Vaqtimizning qanday tez o‘tib ketayotganini tasavvur qiling. Hayotimiz tez o‘tmoqda, ishlarimiz tugayveradi, amallarimiz oxiriga yetadi. Qarang, qanday qilib bu muborak oyning avvalgi o‘n kunligi o‘tdi, keyingi o‘n kunligi ham o‘tib ketdi! Allohga qasamki, kunlar va tunlar juda tez o‘tib ketmoqda!
Alloh taologa hamd bo‘lsinki, U bizni bu kunlarga yetkazdi. Bu kunlar – butun Ramazonning eng yaxshisi, bu kechalar esa eng ulug‘ kechalardir. Inson o‘ziga nazar tashlab, bugungi kunda qanday ahvolda ekanini ko‘rishi kerak. Ushbu o‘n kunlikka qanday kirdi? Oldingi kechalardagi ibodatini davom ettiryaptimi yoki tark qilib qo‘ydimi? Bu kechalarga ulug‘ zotlar ulkan ishtiyoq bilan intizor bo‘lishar, ularni qo‘msashar, har yili ularni kutishar edi.
Bu oy fazilatlarga boy. Bu oyda eng ulug‘ fazilat – oxirgi o‘n kunlikdir. Bu kunlar rahmat va barakotlar bilan to‘lgan. Eng oliy fazilat esa Laylatul-Qadrdir. Bu kechani o‘tkazib yubormaslik kerak. Barcha mo‘minlar bu kechada ulkan mukofotga erishish uchun harakat qilishlari lozim.
Hazrat Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallamning odatlari shunday ediki, Ramazon oyining oxirgi o‘n kunligiga yetib kelganlarida, ibodatga qattiqroq sho‘ng‘ib ketar edilar.
Barcha ibodatlar sabr talab qiladi. Alloh taolo aytadi:
"Albatta, sabr qilganlarga ajru mukofotlari cheksiz beriladi" (Zumar, 10).
Bu so‘nggi o‘n kunlikda ibodatga qattiqroq yopishib olish lozim. Har bir musulmon Ramazonning ilk kunlarida qanday ibodat qilgan bo‘lsa, so‘nggi kunlarda uni yanada oshirishi kerak.
Qadr kechasi Ramazonning eng ulug‘ kechasidir. Unda qilingan amal ming oylik ibodatga tengdir. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam:
"Kim Laylatul-Qadrni ibodat bilan o‘tkazsa, uning oldingi gunohlari kechiriladi" deganlar (Imom Buxoriy, Imom Muslim).
Demak, bu kechani ibodat bilan o‘tkazish – ulkan baxt va imkoniyatdir.
Bu kunlar va kechalar – jannat eshiklari ochiladigan, gunohlar kechiriladigan, do‘zaxdan ozod bo‘lish uchun imkoniyat taqdim etadigan vaqtdir.
Shuning uchun, kim bu kunlardan foydalanmasa, uning yo‘qotgan narsasi juda katta bo‘ladi. Payg‘ambarimiz sollallohu alayhi vasallam: "Kim Ramazonga yetsa va gunohlari kechirilmasa, o‘sha odam haqiqiy baxtsizdir", deganlar.
Alloh taolo bizga bu kunlarni baraka bilan o‘tkazishni nasib qilsin va Laylatul-Qadrga yetib, uni ibodat bilan o‘tkazishga muvaffaq qilsin.
Homidjon qori ISHMATBЕKOV
O‘zbek tili xalqimiz uchun milliy o‘zligimiz va mustaqil davlatchilik timsoli,
bebaho ma’naviy boylik, buyuk qadriyatdir.
Shavkat Mirziyoyev
O‘zbek tiliga davlat tili maqomining berilishi xalqimizning milliy mustaqillikka erishish yo‘lidagi muhim siljishlardan biri bo‘lib, ona tilimizning bor go‘zalligi va jozibasini to‘la namoyon etish bilan birga, uni ilmiy asosda rivojlantirish borasida ham keng imkoniyatlar yaratdi.
Yangi O‘zbekistonda o‘zbek tilining xalqimiz ijtimoiy hayotida va xalqaro miqyosdagi obro‘-e’tiborini tubdan oshirish, unib-o‘sib kelayotgan yoshlarimizni vatanparvarlik, milliy an’ana va qadriyatlarga sadoqat, ulug‘ ajdodlarimizning boy merosiga vorislik ruhida tarbiyalash, mamlakatimizda davlat tilini to‘laqonli joriy etishni ta’minlashga qaratilgan yangidan-yangi tashabbuslar ilgari surilayotgani juda muhim.
Davlat tili siyosiy, ijtimoiy va madaniy sohalarda xalqni birlashtiruvchi qudratli vosita sanaladi. Ona tilimiz so‘zlashuvchilar soni ko‘pligiga ko‘ra, sayyoramizda eng keng tarqalgan 40 ta tildan biri ekani ham quvonarlidir. Hozirgi vaqtda yer yuzida o‘zbek tilida so‘zlashuvchilar soni qariyb 60 million kishini tashkil etishi esa uning dunyodagi yirik tillardan biriga aylanib borayotganidan dalolat beradi.
So‘nggi yillarda O‘zbekistonda barcha soha va tarmoqlar kabi ona tilimiz qadri va nufuzini yanada oshirish borasidagi siyosat va amaliy ishlar ham yangi bosqichga ko‘tarilmoqda. Buni o‘zbek tilining davlat tili sifatidagi maqomi va obro‘-e’tiborini tubdan oshirish bo‘yicha qabul qilingan tarixiy farmon va qarorlar samaralari yaqqol tasdiqlaydi. Asosiy qonunimiz – Konstitutsiyamizning o‘zbek tilida qabul qilinishi esa ona tilimizning nufuzini yanada yuksaltirdi. Davlatimiz madhiyasi xalqaro maydonlarda o‘zbek tilida yangray boshladi. Ayniqsa, ona tilimiz Birlashgan Millatlar Tashkilotining yuksak minbarida ulkan siyosiy sammit va uchrashuvlarda baralla yangrab, tinchlik, do‘stlik va hamkorlik vositasiga aylanib borayotgani barchamizni quvontiradi. Til – millatning faxri, g‘ururi, ko‘zgusi. Millatlarni ajratib turuvchi asosiy belgilardan biri bu til ekan, har bir inson o‘z tilini bilishi, uni ulug‘lashi va shu bilan birga boshqa millatlarning ona tiliga ham hurmat bilan qarashi lozim.
Vatanimiz mustaqilligining ma’naviy asoslarini mustahkamlash, xalqimiz, avvalo, yosh avlodni milliy qadriyatlarimizga muhabbat va sadoqat ruhida tarbiyalashda o‘zbek tilining ahamiyati tobora ortib bormoqda. O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida davlat tilining maqomi xuquqiy jixatdan mustaxkamlab qo‘yildi. O‘zbekiston Respublikasining “Davlat tili to‘g‘risida”gi qonunining qabul qilinishi ona tilimizning taraqqiyoti, rivojlanishi hamda o‘ziga xos va boy bisotini namoyish etishga keng imkoniyat yaratdi.
O‘zbek tili dunyodagi qadimiy, go‘zal va boy tillardan biri hisoblanadi. Tilimizdagi hayo, ibo, andisha, oriyat, mehrni yozuvchilarimiz asarlarida yaqqol ko‘rish mumkin. Mahmud Qoshg‘ariyning "Devoni lug‘atit turk" kitobi, Ahmad Yassaviyning hikmatlari, Alisher Navoiyning "Xamsa"si, Zahiriddin Muhammad Boburning "Boburnoma"si, Abdulla Qodiriyning betakror romanlari-oqibat so‘zlarini boshqa tilga aynan tarjima qilib bo‘lmaydi. Ularni faqat o‘zbek tilida ifodalash mumkin. Chunki bu tushunchalar xalqimizga xos va ularni aytishga faqat shu til qodirdir. Bizning ona tilimiz dunyodagi uch mingga yaqin til orasida turkiy tillar oilasiga mansub bo‘lib, jonli til sifatida qipchoq, qarluq, o‘g‘iz lahjalarida namoyon bo‘ladi. O‘zbek adabiy tili esa ana shu lahjalardagi so‘zlarning ma’lum bir me’yoriga keltirilgan shaklidir. U muttasil o‘sib, rivojlanib bormoqda. Uning rivojida so‘z mulkining sultoni Alisher Navoiyning xizmatlari beqiyosdir. Hazrat Navoiy til xaqida bunday yozadilar: “Ko‘ngil xazinasining qulfi tildir. Ul xazinaning kalitidin so‘z bil”.
O‘z ona tilimizga bo‘lgan muhabbatni xalqimizning, odamlarning samimiy suhbatlarida, yuksak axloqiy fazilatlarida ko‘rib, beixtiyor shunday el farzandi ekanligimizdan faxrlanamiz. O‘z tili uchun qayg‘urayotgan millat dunyo xalqlari safida o‘z o‘rnini, chinakam mustaqilligini asrashga, himoya qilishga jiddu jahd qilayotgan millat sanaladi. Millatning va milliy adabiyotning mavjudlik sharti bo‘lgan ona tilimiz taqdiri uchun kuyinish, uning ravnaqi uchun barcha imkoniyatlarni safarbar etish har birimizning burchimizdir.
Ona tilimizning xalqaro miqyosdagi obro‘-e’tiborini yuksaltirishda, uni milliy va umumbashariy tushunchalar asosida taraqqiy etgan tillar safiga qo‘shishda har birimiz tilimizga chuqur hurmat bilan e’tibor berishimiz kerak.
Shu o‘rinda ma’rifatparvar bobomiz, o‘z davrida o‘nga yaqin dunyoviy tillarni puxta o‘rgangan olim Is'hoqxon Ibratning quyidagi fikrlari e’tiborga molik: “Bizning yoshlar, albatta, boshqa tilni bilish uchun sa’y-harakat qilsinlar, lekin avval o‘z ona tilini ko‘zlariga to‘tiyo qilib, ehtirom ko‘rsatsinlar. Zero, o‘z tiliga sadoqat – bu Vataniy ishdir”.
Biz tilimizni qanchalik asrasak, yuksaltirsak, rivojlanishiga hissa qo‘shsak, o‘zga millatlar ham bizning tilimizni hurmat qilishadi hamda uning dunyo hamjamiyati maydonidagi o‘rni va poydevorini shunchalik mustahkam qo‘ygan bo‘lamiz.
Odiljon Narzullayev,
Yangiyul tumani “Qirsadaq’’ jome masjidi imom xatibi