Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Dekabr, 2025   |    ,

Toshkent shahri
Tong
06:15
Quyosh
07:41
Peshin
12:23
Asr
15:13
Shom
16:58
Xufton
18:17
Bismillah
14 Dekabr, 2025, ,

Ramazon 2023: eng uzoq va eng qisqa vaqt ro'za tutiladigan joylar

23.03.2023   2837   7 min.
Ramazon 2023: eng uzoq va eng qisqa vaqt ro'za tutiladigan joylar

 

Bu yil Shimoliy qutbga yaqin mamlakatlarda ro'za 18 soatgacha davom etadi. Janubiy qutbga yaqin mamlakatlarda 12 soatgacha. 

Foto: Songyuth Unkong / EyeEm / Getty Images

23 mart kuni musulmonlarning muqaddas Ramazon oyi boshlanadi. Tong otishidan quyosh botishigacha bo'lgan ro'za yashash manziliga qarab 12 dan 18 soatgacha davom etadi. Islom arkonlariga ko'ra, ro'zador kishi kunduzi ovqatlanish, ichish, chekish va jinsiy yaqinlikdan saqlanishi lozim. 

Nega Ramazon har yili har xil kunda boshlanadi? 

 

Har yili Ramazon avvalgiga qaraganda 10-12 kun oldin boshlanadi. Chunki Islom taqvimi hijriy qamariy taqvimga asoslangan va oylar 29 yoki 30 kundan iborat. Bu yil Makkada ro'zaning birinchi kuni 23 mart, payshanba kuni bo'ladi. 

Qamariy yil quyosh yilidan 11 kunga qisqa bo'lgani uchun Ramazon oyi 2030 yilda ikki marta, avvaliga 5 yanvarda, keyin esa 25 dekabrda boshlanadi.

Keyingi safar Ramazon 33 yildan keyin, 2056 yilda 23 martda boshlanadi. 

Dunyo bo'ylab ro'za tutish vaqtlari 

Ro'za tutish soatlarining miqdori butun dunyo bo'ylab farq qiladi. 

Chili yoki Yangi Zelandiya kabi dunyoning eng janubiy mamlakatlarida yashovchi musulmonlar bu yil o'rtacha 12 soat, Islandiya yoki Grenlandiya kabi shimoliy mamlakatlarda yashovchilar esa 17 soatdan ortiq ro'za tutishadi. 

Shimoliy yarimsharda yashovchi musulmonlar uchun bu yil ro'za tutish soatlari biroz qisqaradi va 2031 yilgacha, ya'ni Ramazon eng qisqa kunni qamrab olgunga qadar kamayib boradi. Ekvatordan janubda yashovchi musulmonlar uchun esa buning aksi bo'ladi. 

20 apreldan 22 avgustgacha quyosh botmaydigan Norvegiyaning Longyir kabi shimoliy shaharlarda Makka, Saudiya Arabistoni yoki eng yaqin musulmon mamlakati vaqti bo'yicha ro'za tutiladi. 

Quyida dunyo shaharlarida ro'za tutish soatlarining o'rtacha miqdori keltirilgan. Haqiqiy miqdori hisoblash usullariga qarab o'zgarib turadi. 

Qaysi shaharlarda ro'za tutish vaqti eng uzun? 

