoyat qilgan).

Yalang'och avratga nazar harom bo'lganidek, yupqa va tor kiyim kiyganlarning kiyimi ustidan nazar qilish ham haromdir. Chunki tor va yupqa kiyim badan va qomatni oshkor qilib turishi sababli yalang'och hukmida bo'ladi.

Avratlar:

  1. Erkak kishining avrati — kindik ostidan tizza ostigachadir. Demak, erkak kishining kindigini ostidan tizzasini ostigacha bo'lgan a'zolariga qarash, erkaklarga ham, begona ayollarga ham mutlaq haromdir.
  2. Shuningdek ikki ayol ham bir-birlarini kindigini ostidan tizzasini ostigacha bo'lgan a'zolariga aslo qaray olmaydilar. Chunki ikki ayol orasidagi avrat, xuddi ikki erkak orasidagi avrati kabi olinadi.
  3. Erkak va begona ayol orasidagi avrat — Agar qarovchi erkak bo'lib tomosha qilinuvchi hur, ayol bo'lsa uning yuzi va kaftlaridan boshqa barcha a'zolaridir. Yuzi va kafti avrat bo'lmasada unga hojatsiz qarash makruhdir.
  4. Agar nazari tushib qolgan ayol o'z mahrami bo'lsa. Masalan opa yoki singlisi. Bu holatda u bilan avrat chegarasi (kiyimidan tashqaridagi), qorin va bel qismi qo'shimcha qilingan holda huddi ikki erkak avrati kabi olinadi. Ya'ni, kishi o'z opasi yoki singlisini boshi, bo'yni, ko'kragi, qo'ltig'i, boldiri, oyoqlariga «shahvati uyg'onib ketishidan omonda bo'lish sharti» bilan, nazar tushib qolsa (Davomi bor).

Birinchi maqola: http://muslim.uz/index.php/maqolalar/item/22953-noma-ram-ajollarga-arashning-zarari-birinchi-ma-ola

Muallif: Botirali Alisher o'g'li

Manba: fiqh. uz

Maqolalar
Boshqa maqolalar
Yangiliklar

Diniy-ma’rifiy soha vakillari Iordaniya Hoshimiylar Podshohligida

20.09.2025   7427   3 min.

Mamlakatimizning bir guruh diniy-ma’rifiy soha vakillaridan iborat delegatsiya Iordaniya Hoshimiylar Podshohligida amaliy tashrif bilan bo‘lib turibdi.

Delegatsiya tarkibida O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi o‘rinbosari Muhammadolim Muhammadsiddiqov, Ta’lim va ilmiy-tadqiqot bo‘limi xodimi Muhammadamin Nasriyev, Din ishlari bo‘yicha qo‘mita raisining birinchi o‘rinbosari Davronbek Maxsudov, O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi O‘quv ishlari bo‘yicha prorektor Zokirjon Ro‘ziyev va bir nechta soha mutaxassislari bor.

Dastlab Iordaniya Hoshimiylar Podshohligi Vaqf, islom ishlari va muqaddas qadamjolar vaziri o‘rinbosari Abdulloh A’qiyl hamda Podshoh Abdulloh II nomidagi Imomlar tayyorlash va malakasini oshirish markazi vakili Ismoil Habbat bilan muloqot o‘tkazildi. Samimiy muloqotda tomonlar o‘rtasida soha mutaxassislarini tayyorlash, qayta tayyorlash va malakasini oshirish, ilmiy tadqiqot hamda o‘quv-uslubiy, shuningdek, ekstremizm hamda radikalizmning oldini olish yo‘nalishida amaliy hamkorlikni yo‘lga qo‘yish muhokama qilindi. Shuningdek, Iordaniya oliy ta’lim muassasalarida tahsil olayotgan o‘zbekistonlik talabalar uchun stipendiya, grant ajratish va yotoqxona bilan ta’minlash masalalari haqida so‘z yuritildi. Suhbat davomida ikki tomonlama hamkorlik aloqalarini rivojlantirish yuzasidan erishilgan kelishuvlarni amalga oshirish bo‘yicha chora-tadbirlar ishchi rejasini tasdiqlash kerakligi ta’kidlandi.

Tashrif davomida Iordaniya xalqaro islom fanlari universiteti rektori Ja’far al-Fanatseh bilan uchrashuv bo‘lib o‘tdi. Uchrashuvda Ikki mamlakat oliy diniy ta’lim muassasalarida hamkorlik qilish mumkin bo‘lgan ta’lim yo‘nalishlari va magistratura mutaxassisliklarini aniqlash, o‘quv dasturlarini o‘rganish va bir-biriga muvofiqlashtirish haqida so‘z yuritildi. Pedagoglar, ilmiy tadqiqotchilar va mutaxassislarni o‘zaro jalb qilish, malaka oshirish va stajirovka, mahorat darslarini yo‘lga qo‘yish, hamkorlikda ilmiy tadqiqot ishlarini amalga oshirishga kelishib olindi. Suhbatda Iordaniya xalqaro islom fanlari universiteti, O‘zbekiston xalqaro islomshunoslik akademiyasi, Toshkent islom instituti o‘rtasida Anglashuv memorandumlarini imzolash masalasi bo‘yicha so‘z yuritildi.

Iordaniya xalqaro islom fanlari universitetida tahsil olayotgan o‘zbekistonlik talaba-yoshlar bilan ham uchrashuv tashkil etildi. Tadbirda “O‘zbekiston Respublikasida fuqarolarning vijdon erkinligini ta’minlash va diniy sohadagi davlat siyosati konsepsiyasi”, “O‘zbekiston – bag‘rikeng diyor” mavzularida fikr almashildi. Mamlakatning mavjud qonunlari va universitet ichki tartib qoidalariga rioya etish tushuntirildi, Iordaniyada yurtimiz allomalari ilmiy merosi va turizm salohiyati targ‘ibotini amalga oshirish tavsiya qilindi.

Delegatsiya a’zolari mazkur universitetning Shariat va qonun fakulteti dekani, professor Shayx Saloh Abulhoj va hanafiy mazhabi mutaxassislari bilan uchrashdilar. Muloqot chog‘ida Shayx Saloh Abulhoj yurtimiz vakillarini Iordaniyada ko‘rib turganidan mamnunligini bildirdi. Uchrashuvda Samarqand shahrida o‘tkazilishi rejalashtirilgan UNESCO Bosh konferensiyasi 43-sessiyasining mazmun-mohiyati haqida ma’lumot berildi.

Bundan tashqari, vakillarimiz tomonidan O‘zbekistonning islom sivilizatsiyasida tutgan o‘rni, buyuk allomalarni yetishtirib chiqargan yurt ekani, o‘zbek xalqining bag‘rikeng va mehmondo‘stligi Iordaniyalik professor-o‘qituvchilarga tanishtirildi.

Manba: https://www.iiau.uz

Diniy-ma’rifiy soha vakillari Iordaniya Hoshimiylar Podshohligida Diniy-ma’rifiy soha vakillari Iordaniya Hoshimiylar Podshohligida Diniy-ma’rifiy soha vakillari Iordaniya Hoshimiylar Podshohligida Diniy-ma’rifiy soha vakillari Iordaniya Hoshimiylar Podshohligida Diniy-ma’rifiy soha vakillari Iordaniya Hoshimiylar Podshohligida