Ҳазрати Ҳадича (розийаллоҳу анҳо) оғир касалликка чалиниб, ётиб қолдилар. Ўлимлари яқин эканини ҳис этиб турардилар. Бош тарафларида қизлари — Зайнаб, Фотима ва Умму Гулсум ўтиришди. Тўртинчи қизлари Руқаййа эса Ҳабашистонда эди. Ҳазрати Ҳадича Расулуллоҳга (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) сўнгги марта қарадилар. Мўминлар онасининг нигоҳларида соғинч ва қайғу, айрилиқ армони мужассам эди. Бироқ Расуллуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Ҳадича онамизга жаннатда бирга бўлиш муждасини етказдилар (Ҳадид, 21).

Набийнинг (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) раҳмат кўз ёшлари оқди. Қалблари чуқур алам билан тўлиб тошди. Сабрли, мукофотларни Аллоҳдан кутгувчи мўмина аёллар билан дардлашиб Зайнаб, Умму Гулсум ва Фотима ҳам унсиз йиғладилар.

Макка замонасининг саййида аёли Ҳадича бинти Ҳувайлид билан видолашди (Фажр, 27-30).

Ҳазрати Ҳадича (розийаллоҳу анҳо) ва Абу Толибнинг вафотлари бир йилда содир бўлди. Шу сабабли Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бу йилни «Қайғу йили» деб номладилар. Ҳазрати Ҳадича (розийаллоҳу анҳо) ҳижратдан тахминан уч йил олдин, олтмиш беш ёшларида вафот этдилар. Ҳожун қабристонига дафн этилдилар. Бутун қурайш қавми Ҳазрати Ҳадичага (розийаллоҳу анҳо) ва Абу Толибга аза очди. Аллоҳ Ҳадича онамиздан рози бўлсин ва уни ҳам охират неъматлари билан рози этсин. 

Ҳазрати Ҳадича ҳузури илоҳийга кетди. Бироқ унинг хотираси улуғ хонадон ахдлари қалбида, барча мўминлар юрагида боқий қолди. 

Ҳазрати Ҳадичанинг (розийаллоҳу анҳо) сиймолари Расулуллоҳнинг (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) кўз ўнгидан ҳеч кетмас эди. Бу ҳақда Ҳазрати Ойиша (розийаллоҳу анҳо) шундай дейдилар: "Расулуллоҳни ҳеч қайси бир завжаларидан Ҳадичадан рашк қилганимчалик қизғонмадим. Ҳолбуки, унинг даврига етишмаган эдим. Бироқ Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) уни кўп эслар эдилар».

Ҳазрати Ҳадича (розийаллоҳу анҳо) ҳаётлик пайтларида Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) бошқа ҳеч аёлга уйланмадилар.

Ҳовла бинти Ҳаким:

— Ҳадича бинти Ҳувайлиднинг йўқлиги боис ёлғизликни ҳис қилаётганга ўхшайсиз, ё Расулуллоҳ! - деб сўраганида:

— Валлоҳи, шундай. У уйимнинг саййидаси, фарзандларимнинг онаси эди, — дея жавоб бердилар.

Ҳовла бинти Ҳаким бошқа бир киши билан турмуш қуришни таклиф қилганида Расули Акрам шундай дедилар:

— Ҳадичадан бошқа кимга уйлана оламан?

Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Ҳазрати Ҳадичани (розийаллоҳу анҳо) доимо эслар ва шундай дер эдилар: «Инсонлар мени инкор этганларида, у менга имон келтирди. Мени ёлғончиликда айблаганларида, у ишонч билдирди. Инсонлар мени маҳрум этганларида, мол-давлати билан менга ёрдам берди. Аллоҳ менга бошка аёлларимдан бермаган фарзандларимни эҳсон этди». Қачон бир қўй сўйилса, Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) саҳобаларга аввало: «Ҳадичанинг дўстларини тўйдиринг», дер эдилар.

Абдуллоҳ ибн Аббос ривоят қилади: «Расулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ерга тўрт чизиқ чиздилар ва биздан сўрадилар:

— Бу нима, биласизларми?

— Аллоҳ ва Расули яхшироқ билгучидир, — дедик.

— Оламларнинг энг хайрли аёллари тўрт кишидир: Марям бинти Имрон, Фиръавннинг хотини Осиё бинти Мазоҳим, Ҳазрати Ҳадича бинти Ҳувайлид ва Фотима бинти Муҳаммаддир, — дедилар. 

