Аввал хабар берганимиздек, айни пайтда Марокаш подшоҳлигининг Работ шаҳрида Таълим, фан ва маданият масалалари бўйича Ислом ташкилоти (ИCEСCО)нинг халқаро конференцияси бўлиб ўтмоқда.

Мазкур нуфузли анжуманда Ўзбекистон халқаро ислом академияси ректори Музаффар Комилов ҳам иштирок этмоқда.

Маслаҳат учрашувининг иккинчи кунида аъзо мамлакатлар вакиллари бўлган иштирокчилар гуруҳларга бўлинган ҳолда, таълимни ривожлантириш бўйича ўз фикрларини билдиришди. Хусусан, муҳокамалар олий таълимдан олдинги босқич ва олий таълим босқичларини ривожлантириш хусусида бўлди.

Ўзбекистон делегацияси томонидан республикамизнинг бу борадаги тажрибаси акс этган тақдимот ўтказилди. Унда умуммтаълим мактабларида илм-фаннинг турли соҳаларига оид чуқурлаштирилган таълим берувчи Президент мактабларини таъсис этишда Ўзбекистон тажрибаси, ҳар бир мамлакатда уларнинг турли минтақаларида аниқ фанларга жумладан кимё, биология, физика, ахборот технологияларига ихтисослашган мактабларни ташкил этиш (Ўзбекистон тажрибаси) ҳақида таклифлар берилди. Шунингдек, жамиятда хотин-қизларни фаоллигини ва аҳамиятини янада ошириш мақсадида уларнинг олий маълумотга эга бўлишлари учун турли давлат грантларини жорий этиш борасида сўз юритилди. Бу борада юртимиздаги магистратура босқичидаги талаба қизларнинг контракт суммаларини Ўзбекистон Республикаси Президенти томонидан қоплаб берилиши тажрибаси йиғилганларнинг эътирофига сазовор бўлди.

Таъкидлаш жоизки, берилган таклифлар иштирокчи ва ташкилотчилар томонидан юқори қизиқиш ва эътироф билан қабул қилинди.

Ўзбекистон халқаро ислом академияси

Матбуот хизмати

Ўзини қасдан ўлдирганни ҳукми:

Инсон ўзини қайси йўл билан ўлдириши ҳаромдир. Ким ўзини ўлдирса абадий дўзахийдир. Ўз жонига қасд қилишнинг охиратдаги оқибатлари яна ҳам ёмонроқдир. Динимиз таълимотида инсоннинг ўз жонига қасд қилиши катта гуноҳ ҳисобланади. Бу ҳақда Аллоҳ таоло шундай дейди:

“...Ўзларингизни ўлдирмангиз! Албатта, Аллоҳ сизларга раҳм-шафқатлидир” (Нисо сураси, 29-оят).

 الَّذِي يَخْنُقُ نَفْسَهُ يَخْنُقُها فيِ النَّارِ وَالَّذِي يَطْعَنُ نَفْسَهُ يَطْعَنُها فيِ النَّارِ (ﺭَﻭﺍﻩ الامَامُ ﺍﻟﺒُﺨَﺎﺭِﻱ عن ابي هريرة رضي الله عنه)

“Ким ўзини-ўзи бўғиб ўлдирса, дўзахда ҳам шу хил азобга қолади ва ким ўзини тиғ билан ўлдирса, дўзах оловида ҳам худди шундай азобга қолади” (Имом Бухорий ривояти).

Жундаб ибн Абдуллоҳ розияллоҳу анҳу ривоят қиладилар: «Пайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: «Сизлардан илгари ўтганлардан бир киши жароҳатланди. Бесабрлик қилиб пичоқ олди-да, қўл(томири)ни кесиб ташлади ва кўп ўтмай, қон йўқотиб вафот этди. Аллоҳ: «Бандам жонига қасд этди, унга жаннатни ҳаром қилдим», деди» (Муттафақун алайҳ).

عن أبي هريرة رضي الله عنه عن النبي- صلى الله عليه وسلم- قال: «مَنْ تَرَدَّى مِنْ جَبَلٍ فَقَتَلَ نَفْسَهُ، فَهُوَ فِي نَارِ جَهَنَّمَ يَتَرَدَّى فِيهِ خَالِداً مُخَلَّداً فِيهَا أَبَداً، وَمَنْ تَحَسَّى سُمّاً فَقَتَلَ نَفْسَهُ، فَسُمُّهُ فِي يَدِهِ يَتَحَسَّاهُ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَالِداً مُخَلَّداً فِيهَا أَبَداً، وَمَنْ قَتَلَ نَفْسَهُ بِحَدِيدَةٍ، فَحَدِيدَتُهُ فِي يَدِهِ يَجَأُ بِهَا فِي بَطْنِهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ خَالِداً مُخَلَّداً فِيهَا أَبَداً». متفق عليه.

Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам айтдилар: «Кимки тоғдан ўзини ташлаб, жонига қасд қилса, у жаҳаннам оловида абадул-абад ўзини пастга ташлайди. Кимки заҳар ичиб жонига қасд қилса, у қўлида заҳарини тутиб, жаҳаннам оловида абадул-абад ўзини заҳарлайди. Кимки ўзини темир билан ўлдирса, у қўлида темирини тутиб, жаҳаннам оловида абадул-абад у билан ўзини уради» (Бухорий, Муслим ва Муслим ривоятлари).

Баьзи тоифалар ўзини ўзи ўлдиришликни (портлатишни) ҳалол деб билади. Бизни динимиз бундай ишлардан қайтаради. Аллоҳ таолодан бизларни доимо тўғри йўлга ҳидоят қилишини, нафсларимиз ёвузлиги ва амалларимиз ёмонлигидан сақлашини сўраймиз.

Муҳаммадхон Нуриддинов

Устоз Исҳоқжон домла ҳафизаҳуллоҳ

Беш ёшли боламнинг “Аяжон, ёлғон гапирманг, Аллоҳ кўриб турибди” деган гапидан уялиб кетдим. Аслида унинг соғлигини ўйлаб, ширинлик бермаслик мақсадида шоколад тугаганини айтган эдим. Демак, фарзандим ёлғон, алдаш ёмон одат эканини тушуняпти. Шундай экан тарбияни, аввало, ўзимдан бошлашим керак.

Балки сиз фарзандингиз ота-оналар йиғилиши ҳақида сўз очса, “вақтлари йўқ дейсанми, бирор нима деб баҳона топарсан”, – дея қўл силтарсиз. Ёки ўқитувчи берган вазифаларни тайёрлаб ўтирган болангизни “Эртага яхшиси мазам бўлмай қолди, дея бормай қўяверасан” – деб уй ишларни бажаришга мажбурларсиз. Тўғри, булар оддийгина мисоллар холос. Аммо ҳаммаси оддийликдан бошланади-да. Шунинг ўзи бола онгида “ёлғон гапирсам бўлаверади, аям айтяпти-ю” деган тушунчани туғдирмайдими? Бу мурғак қалбнинг маънавий қарашларига ҳали шаклланиб улгурмасиданоқ болта урилмайдими?

–Фарзандларимизга бирор нарса ваъда қилдикми, албатта, уни бажаришимиз керак, - дейди. – Акс ҳолда биз ёлғончи бўламиз. Имом Аҳмад  ибн Ҳанбал Абу Ҳурайра розийаллоҳу анҳудан  қилган ривоятда Пайғамбаримиз саллоллоҳу алайҳи васаллам: “Ким бир гўдак болага “мана буни ол” деса-ю ҳеч нарса бермаса, у одам ёлғончи бўлади”, дейдилар. Ёлғон гапириш мўминликка хос бўлмаган амалдир. Бу йўсиндаги тарбия фарзандингизнинг сизга бўлган ишончини йўқотади. Ҳар бир ўғил-қиз учун энг идеал одами, табиийки, бу унинг ота-онасидир. Бола улғаяр экан уларнинг гап-сўзи, хатти-ҳаракатларидан ўрнак олади.

Афсуски, кузатишларга кўра, инсонлар ҳаракатининг кун давомидаги кўп фоизи ёлғондан иборат экан. Шу ўринда псилохология ҳам ҳақиқатдан кўра, ёлғонга ишониш инсонларда осонроқ кечишини таъкидлайди. Бу сизни таажжублантириши табиий. Шу он хаёлингизда “мен ҳеч қачон ёлғон гапирмайман-ку, ёки ким менга ёлғон гапириши мумкин...” деган ўйлар кечаётган бўлса ҳам ажаб эмас. Хулоса чиқаришга шошилманг. Ўша ёлғон ортидан ака-ука, опа-сингиллик ришталарининг узилиши, оилалардаги ажралишлар, ўсиб келаётган ёш авлоднинг тўғри йўлдан адашиши каби ачинарли ҳолатлар афсуски жамиятимизда йўқ эмас.  

Динимиз ҳар бир мусулмонни ростгўйликка чақиради. Рост гапирган инсонга ҳамиша яхшиликлар ёғилиши, жаннат эшиклари очилиши ҳадисларимизда келтирилади. Донишмандлардан бири бундай деган экан: “Агар ёлғон ҳам ҳақиқат сингари бир хил бўлганда-ку, аҳволимиз анча енгиллашарди. У ҳолда биз ёлғон сўзлаётган одамнинг гапини тескари тушуниб қўя қолардик. Лекин ҳақиқатнинг акси бўлган ёлғоннииг минглаб қиёфаси бор ва унинг ҳад-чегараси йўқдир”.

Пайғамбаримиз саллоллоҳу алайҳи васаллам: “Қачонки бир банда ёлғон гапирса, фаришта у гапнинг сассиқлиги учун у бандадан бир мил масофага узоқлашади”, дедилар. Тасаввур қилинг, инсонни доимо ҳимоялаб турадиган фаришталар ҳам ёлғончидан узоқлашар экан.

Ҳувайдо ХЎЖАМҚУЛОВА,

журналист

Марокаш қироли Муҳаммад VI бин Ҳасан Қатарда ўтказилган футбол бўйича жаҳон чемпионатидан сўнг Марокаш миллий терма жамоаси футболчиларини қабул қилди. Шу билан бирга қирол бундай халқ қаҳрамонларини тарбиялаган оналарни ҳам таклиф этди. Подшоҳ футболчиларнинг оналари билан суҳбатлашди, сўнг ҳамма билан биргаликда суратга тушди. Қабул якунида Марокаш миллий терма жамоа футболчилари ўзларининг 25 миллион доллар мукофот пулларини камбағал ватандошларига хайрия қилишга қарор қилганини маълум қилишди.

Халқаро алоқалар бўлими ходими
И.Аҳмедов тайёрлади