Мамлакатимизнинг Мисрдаги элчихонаси томонидан Қоҳирада жойлашган Ислом санъати музейи директори ўринбосари, Айн Шамс университети профессори Муҳаммад Аҳмад Абдуссалом билан мулоқот ташкил этилди, деб хабар бермоқда “Дунё” АА.

Учрашувда Муҳаммад Абдуссалом Ўзбекистон заминидан етишиб чиққан Имом Бухорий, Имом Термизий, Хоразмий, Ибн Сино, Аҳмад Фарғоний, Абу Райҳон Беруний, Амир Темур, Заҳириддин Муҳаммад Бобур ва бошқа кўплаб машҳур уламолар, олим ва мутафаккирлар нафақат ислом цивилизацияси ривожига, балки бутун жаҳон илм-фани тараққиётига улкан ҳисса қўшганини алоҳида таъкидлади.

Шунингдек, суҳбатдош Ўзбекистон Президенти Шавкат Мирзиёев раҳнамолигида мамлакатда бой маданий-илмий меросни авайлаб асраш, уни пухта тадқиқ этиш ва келажак авлодга етказиш йўлидаги саъй-ҳаракатларни ҳамда диний-маърифий соҳага давлат томонидан қаратилаётган эътиборни юқори баҳолади.

Мулоқот давомида Ўзбекистондаги диний-маърифий марказлар, жумладан, Ислом цивилизацияси маркази, Халқаро ислом академияси ва бошқа муассасалар билан ҳамкорлик қилиш, ислом цивилизацияси, санъати, тарихи, маданияти, музейлар иши мавзулари бўйича онлайн режимда конференция ва маъруза-семинарлар ҳамда маҳорат дарслари ўтказиш, шунингдек, қисқа муддатли тажриба алмашиш ва маърузалар ўқиш йўналишларида амалий сафарлар уюштириш масалалари атрофлича муҳокама қилинди.

Учрашув якунлари бўйича, жорий йил давомида Ўзбекистон ва Миср ўртасида дипломатия муносабатлари ўрнатилганлигининг 30 йиллиги муносабати билан элчихона билан ўзаро ҳамкорликда турли илмий-амалий тадбирлар уюштириш, Ўзбекистондаги диний-маъриий марказлар ходимлари учун Ислом цивилизацияси ва музей ишлари мавзуларида онлайн режимда маъруза ва маҳорат дарслари ташкил этиш ҳамда Ўзбекистоннинг Ислом цивилизацияси ривожига қўшган ҳиссасига оид араб тилида алоҳида китоб чоп этиш юзасидан келишувларга эришилди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати

Ўзининг жоҳилона фатволари билан машҳур бўлган А.Зуфар яна бир ғароиб чиқиш қилди. Гўё Соф Ислом таълимотларини ҳеч қанақасига расмий олимлар ва муассасалардан олиб бўлмайди. Ҳақиқий ислом таълимотларини фақат ва фақат норасмий домлалардан топиш мумкин, деган фикрни олға сурди. Ўзининг гапларига Имом Маҳдий ҳақидаги ҳадислардан ишоралар топиб, далил қилган.

Лекин ҳақиқат ва воқеълик шуки барча замонларда ҳам, Ислом таълимотлари барча мусулмонлар тан олган, севиб қабул қилинган олимлардан қабул қилинади. Масалан, Исломни етказувчи биринчи муаллим Пайғамбаримиз алайҳиссалом бўлганлар, сўнгра эса саҳобалар келишди. Саҳобалар даврида тўрт халифа Исломни халққа етказишда жонбозлик кўрсатиб, олимларга раҳбар бўлиб туришди. Пайғамбаримиз алайҳиссалом ва тўрт халифа айни расмий давлат бошлиқлари эдилар. Кейин тобеъинлар ичидаги олимлари, муфтийлари дин ҳукмларини халққа етказганлар. Кейин мужтаҳидлар даврида сараланиб, сараланиб охирида тўрт фиқҳий мазҳабни Ислом уммати қабул қилди, улардан Ислом динининг ҳукмларини қабул қилиб олди. Мазҳаблар баён қилган ҳукмлар тарқалишида эса расмий қозиларнинг ҳиссаси катта бўлган. Масалан, Имом Абу Юсуф Абу Ҳанифанинг атоқли шогирди, буюк фақиҳ ва мужтаҳид, Аббосийлар давлати (Маҳдий, Ҳодий ва Рашид даврлари)нинг энг катта қозиси эди. Уларнинг ҳар бири, айниқса, Ҳорунур-Рашид уни эъзозлаб, катта ҳурмат кўрсатарди. Имом Абу Юсуф ҳанафий мазҳаби масалалари тарқалишига катта ҳисса қўшган.

