Sayt test holatida ishlamoqda!
11 Oktabr, 2025   |   19 Rabi`us soni, 1447

Toshkent shahri
Tong
05:12
Quyosh
06:30
Peshin
12:15
Asr
16:05
Shom
17:52
Xufton
19:04
Bismillah
11 Oktabr, 2025, 19 Rabi`us soni, 1447

Asalari mo‘jizasi

28.10.2024   8537   2 min.
Asalari mo‘jizasi

Mak Kay Orton... Entomologiya[1] bo‘yicha ilmiy darajaga ega, Kornel universitetida (AQSH) o‘n yildan beri asalarilar bo‘yicha ilmiy tadqiqotlar olib boradi.

 

Tadqiqotchi M.K. Orton bunday deydi: “Qur’onda asalarilar haqida bir sura borligini eshitdim. 1445 yil muqaddam nozil bo‘lgan Kitobda kelgan asalarilarga oid ma’lumotlarning aniqligi meni qattiq hayratga soldi. Qur’ondagi 16 tartib raqam ostidagi “Nahl” surasini to‘liq o‘qib chiqdim. Ushbu suraning asalari haqidagi 68-oyatida 16 ta so‘z va 16 xil arab harflari kelgan. Qiziq jihati, urg‘ochi asalarilarda 16 juft xromosoma, erkak asalarilarda ham 16 xromosoma bor”.

 

Mak Kay Orton yana bunday deb aytadi: “Asalarilar bilan bog‘liq yana bir narsa meni qiziqtirdi. Ma’lumki, Qur’oni karimda fe’llar muzakkar (erkak jinsi) va ba’zilari muannas (ayol jinsi) shaklda kelgan. Asalarilar haqida kelgan oyatlar aynan ayol jinsida ifodalangan. XIX asrning boshlarida Edvard Bevan asalni faqatgina urg‘ochi asalarilar ishlab chiqarishini aniqlagan. Erkak asalarilar asal bermaydilar”.

 

Alloh taolo Qur’oni karimda bunday marhamat qilgan: «Robbing asalariga vahiy yubordi: “Tog‘lardan, daraxtlardan va ko‘tarilgan ishkomlardan uy tutgin. So‘ngra hamma mevalardan yegin. Bas, Robbingning oson qilib qo‘ygan yo‘llaridan yurgin”. Qorinlaridan turli rangdagi ichimlik chiqar. Unda odamlar uchun shifo bordir. Albatta, bunda tafakkur qiluvchilar uchun oyat (belgi) bordir» (Nahl surasi, 68-69-oyatlar).

Ushbu oyatda “yemoq” fe’lining amr (buyruq) shakli “kuli” (yegin) ayol jinsi shakli ishlatilgan. Erkak jinsida bu so‘z “kul” shaklida keladi. Boshqa fe’llar ham shunday shaklda kelgan.

Shuningdek, oyatda “batnun” (oshqozon) so‘zining ko‘plik shakli “butuunun” so‘zi kelgan. “Ha” olmoshi uchinchi shaxs birlik ma’nosidagi ayol jinsini bildiradi.

Tadqiqotlarda urg‘ochi arining haqiqatan ham ikkita oshqozoni borligi, biri oziq-ovqatni hazm qilish uchun, ikkinchisi gullardan yig‘ilgan nektarni saqlash uchun ekani aniqlangan.

Davron NURMUHAMMAD

 


[1] Entomologiya (lotincha: hasharotlar) – hasharotlar to‘g‘risidagi fan. Hasharotlarning tuzilishi, hayot kechirishi, ularning individual va tarixiy rivojlanishi, xilmaxilligi, yer yuzida tarqalishi, yashash muhiti bilan munosabatlari va boshqalarni o‘rganadi.

 

Boshqa maqolalar

Andijondagi ilmiy-amaliy seminarning ilg‘or tajriba va yangicha yondashuvlari hududlarga yoyilmoqda

10.10.2025   3854   2 min.
Andijondagi ilmiy-amaliy seminarning ilg‘or tajriba va yangicha yondashuvlari hududlarga yoyilmoqda

Bugun, 9 oktyabr kuni Namangan viloyati bosh imom-xatibi Musoxon domla Abbasiddinov boshchiligida viloyatda faoliyat olib borayotgan barcha imom-xatiblar faoliyati samaradorligini yanada oshirishga bag‘ishlangan yig‘ilish bo‘lib o‘tdi. 
Yig‘ilish Qur’oni karim tilovati bilan boshlandi. 

Uchrashuvda Andijon viloyatida bo‘lib o‘tgan ilmiy-amaliy seminarda O‘zbekiston musulmonlari idorasi raisi, muftiy, shayx Nuriddin Xoliqnazar hazratlarining har bir imom-xatibning faoliyati davomidagi tadbirlarning qamrovi va ahamiyati, mohiyati, erishilgan yutuqlar, natijalar, tajriba almashinuvlarning diniy xodimlar uchun manfaatli bo‘lishi e’tirof etilgani, shu bilan birga, berilgan topshiriq va tavsiyalari bo‘yicha Viloyat bosh imom-xatibi tomonidan monitor orqali jonli ko‘rgazmali tarzda amaliy seminarda olingan ko‘nikmalarni viloyatda ommalashtirish uchun ko‘rsatma berildi.

Shuningdek, uchrashuv davomida o‘z ustida muntazam ishlash, ilmiy saviyani yanada oshirish,  aholi bilan muloqot qilish, mo‘min-musulmonlar ehtiyojini ta’minlash hamda xayriya yordamlari uyushtirishdagi uyushqoqlik, tizimdagi xodimlar o‘rtasida o‘zaro birdamlik muhiti yanada mustahkamlash zarur ekani alohida ta’kidlandi. 

Viloyatimizning barcha masjidlarida namozxonlar uchun suhbatlarni olib borish, ayniqsa, har dushanba va payshanba kunlari masjid jamoasi ko‘p to‘planadigan vaqtda namozidan keyin suhbatlar tashkil etish, masjidlar ishlarini boshqarish, obodonchilik va tozalikka alohida e’tibor qaratish takidlab o‘tildi. Belgilab o‘tilganidek, hududlardagi imom-xatib va imom-noiblar payshanba o‘quvlarini samarali tashkillashtirish bo‘yicha yo‘l-yo‘riqlar ko‘rsatildi.
Joriy yilning 23 sentyabrdagi Muftiy hazratlarining taman-shahar bosh imom-xatiblari ishtirokidagi  video selektor yig‘ilishida bergan ko‘rsatma va topshiriqlarini amaliy va samarali ijro etishlari, joylarda amaliy natijaga erishishlari uchun berilgan topshiriq xati o‘qib eshittirildi. 

Yig‘ilish davomida har bir tuman-shahar bosh imom-xatibi imom-noiblar faoliyatiga ham e’tibor qaratishlari lozimligi, kuz-qish mavsumiga tayyorgarlik ishlarini sifatli yakunlash va o‘z vaqtida vakillik mas’ullariga ma’lumot taqdim etishlari alohida aytib o‘tildi.

O‘zbekiston musulmonlari idorasi

Namangan viloyati vakilligi Matbuot xizmati

Andijondagi ilmiy-amaliy seminarning ilg‘or tajriba va yangicha yondashuvlari hududlarga yoyilmoqda Andijondagi ilmiy-amaliy seminarning ilg‘or tajriba va yangicha yondashuvlari hududlarga yoyilmoqda Andijondagi ilmiy-amaliy seminarning ilg‘or tajriba va yangicha yondashuvlari hududlarga yoyilmoqda Andijondagi ilmiy-amaliy seminarning ilg‘or tajriba va yangicha yondashuvlari hududlarga yoyilmoqda Andijondagi ilmiy-amaliy seminarning ilg‘or tajriba va yangicha yondashuvlari hududlarga yoyilmoqda Andijondagi ilmiy-amaliy seminarning ilg‘or tajriba va yangicha yondashuvlari hududlarga yoyilmoqda Andijondagi ilmiy-amaliy seminarning ilg‘or tajriba va yangicha yondashuvlari hududlarga yoyilmoqda Andijondagi ilmiy-amaliy seminarning ilg‘or tajriba va yangicha yondashuvlari hududlarga yoyilmoqda Andijondagi ilmiy-amaliy seminarning ilg‘or tajriba va yangicha yondashuvlari hududlarga yoyilmoqda
O'zbekiston yangiliklari