Набий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) Ҳазрати Ҳадича ҳаётлик даврида ҳузурларита келган аёллардан бирини кўрсалар, чеҳралари очилиб, севинар эдилар. Саҳобаларга: «Уни икром килинг, Ҳадича уни севарди», деб айтар эдилар. Пайғамбаримизга (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) вафодор завжа бўлган, муттақий ва карима аёл Ҳазрати Ҳадича онамизни Аллоҳ раҳмат айлаган бўлсин. Омин.

"ҚАҲРАМОН МЎМИНА АЁЛЛАР" китобидан

Пулингга диван сотиб олишинг мумкин, аммо уйқуни сотиб ололмайсан.

Пулингга соат сотиб олишинг мумкин, лекин вақтни сотиб ололмайсан.

Пулингга дори сотиб олишинг мумкин, аммо шифони сотиб ололмайсан.

Пулингга китоб сотиб олишинг мумкин, бироқ ахлоқни сотиб ололмайсан.

Пулингга таом сотиб олишинг мумкин, аммо иштаҳа сотиб ололмайсан.

Пулингга кенг уй сотиб олишинг мумкин, лекин сокинлик, хотиржамлик сотиб ололмайсан.

Азизлар, пул билан топиб бўлмайдиган нарсалар қаторига ота-она, ака-ука, опа-сингил, қариндош-уруғ, содиқ дўст, меҳр-муҳаббат, ҳурмат, обрў, ишонч, вафоли ёр кабиларни ҳам топиб бўлмайди. Шу нарсаларга эга бўлган инсонлар уларнинг қадрига етишлари ва ҳурматини жойига қўйишлари керак.

Эй Роббим! Бизга Сенга яқинлашишимизга, ризоингни топишимизга сабаб бўладиган ва Сенга ибодат қилишимиз учун бизга кўмак берадиган ҳалол мол ато этгин! Яқинларимизни паноҳингда асрагин!

Нозимжон Иминжонов тайёрлади

(Султон билан вазир ўртасидаги суҳбат) 

• Нима ясаяпсиз, султоним?
• Супурги...
• Ходимлардан бирига берсак, янги супурги тайёрлаб берарди-ку?! Супургининг четларини артяпсиз... Бу жуда ғаройиб иш-ку!
• Бир супургини тайёрлаб, қалбимизда туяётган хурсандчилигимизни кўп кўряпсизми, пошо?
• Астағфируллоҳ. Лекин эшитишим бўйича супурги энг қадрли жойга кетар экан. (Шунинг учун янги тайёрлайликми, демоқчи эдим)
• Ҳа, биз учун энг қадрли, қийматли жойга кетади!
• Маъзур тутинг, султоним! Лекин бу супурги қаерга ва кимга кетади?
• Яшил қуббага кетажак, эй пошо. Бу супурги Ҳазрати Расулимиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг муборак қабрлари чангини супуради. Ул муборак яшил гумбазни бизнинг қўлимиздан чиққан супурги ила супуришларини истадим. Шунинг учун бу супургини ўзимиз эътибор билан тайёрлаяпмиз. Ооҳ, пошо. У ҳамма нарсадан қийматлидир. У ўлимни гўзаллаштирган (яъни ўлимни чиройли ҳолда, роҳат билан кутиб олишни ўргатган) Пайғамбардир. Биз тилимиз билан “Яхши кўрамиз” деймиз. Ичимизда эса “Ооҳ” деймиз. Кўзларимиз билан ёш тўкамиз. Эй пошо, биз у зотни доим эслаймиз. Қанийди, у зотга бўлган муҳаббатимизни бошқа йўл билан ифода эта олсак! Нафас олганимда ҳавони ичимга чуқур тортаман.
• Нега, султоним?
• У зот алайҳиссаломнинг муборак бўйлари бурнимга келармикин деб. Кўзларимни очганимда дунё ўчиб, Ҳазрати Пайғамбаримиз соллаллоҳу алайҳи васалламнинг шуълаларини (нурларини) кўрармиканман деб умид қиламан. Ҳар қандай овозни эшитганим сари у зотнинг овозларидан кўра чиройлироқ, гўзалроқ овоз йўқлигини билиб боравердим. Ўзимга-ўзим айтаман: “Қанийди, бир бор бўлса ҳам у зотнинг муборак овозларини эшитсам! Қанийди, у зотни хўл қилган ёмғир бир марта бўлса-да мени ҳам хўл қилса! Қанийди, бир луқма таом есам-у, ўша кичик луқмани оламларга раҳмат қилиб юборилган Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам менга узатган бўлсалар! Қанийди, фақат ўша луқмани есам-у, умр бўйи тўқ юрсам! Кошки эди подшоҳ бўлмасам-у, саодат асрида Ҳазрати саййидимиз Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламнинг эшиклари олдини супурувчилардан бири бўлиб қолсам!” Лекин бизга ҳам ўша даражадан насиба бормикин, эй пошо? У зотнинг қабрларини супурадиган супургини ўзим ясайман, дедим. Аввал ҳам шундай супурги ясаган эдим. Эскирибди. Қара, пошо, бу ўша мен олдин ўз қўлларим билан тайёрлаган супургилардан бири. У зотнинг қабрларини супурган эди. У зот ҳақида нима десак ҳам барибир камдир, эй пошо. У зотга муҳаббат ўлароқ нима қилсак ҳам барибир камдир, эй пошо. Шоирлар бу ҳолни васф қилишга уринурлар, лекин барибир уларнинг уринишлари ноқислигича қолаверади.

Албатта, сиз Расулларнинг султонисиз.

Улуғ диннинг элчисисиз, эй ҳожам.

Сиз Аҳмадсиз, Сиз Маҳмудсиз, Сиз Муҳаммадсиз, эй ҳожам.

Сиз бизнинг Ҳақ қўллаб-қувватлаган султонимизсиз.

Нозимжон Иминжонов оққа кўчирди

Қуйида келтириладиган фикрлар, ҳикматлар ижтимоий тармоқлардаги турли саҳифалардан олиб таржима қилинган. Бундан ташқари саҳобаи киромлар, улуғ олимлар, Яқин Шарқ, Осиё, Европа ва Америка мутафаккирларининг бир қатор фикрлари ҳам берилган. 

*****

Тўқнашувлар содир бўлганда (ишониб юрган одаминг асл башарасини кўрсатганда) сиқилма. Агар ўша тўқнашув юз бермаганда, узоқ муддат алданиб юрган бўлардик. Тўғри, тўқнашувлар юракни эзадиган нарсалар бўлади, лекин улар рост нарсалардир.

Доктор Мустафо Маҳмуд

*****

Сенга бировни чаққан кимса сени ҳам бировга чақади. Сенга бошқалар ҳақида хабар келтирган кимса бошқаларга ҳам сен ҳақингда хабар олиб боради. Сендан рози бўлиб турганда сени ўзингда йўқ фазилатлар билан мақтайдиган кимса сендан ғазабланганда сени ўзингда йўқ иллатлар билан айблайди.

«Тарих мухрлаган сўзлар»

*****

Агар сени танқид қилиб турувчи топилмаса, кўп ҳолларда сен муваффақиятга эришолмайсан.

«Тарих мухрлаган сўзлар»

*****

Агар Аллоҳга дуо қилмоқчи бўлсанг ва вақт зиқ бўлиб, ҳожатларинг тиқилиб кетган бўлса, қиладиган дуоингнинг ҳаммаси Аллоҳдан сени афв қилишини сўраш бўлсин! Чунки, агар Аллоҳ сени афв қилса, сен сўрамасанг ҳам ҳожатларинг раво бўлади.

“Ховатир роқия журнали”

*****

Порахўрлик кенг тарқалган давлатда истаган ишингни қила оласан.

Султон Сулаймон Қонуний

*****

“Пули кўп одамнинг ташвиши бўлмайди. Шунинг учун фақат пулдор инсонларнинг кўнглига кулиш, табассум қилиш сиғади”, деган гап нотўғри.

Бахт пулнинг кўплигида эмас. Инсон ўзини бахтли ҳис қилиш учун ҳамёнида ёки банкдаги ҳисоб рақамида кўп пул бўлиши шартмас. Бахт - Аллоҳнинг тақсимига рози бўлишдадир.

*****

Албатта, Дин айтиладиган сўз ва амал қилинадиган сулукдан иборатдир. Агар сўз сулукдан ажраса, узилса, айтилаётган насиҳат, қилинаётган даъват зое бўлади.

Шайх Муҳаммад Мутаваллий Шаъровий

*****

Агар ҳаёт сенга тушкунликка тушишинг учун битта сабаб келтирса, сен ҳаётни давом эттириш учун мингта сабаб келтир. Ер юзида инсон иродасидан кўра қувватли нарса йўқ.

«Тарих мухрлаган сўзлар»

*****

Бу ҳаёт сенинг хафалигингни аритиш учун тўхтаб турмайди. Ё синишингга қарамай йўлингда давом этасан ёки йиқилган жойингда бир умр қолиб кетасан.

«Тарих мухрлаган сўзлар»

*****

Кўпчиликка эмас, Тўғри Йўлга эргаш!

«Тарих мухрлаган сўзлар»

*****

Албатта, бу кунлар кўп сабр ва сукутни талаб қилади.

Шамсиддин Табризий раҳимаҳуллоҳ

Интернет материалларидан тўплаб, таржима қилувчи

Нозимжон Иминжонов