Qizaloqning qo‘llarida ikkita olma bor edi. Onasi undan “Qizim, olmaning bittasini menga ber” deb so‘radi. Qiz onasiga tikilib turdi-da, keyin qo‘lidagi olmalarni birin-ketin tishladi. Onasi qizining bu ishidan biroz xafa bo‘lib, “Mehr bilan boqqan qizim shunday qildiya” degan narsa xayolidan o‘tdi. O‘z qizidan bunday muomalani kutmagandi. Qizidan uzoqlashib, boshqa xonaga chiqmoqchi bo‘lganida, qizi uning ortidan chaqirdi va “Onajon, mana bunisi shirinroq ekan” dedi-da, olmalarning birini onasiga uzatdi.
Qizaloq onasiga shirin olma berish uchun ularni tishlab ko‘rgandi. Onasi esa bu holni biroz noto‘g‘ri tushundi va qizidan xafa bo‘la boshladi. Qizining gapidan keyin ona undan bekorga xafa bo‘lganini angladi.
Har qancha ilmli, tajribali va dunyoqarashi keng inson bo‘lmang, boshqalar haqida hukm chiqarishga shoshilmang. Odamlarga o‘z maqsadlarini bayon qilib berishlari uchun imkon bering.
Internet ma’lumotlari asosida Nozimjon Hoshimjon tayyorladi
Savol: Islomda yangi kun qaysi soatdan boshlab kiradi? Masalan, shartli qabul qilingan tartib bo‘yicha soat 00:00 yangi kunning boshlanishi sanaladi? Islomda yangi kunning boshlanishi va tugashi qaysi vaqtdan e’tiborga olinadi?
Javob: Bismillahir Rohmanir Rohiym. Dinimizga ko‘ra, kun shom vaqtidan boshlanadi va keyingi shomgacha davom etadi. Boshqacha qilib aytganda, islomda kun kecha bilan boshlanadi va uning ertasida kun botib, kunduz tugaganida, o‘sha kun ham yakunlanadi. Bunga oyat va hadislardan ko‘plab dalillar bor.
Faqat ayrim ahkomlarda kunning boshlanishi bomdod namozining vaqti kirishi (subhi sodiq)dan boshlanadi va kun keyingi bomdod vaqtigacha davom etadi. Masalan, Hajda Arafot vodiysida turishda hukm shunday.
Shuningdek, ayrim hollarda “kun” tushunchasi yuqoridagidek, 24 soatdan iborat (sutka) ma’nosida emas, balki tunga muqobil – qarama-qarshi ma’noda qo‘llanilishi ham mumkin. Bu holda kun boshlanishi bomdod vaqtidan to quyosh botgunigacha bo‘lgan muddat, ya’ni kunduzdan iborat bo‘ladi. Bunga misol uchun “bir kun ro‘za tutish” deganda aynan shu muddat nazarda tutiladi.
Xulosa qilib aytganda, dinimizdagi umumiy qoidaga ko‘ra, kunning boshlanishi kun botganidan boshlanib, keyingi kun botishigacha davom etadi. Ayrim istisno qilingan holatlarda kunning qachon boshlanib, qachon tugashi dindagi hukmlarga qarab farq qiladi. Vallohu a’lam.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Fatvo markazi.