– Nuuk, Grenlandiya: 17 soat

– Reykyavik, Islandiya: 17 soat

– Helsinki, Finlyandiya: 17 soat

– Stokholm, Shvetsiya: 17 soat

– Glazgo, Shotlandiya: 17 soat

– Amsterdam, Niderlandiya: 16 soat

– Varshava, Polsha: 16 soat

– London, Buyuk Britaniya: 16 soat

– Ostona, Qozog'iston: 16 soat

– Bryussel, Bel'giya: 16 soat

– Parij, Frantsiya: 15 soat

– Tsyurix, Shveytsariya: 15 soat

– Buxarest, Ruminiya: 15 soat

- Ottava, Kanada: 15 soat

– Sofiya, Bolgariya: 15 soat

– Rim, Italiya: 15 soat

– Madrid, Ispaniya: 15 soat

– Sarayevo, Bosniya va Gertsegovina: 15 soat

– Lissabon, Portugaliya: 14 soat

– Afina, Gretsiya: 14 soat

– Pekin, Hitoy: 14 soat

– Vashington, AQSh: 14 soat

– Pxenyan, Shimoliy Koreya: 14 soat

– Anqara, Turkiya: 14 soat

– Rabot, Marokash: 14 soat

– Tokio, Yaponiya: 14 soat

– Islomobod, Pokiston: 14 soat

– Kobul, Afg'oniston: 14 soat

– Tehron, Eron: 14 soat

– Bag'dod, Iroq: 14 soat

– Bayrut, Livan: 14 soat

– Damashq, Suriya: 14 soat

– Qohira, Misr: 14 soat

– Quddus: 14 soat

– Kuvayt, Kuvayt: 14 soat

– G'azo, Falastin: 14 soat

– Dehli, Hindiston: 14 soat

– Honkong: 14 soat

– Dakka, Bangladesh: 14 soat

– Maskat, Ummon: 14 soat

– Ar-Riyoz, Saudiya Arabistoni: 14 soat

– Doha, Qatar: 14 soat

– Dubay, BAA: 14 soat

– Adan, Yaman: 14 soat

– Addis-Abeba, Efiopiya: 13 soat

– Dakar, Senegal: 13 soat

– Abuja, Nigeriya: 13 soat

– Kolombo, Shri-Lanka: 13 soat

– Bangkok, Tailand: 13 soat

– Hartum, Sudan: 13 soat

– Kuala-Lumpur, Malayziya: 13 soat

– Singapur: 13 soat

– Nayrobi, Keniya: 13 soat

– Luanda, Angola: 13 soat

– Jakarta, Indoneziya: 13 soat

– Brazilia, Braziliya: 13 soat

– Harare, Zimbabve: 13 soat

– Yohannesburg, Janubiy Afrika: 13 soat 

– Buenos-Ayres, Argentina: 12 soat

– Syudad del Este, Paragvay: 12 soat

– Keyptaun, Janubiy Afrika: 12 soat

– Montevideo, Urugvay: 12 soat

– Kanberra, Avstraliya: 12 soat

– Puerto Mont, Chili: 12 soat

– Krayscherch, Yangi Zelandiya: 12 soat

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar

Aksa urganda va esnaganda bajariladigan sunnatlar

10.12.2025   3632   2 min.
Aksa urganda va esnaganda bajariladigan sunnatlar

Bismillahir Rohmanir Rohiym

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollollohu alayhi vasallam: “Aksa urish Alloh taolodan, esnash esa shaytondandir. Shuning uchun qachon birortangiz esnasa, qo‘lini og‘ziga qo‘ysin. Agar (esnagan paytda): “ooh, ooh” desa, shayton uning ichida kuladi. Alloh taolo aksa urishni yaxshi ko‘radi, esnashni yomon ko‘radi”, dedilar (Imom Termiziy rivoyati).

1. Aksirganda qo‘li yo kiyimini og‘ziga qo‘yish.

Abu Hurayra roziyallohu anhu rivoyat qiladi: “Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aksirganlarida qo‘llarini yoki kiyimlarini og‘zilariga qo‘yardilar va u bilan ovozlarini pasaytirardilar” (Imom Abu Dovud, Imom Termiziy rivoyati).

Ushbu sunnatga amal qilish tufayli aksirgan paytda yonidagi kishilarga aziyat berishdan saqlangan bo‘ladi.


2. Aksirganda ovozini pasaytirish.

Aksirishda juda baland ovoz chiqarish odobsizlikdir. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Nabiy sollallohu alayhi vasallam: “Sizlardan biringiz aksirsa, ikki kaftini og‘ziga qo‘ysin va ovozini pasaytirsin”, dedilar (Imom Abu Dovud rivoyati).


3. Aksirgandan keyin Allohga hamd aytish.

Aksirgandan keyin Allohga hamd aytish. Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlardan biringiz aksirsa “alhamdu lillah” (Allohga hamd bo‘lsin), deb aytsin. Uning birodari esa, unga “yarhamukalloh” (Alloh senga rahm qilsin), desin. Birodari unga “yarhamukalloh”, deb aytsa, u “yahdiykumullohu va yuslihu balakum (Alloh sizlarni hidoyat qilsin va ishlaringizni isloh qilsin), deb aytsin”, dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).


4. Aksirib Allohga hamd aytgan kishiga “tashmit” aytish. Musulmon kishining haqlaridan biri aksirganda unga tashmit aytish hisolanadi. Aksirgandan so‘ng Allohga hamd aytgan kishiga “Yarhamukalloh”, deb aytishdir.Tashmit aytish uchun, aksirgan odam Allohga hamd aytishi kerak bo‘ladi.

Abu Hurayra roziyallohu anhudan rivoyat qilinadi. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam: “Sizlardan biringiz aksirsa “alhamdulillah”(Allohga hamd bo‘lsin), deb aytsin. Uning birodari esa, unga “yarhamukalloh” (Alloh senga rahm qilsin), desin. Birodari unga “yarhamukalloh”, deb aytsa, u “yahdiykumullohu va yuslihu balakum”(Alloh sizlarni hidoyat qilsin va ishlaringizni isloh qilsin), deb aytsin”, dedilar (Imom Buxoriy rivoyati).

Davron NURMUHAMMAD