Энг муҳим жойи, бизгача Ислом динини етиб келишида минглаб олиму фузалоларнинг ҳиссаси бор. Тўғри уларнинг ичида расмий лавозимлиси ҳам, лавозимга эга бўлмаганлари ҳам бор, лекин уларнинг ҳаммаси Аҳли суннага тегишли олимлар бўлган. Ҳозир ҳам ҳақиқий Ислом динини кейинга авлодга ўргатаётганлар турли мақом ва мартабаларда бўлсаларда Аҳли сунна олимларидир. Улар ичида расмий лавозимлар ва расмий таълим муассасаларида хизмат қилувчилари кўпчиликни ташкил этади. Ваҳҳобийлик, салафийлик ва такфирчи жамоалари эса бу рўйхатдан ташқарида. Тўғри улар ҳам нималарнидир ўргатишмоқда, лекин асос тўғри бўлмагандан кейин, ўргатган нарсалари динда ғулувга кетишга, мусулмонларни такфир қилиб, қонини ҳалол санаб, уруш қилишга, Ислом уммати ўртасига фитна солишга сабаб бўлмоқда. Эътибор қилинг, қаерда ихтилоф бўлса, ўша ерда салафийлар бир томонда турган бўлади.

А.Зуфар келтирган Имом Маҳдий ҳадиси у ва унга ўхшаган беркиниб олиб, турли ботил фатволарни бериб келаётганларни оқламайди ҳам, уларга далил ҳам бўлмайди. Имом Маҳдийнинг норасмий киши бўлиши ҳеч қачон уларнинг ботил фатволарию эътиқодларини тўғри қилиб қўймайди. У гўё ўзини Имом Маҳдий ўхшатмоқчи бўлганек. Аслида улар ўртасида ер билан осмонча фарқ бор.

Энди соф Исломни тарқатишни даъво қилаётган норасмий А.Зуфарни ўзига тўхталамиз. Унда ўтган уламоларни сифати борми?!

Биринчидан, унинг устозлари номаълум. Маълум қилганда ҳам салафийлардан экани аниқ. Юқорида айтилгани каби динни устозию, эътиқоди номаълум ёки салафий экани аниқ бўлган кишилардан ололмаймиз. Чунки бу оқим 18 асрдан буёғига бош кўтариб чиққан.

Иккинчидан, у ва унинг номаълум норасмий устозлари ҳозиргача соф ислом деб нимани ўргатишди?! Уларнинг тутган йўли:

1. Кофир ва мушриклар ҳақида нозил бўлган ояти карималарни мўминларга татбиқ қиладилар.

Натижада ўзидан бошқа кўпчиликни кофир ё мунофиққа чиқаради. Ахир мўминни кофир деган одам ўзи кофир бўладику!

2. Бир одамни мўминлигига далил сўраш учун Аллоҳ қаерда, деб савол беради.

Абдулло Зуфар ва уни норасмий домлалари Аллоҳ таолога жисм макон исбот қилиб, ҳақиқатда Аллоҳ аршда ўтиради, дунё осмонига тушади деб, мужассима тоифасининг куфрий эътиқодини ўзига олади.

3. Пайғамбаримиз алайҳиссаломнинг қабриларини зиёрат қилишда фойда йўқ деган ботил фатвони тарқатишади.

4. Гўё соф исломни ўргатаётган у ва норасмий устозлари фақат мусулмонлар диёрига уруш қилиб, одам ўлдириб, ўзлари Англия, Америка, Россияга ўхшаш давлатларга беркиниб, улардан қурол олиб, мусулмонларни ўлдиришга фатво беришмоқда.

5. Ота онанг дунёга келишингга сабабчи холос, бошқа ҳеч ким эмас деб ўргатадилар. А.Зуфар ҳижрат ва жиҳод учун ота-онани алдаш ҳам жоиз деган гапларни ҳам гапирди. Ваҳоланки, ота-она рози бўлмаса, фарзанд бу ишларга чиқа олмайди.

6. Соф ислом шайтонни шохи ўша жойдан чиқади, дея башорат берилган Абдулваҳҳоб Наждийнинг йўлими ёки шу саналган ботил ишлар соф Исломни ўргатиш деб аталадими?!

Ислом уммати ҳеч қачон залолат устида жам бўлмайди. Умматнинг А.Зуфарга ҳам, унга ўхшаган норасмий устозларига ҳам эҳтиёжи йўқ. Керак бўлса 18 асрда чиққан уларнинг раҳнамоларидан аввал ҳам Ислом бор эди, бундан кейин ҳам бўлади. Ўзларининг бузуқ тушунчаларини соф ислом қилиб кўрсатадиган шахсларнинг бизга кераги йўқ.

Тавфиқ Аллоҳдан.

Юнусхон Мамарасулов

Мадинадаги Масжиди Набавий ҳовлисида намозхонлар намоз ўқийдиган қизил гиламлар 12 мингта янги яшил гиламга алмаштирилди, дея хабар беради ArabNews.

Гиламлар маҳаллий шароитда, аниқ техник стандартларга мувофиқ ва намозхонлар учун қулайликларни ҳисобга олган ҳолда ишлаб чиқарилган. Улар қалинлиги ва чидамлилиги билан ажралиб туради, бундан ташқари, ювилгандан кейин ҳам ранги ўчмайди.

Ҳар бир гиламда унинг ишлаб чиқарилиши, ишлатилиши, жойлашуви ва ювиш вақти ҳақидаги маълумотларни ўз ичига олган ва тизимга уланган электрон чип мавжуд.

