O‘zbekiston Respublikasi o‘zining tarixiy qadamjolari, turli din vakillarining ahil yashashi bilan sayyohlar orasida mashhur. Biroq ushbu salohiyatning o‘zigina millionlab sayyohlarni mamlakatimizga jalb etish uchun yetarli emas. Buni O‘zbekistonga 2016 yilda 2 milliondan ortiq, 2017 yilning birinchi yarmida esa 1 million 125 ming nafar sayyohning tashrif buyurganidan kuzatish mumkin.
Ma’lumotlarga ko‘ra, jahonda islom diniga e’tiqod qiluvchi 1,6 milliard aholi istiqomat qiladi, shundan qariyb 150 millioni har yili sayohat qiladi.
Mamlakatimizga har yili 10 millionga yaqin sayhlarni qabul qilish maqsadga muvofiq bo‘ladi. Buning uchun esa, O‘zbekistonda sayyohlarni qabul qilish va xizmat ko‘rsatish sohasini rivojlantirishda amaliy ishlar amalga oshirilmoqda. Hamyonbop turar joylar va ovqatlanish shahobchalarini qurish, transport harajatlarini yanada kamaytirish, kamchiqimlikni xush ko‘ruvchi, isrof qilishni yomon ko‘ruvchi musulmon kishini O‘zbekistonga chorlaydi.
“Halol sayohat” bo‘yicha “Crescent Rating” tashkiloti tomonidan tuzilgan reytingda O‘zbekiston 28 pog‘onani egallagan. Bu 2017 yildagi holat. Reytingda mamlakatimizga “xavfsiz sayohat” (84.0), “Ibodatxonaga kirish erkinligi” (80.0), “Ovqatlanish imkoniyatlari va kafolatlari” (70.0) yo‘nalishlarida yuqori baholangan.
Biroq, “Oilaviy ta’til” (44.4), “Sayyohlarning kelishi” (21.2), “Aeroport imkoniyatlari” (48.3), “Yashash sharoitlari” (33.2), “Kommunikatsiya imkoniyatlari” (19.0), “Viza” (50.0), “Musulmonlar uchun imkoniyatlar” (25.0) yo‘nalishida esa o‘rta va quyi darajada baholangan.
Ushbu raqamlarni yaxshilash uchun esa quyidagi faoliyatni amalga oshirish zarur:
- musulmon mamlakatlari aholisi uchun “halol turizm” sayyohlik tur-paketlarini taqdim qilish;
- ovqatlanish shohobchalarini “Halol” sertifikatlash tizimini joriy etish;
- oilaviy sayohat qilish imkonitlarini yaratish;
- xalqaro va mahalliy ahamiyatga ega bo‘lgan aeroportlar imkoniyatini kengaytirish va ularning har birida namozxonalar va halol ovqatlanish uchun maxsus joylar ajratish;
- Halol mehmonxona va halol mehmon uylarini yaratish maqsadga muvofiqdir.
2018 yil yakunlari bo‘yicha ushbu reyting yaxshilanishiga umid bor, sababi O‘zbekiston 7 mamlakat fuqarolari uchun viza tizimini bekor qildi. Ularning ko‘pchiligi esa musulmon mamlakatlar hichoblanadi. Ziyorat turizmini yanada rivojlantirish mamlakatimiz iqtisodiyoti va uning ravnaqi uchun ham muhim o‘rin tutadi.
O‘MI Matbuot xizmati
Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam qiroat qilganlarida oyatlarni ajratib-ajratib o‘qirdilar” (Imom Abu Dovud, Imom Ahmad rivoyati).
Ummu Salama roziyallohu anhodan rivoyat qilinadi: Nabiy sollallohu alayhi vasallam qiroatalarini oyat-oyat qilib ajratardilar: «Alhamdu lillahi Robbil-’alamin» deb, so‘ng vaqf qilardilar, «Arrohmanir-Rohiym» deb, so‘ng vaqf qilardilar» (Imom Termiziy, Imom Hokim rivoyati).
Ya’lo ibn Mamlakdan rivoyat qilinadi: «U Ummu Salama roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning namozlari haqida so‘radi. Shunda u kishi: «Sizlar qayoqdayu, u zotning namozlari qayoqda?! U zot namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganchalk uxlar, so‘ng uxlaganlaricha namoz o‘qir, so‘ng namoz o‘qiganlaricha uxlar edilar. To tongacha shunday bo‘lar edi», dedi-da, u zotning qiroatlarini maqtay ketdi. U zotning qiroatlarini maqtay turib: «Harfma-harf, aniq-aniq o‘qirdilar», dedi» Abu Dovud, Termiziy va Ahmad ibn Hanbal rivoyat qilgan.
Qatodadan rivoyat qilinadi: «Anasdan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari qanday edi?» deb so‘raldi. Shunda u: «Cho‘ziq edi», dedi-da, keyin «Bismillahir-Rohmanir-Rohiym»ni «Bismillah»ni cho‘zib, «Ar-Rohman»ni cho‘zib, «Ar-Rohiym»ni cho‘zib o‘qib berdi». Ya’ni Rasululloh sollallohu alayhi vasallam mad – cho‘ziq unli bor o‘rinlarda madni aniq cho‘zib o‘qir edilar (Imom Buxoriy rivoyati).
Abdulloh ibn Abu Qaysdan rivoyat qilinadi: «Men Oisha roziyallohu anhodan Nabiy sollallohu alayhi vasallamning qiroatlari haqida: «U zot qiroatni ichlarida qilarmidilar yoki jahriy (oshkora) qilarmidilar?» deb so‘radim. U: «Har qaysisini ham qilardilar. U zot (qiroatni) gohida ichlarida, gohida oshkora qilardilar», dedi» (Muttafaqun alayh).
Ummu Honiydan rivoyat qilinadi: «Men tunda yopig‘im ustida turib olib Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning Ka’ba oldidagi qiroatlarini eshitar edim» (Nasoiy va Ibn Moja rivoyat qilgan).
Jubayr ibn Mut’im roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamnig shom namozida Tur surasini o‘qiyotganlarini eshitdim. «Yoki ular, hech narsadan hech narsa yo‘q, o‘zlari yaralganlarmi?! Yoki ular yaratuvchilarmi?» oyatiga kelganda qalbim uchib ketay dedi» (Imom Buxoriy rivoyati).
Baro ibn Ozib roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning xuftonda «Vattiyni vaz-zaytun»ni o‘qiyotganlarini eshitdim. Biror kishidan u zotning ovozlaridan ko‘ra chiroyli ovoz eshitmaganman» Muttafaqun alayh.
Abdulloh ibn Mug‘affaldan rivoyat qilinadi: «Nabiy sollallohu alayhi vasallamning tuyalarida Qur’on o‘qib ketayotganlarini ko‘rdim. Fath surasini mayin qilib o‘qib ketayotgan ekanlar. Ohang qilib o‘qib ketayotgandilar» (Imom Buxoriy rivoyati).
Avs ibn Huzayfa roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi: «Bir kecha Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oldimizga kech qolib chiqdilar. Biz: «Yo Allohning Rasuli, kech qolib ketdingizmi?» dedik. Shunda u zot: «Qur’ondan hizbim[1] qolib ketgan edi, o‘shani tugatmasdan chiqishni istamadim», dedilar. Keyin biz Rasululloh sollallohu alayhi vasallamning as'hoblaridan: «Rasululloh sollallohu alayhi vasallam Qur’onni qanday hizbga ajratar edilar?» deb so‘radik. Ular: «Uchta, beshta, yettita, to‘qqizta, o‘n bitta, o‘n uchta (sura) va «Mufassal» hizbi», deyishdi» (Tabaroniy va Tahoviy rivoyati).
Davron NURMUHAMMAD
[1] Hizb – bo‘lak degani bo‘lib, Qur’ondan har kun uchun vazifa sifatida ajratib olingan bo‘lakka nisbatan ishlatilgan. Mufassal – Qur’onning Hujurot surasidan boshlab oxirigacha bo‘lgan qismi.