Sayt test holatida ishlamoqda!
05 Iyul, 2025   |   10 Muharram, 1447

Toshkent shahri
Tong
03:12
Quyosh
04:56
Peshin
12:33
Asr
17:42
Shom
20:03
Xufton
21:39
Bismillah
05 Iyul, 2025, 10 Muharram, 1447

Go‘zal axloq va mehr-muruvvat oyi (tanlovga)

19.05.2020   5946   2 min.
Go‘zal axloq va mehr-muruvvat oyi  (tanlovga)

 

Mo‘min-musulmonlarning o‘zaro mehribonchiliklarini ziyoda qilib, topgan ne’matlarini iftorliklar, fitr sadaqalari, zakotlar kabi vasilalar-la baham ko‘rishga da’vat etuvchi muborak ramazon oyi ham bir pasda nihoyasiga yetay deb qoldi.

Alloh taoloning O‘ziga ayon bo‘lgan hikmati ila dunyo bo‘ylab keng yoyilib ketgan koronavirus sabab bo‘lib, bu yilgi Ramazon boshqa yillardagidan boshqacharoq o‘tyapti.

Ma’lumingizki, Ramazon – insonlarni ham ma’naviy, ham moddiy jihatdan oziqlantiradigan oy. Shuning uchun ham har yili Ramazon kirib kelganidan to oxirigacha musulmonlar diyorida bayram nafasi ufurib turadi. Chunki bu oyda Qur’oni karim nozil bo‘lgan. Kalomi sharif sharofati bilan Ramazon kunlari fayzli, tunlari tarovatli, odamlarning qalbi mehr-muruvvatli bo‘ladi.

Ramazonning muhim fazilatlaridan yana biri u – yuksak ma’naviyat va pokiza axloq oyi ekanidadir. Zotan, “Men go‘zal xulqlarni kamolga yetkazish uchun payg‘ambar bo‘lib keldim”, deb marhamat qilgan sevikli Payg‘ambarimiz sollalloh alayhi va sallamning xulqlarini Oisha onamiz roziyallohu anho: “Payg‘ambarimizning axloqlari Qur’on edi”, deb ta’riflaganlar. Qur’oni karim esa aynan shu oyda nozil bo‘lgan.  

Ana shu jihatiga ko‘ra, Ramazon insonlarning irodasini toblaydi, saxovatini, jo‘mardligini yanada ziyoda qiladi, ibodatini ko‘paytiradi.

Navro‘z arafasida yurtimizga bostirib kirgan koronavirus, uning ortidan Qorako‘l va Sardobada yuz bergan tabiiy ofatlar xalqimizning mehr-oqibatini, totuvligini, birdamligini har qachongidan ham ko‘proq kuchaytirdi, elu ulusni jipslashtirdi, xalqimizni yurtboshimiz atrofida birlashtirdi.

Ulug‘larimiz: “Mo‘minning har bir holati hayratli. Chunki uning barcha ishlari o‘zi uchun xayrlidir. Bu – yer yuzida faqat musulmonlarga xos bo‘lgan fazilatdir. Zero, u sevinsa, shukr etadi, savob oladi. Bu uning uchun xayrlidir. Boshiga balo kelsa sabr qiladi. Bu ham uning uchun xayrlidir”, deganlar.

Yaratganga shukrki, mo‘minlar shunday murakkab vaziyatda ham tushkunlikka tushmasdan ibodatlarda, xayr-saxovatlarda bardavom bo‘ldilar. Xonadonlarda tarovehlar o‘qilyapti, bu fazilatli namozlardan ayol-qizlar, kichik yoshdagi bolalar ham bahramand bo‘lmoqdalar; iftor qilishni istagan yurtdoshlarimiz masalliqlarni xonadonlarga tarqatib bermoqdalar; fitr sadaqasi esa savobi ko‘proq bo‘lsin, deya ortig‘i bilan deyarli tarqatib bo‘lindi; zakotlar muhtojlarga yetkazilmoqda.

Binobarin, bugungi sinovli kunlarda xalqimiz shukr va sabr ichida hayot kechirmoqdaki, bu Alloh taoloni bandalaridan mamnun qiladigan fazilatli amallardandir.  

Robiya JO‘RAQULOVA


 

 

 

Boshqa maqolalar
Maqolalar

Mo‘tadillik - saodat

04.07.2025   1465   2 min.
Mo‘tadillik - saodat

Islom dini biror shaxs, guruh, mol-dunyoga nisbatan va obro‘-e’tibor topish uchun qilinadigan har qanday mutaassiblik va firqalarga bo‘linishni qoralaydi, tarafkashlikni johiliyat holatiga o‘xshatadi.

Mutaassiblikning turli ko‘rinishlari bor bo‘lib, ular kishining o‘zi, mol-dunyosi, farzandlari, millatini boshqalardan afzal bilib, bu yo‘lda ashaddiy ravishda kurashishi demakdir. Mo‘tabar manbalarimizda ota-bobolari va o‘zining nasabi bilan faxrlanish tuyg‘usi kishini do‘zaxga tortadi deb ta’kidlangan.

Mutaassiblik turlaridan biri bu diniy mutaassiblikdir. Diniy mutaassiblik deganda, ma’lum bir dinda asos bo‘lgan, ushbu din vakillari amal qiladigan ta’limot va qoidalarga qarshi chiqish, diniy tushunchalarni shariat ko‘rsatmalariga zid ravishda o‘zicha talqin qilib, boshqalarni unga ergashishga chorlash nazarda tutiladi. Diniy mutaassiblikning eng katta xatarlaridan biri bu, dinlararo muloqotga rahna solishdir.

Dinda mutaassibona harakat, dinda chuqur ketish, haddan oshish, Qur’on va Sunnatda kelgan ta’limotlarga zid ravishda o‘z fikriga ergashishni qattiq qoralanadi. Dinda haddan oshish deganda shariat belgilab qo‘ygan chegaradan chiqib ketish tushuniladi. Bu ish aqidada bo‘lsin, so‘z yoki amalda bo‘lsin, baribir. Bu borada Alloh taolo Baqara surasida  “Ushbular Allohning chegaralaridir. Bas, ulardan tajovuz qilmang. Va kim Allohning chegaralaridan tajovuz qilsa, bas, o‘shalar, ana o‘shalar, zolimlardir”, deb marhamat qiladi.

Payg‘ambarimiz Muhammad sallallohu alayhi vasallam: “Dinda haddan oshishdan ehtiyot bo‘linglar. Chunki, sizlardan oldin o‘tganlarni dinda haddan oshishlik halok qilgandir” deb uqtirganlar. 

Shunday ekan, bugungi kundagi ko‘plab muammolarning ildizi mutaassiblik va haddan oshish ekanligini hammamiz chuqur anglashimiz lozim. Xulosa o‘rnida, bu kabi muammolarning yechimi sifatida Faqih doktor Vahba Mustafo Zuhayliy janoblarining ushbu so‘zlarini keltirish bilan yakunlaymiz: “Islom mo‘tadil din bo‘lib haqiqatlardan birortasida chetga chiqishga yoki haddan oshishga yo‘l qo‘ymasligini anglatadi. Islomda va boshqa dinlarda dinda haddan oshish ham, e’tiqodda bir taraflama va g‘ayritabiiy bo‘lish ham, haddan tashqari qattiq olish ham, juda bo‘sh qo‘yib yuborish ham yo‘q…”. 

Alloh ta’olo barchamizni haq yo‘ldan adashtirmasin.

Kosonsoy tumani "Sodod" jome masjidi imom-xatibi

Bahodir Mirfayziyev

Manba: @Softalimotlar

MAQOLA