Масжиди Набавий ҳовлисига янги гиламларни тўшаш пайтида Икки муқаддас масжид ишлари бўйича бошқарма бошлиғи Шайх Абдураҳмон ал-Судайс ҳозир бўлди.

azon.uz

Бисмиллаҳир Роҳманир Роҳийм.
Аллоҳ таолога битмас-туганмас ҳамду санолар бўлсин.
Пайғамбаримизга мукаммал ва батамом салавоту дурудлар бўлсин.

Ибн Аббос розияллоҳу анҳумодан ривоят қилинади:

«Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам Аббос ибн Абдулмутталибга шундай дедилар: «Эй Аббос! Эй амакигинам! Сенга ато этайми? Сенга инъом қилайми? Сенга лутф кўрсатайми? Сени ўнта хислатли қилиб қўяйми? Сен ўшаларни қилсанг, Аллоҳ сенинг гуноҳингни – аввалгисию охиргисини, қадимгисию янгисини, хатосию қасдданини, кичигию каттасини, махфийсинию ошкорини мағфират қилади. Ўша ўн хислат – тўрт ракъат намоз ўқишдир. Ҳар ракъатда Фотиҳани ва бир сурани ўқийсан. Биринчи ракъатда қироатдан кейин, тик турган ҳолингда: «Субҳааналлоҳ, вал­ҳамду лиллааҳ, ва лаа илааҳа иллалоҳ, валлоҳу акбар» деб ўн беш марта айтасан. Сўнг рукуъ қиласан ва рукуъда турган ҳолингда шуни яна ўн марта айтасан. Сўнгра бошингни рукуъдан кўтариб, шуни яна ўн марта айтасан. Кейин саждага йиқиласан ва сажда қилган ҳолингда шуни яна ўн марта айтасан. Сўнг бошингни саждадан кўтариб, шуни яна ўн марта айтасан. Кейин сажда қилиб, шуни яна ўн марта айтасан. Сўнг бошингни кўтариб (ўтириб), шуни яна ўн марта айтасан. Ана шу бир ракъатда етмиш бештадир. Тўрт ракъатда ҳам шундай қиласан. Агар бу намозни ҳар куни ўқий олсанг, шундай қил. (Ҳар куни шундай) қила олмасанг, ҳар жумада бир марта ўқи. Агар уни ҳам қила олмасанг, ҳар ойда бир марта ўқи. Агар буни ҳам қила олмасанг, ҳар йили бир марта ўқи. Агар уни ҳам қила олмасанг, умрингда бир марта ўқи».

Абу Довуд ва Термизий ривоят қилишган.

Шарҳ: Ушбу ҳадисни Абу Довуд ва Термизийдан ташқари Ибн Можа, Байҳақий, Ибн Хузайма, Ҳоким, Ибн Ҳиббон, Ибн Муборак, Табароний, Хатиб, Ожурий, Абу Саъийд ас-Самъаний, Абу Мусо Мананийлар ҳам ривоят қилишган, имом Бухорий «Жузъул Қуръон»да ривоят қилган.

Ибн Абу Сайф Яманий «Ал-ламъа фии рағоиби йавмил жумуъа» китобида Термизийнинг қуйидаги гапларини келтиради:

«Тасбеҳ намозини жума куни завол пайтида ўқиш мустаҳабдир. Биринчи ракъатда Фотиҳадан кейин Такасурни ўқийди, иккинчисида Вал-асрни, учинчисида Кофирунни, тўртинчисида Ихлосни ўқийди», деб туриб, охирида ўқийдиган қўшимча дуони ҳам келтирган.

Абу Усмон Хайрий Зоҳид: «Қийинчиликлар ва ғам-ғуссалар учун тасбеҳлар намозидан яхши нарса кўрмадим», деган.

Эслатма: Баъзи уламолар тасбеҳ намози ҳақидаги ҳадиснинг ривоят қилинган йўлларини заиф дейишган. Заҳабий ушбу ҳадисни келтирган, аммо бу ҳақда фикр билдирмаган.

Ибн Аббоснинг тасбеҳ намози ҳақидаги ҳадиси ҳасан ҳадиснинг шартларига яқиндир.  Лекин биргина ровий тарафидан ривоят қилингани, тасбеҳ намозининг ўқилиш тартиби бошқа одатда ўқиладиган намозлардан ўзгачалиги учун шозз саналади.

Байҳақий: «Абдуллоҳ ибн Муборак бу намозни ўқир эди. Солиҳлар ҳам бир-бирларидан эшитиб, ўқишар эди. Бу ҳам ҳадиснинг саҳиҳлигини янада кучайтиради», деган. Абдулазиз ибн Абу Довуд – у киши Ибн Муборакдан олдин яшаб ўтган – шундай деди: «Ким жаннатни истаса, тасбеҳ намозини маҳкам тутсин. Шофеъий, Абу Ҳомид, Жувний, Ғаззолий ва бошқалар уни мустаҳаб дейишган».

Ушбу ҳадисдан олинадиган фойдалар:

1. