Abdulloh ibn Amr roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Agar ummatimga qiyin qilib qo‘y(ishni o‘yla)maganimda, ularni saharlarda, albatta, misvok qilishga buyurgan bo‘lardim!” dedilar (Abu Nuaym rivoyati).

“Xuddi kotib qulog‘iga qalam qistirganidek, Nabiy sollallohu alayhi vasallam ham quloqlariga misvok qistirib olar edilar” (Bayhaqiy rivoyati).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallamdan o‘rnak olib, sahobalar ham misvok tutishga katta e’tibor berishgan.

Miqdom ibn Shurayh ibn Honi’ Horisiy otasidan rivoyat qiladi: “Men Oisha roziyallohu anhodan: “Nabiy sollallohu alayhi vasallam uyga kirsalar, ishni nimadan boshlar edilar?” deb so‘raganimda, “Misvok (ishlatish) bilan”, deb javob berdilar” (Imom Muslim, Abu Dovud, Nasoiy, Ibn Moja va Ahmad rivoyati).

Bu rivoyatdan misvok ishlatish faqat tahorat va namoz vaqtiga bog‘liq emasligini bilib olamiz. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam oila a’zolariga chiroyli suratda yuzlanish uchun uyga kirishlari bilan misvok qilganlar.

Alloma Munoviy bunga quyidagicha dalil keltiradi: “Musulmon kishi uyga kirganida ahliga salom berishi kerak. Salomda Allohning ismi bor. Allohning ismi esa faqat pok og‘iz bilan aytiladi”.

Zayd ibn Xolid Juhaniy roziyallohu anhu rivoyat qiladi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam misvok qilmasdan turib, namoz o‘qish uchun tashqariga (ya’ni, masjidga) chiqmasdilar” (Imom Tabaroniy rivoyati).

Ba’zi ulamolar ushbu hadisni dalil qilib: “Uyda yoki masjidga kirmasdan oldin misvok qilib olingani ma’qul”, deyishgan.

Tungi uyqudan tahajjud yoki bomdod namozlariga turilganida misvok qilish Rasululloh sollallohu alayhi vasallam sunnatlariga muvofiqdir. Garchi hadisda tungi uyqu nazarda tutilgan bo‘lsa-da, umuman, kunduzgi uyqudan keyin ham misvok qilish yaxshidir.

Oisha roziyallohu anho aytadilar: “U zotning tahorat suvi va misvoklari tayyorlab qo‘yilar edi. Tunda uyqudan uyg‘onganlarida, oldin hojatga borib, so‘ngra misvok ishlatar edilar” (Abu Dovud rivoyati).

Juma kuni misvok ishlatish haqida ham alohida ta’kidlangan. Chunki bu kuni mo‘min-musulmonlar juma namozini o‘qish uchun masjidga to‘planishadi.

Ibn Umar roziyallohu anhu rivoyat qiladi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam misvokni yonlariga hozirlab qo‘ygan holda uxlardilar. Uyqudan uyg‘onganlarida ishni misvok qilishdan boshlar edilar” (Ahmad, Abu Ya’lo va Tabaroniy rivoyati).

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ertayu kech jiddiy ahamiyat bergan narsaga bizlar ham e’tibor qaratishimiz zarur. Bu esa o‘z o‘rnida tishlarni toza tutish o‘ta fazilatli amal ekaniga ishoradir.

Odilxon qori Yunusxon o‘g‘li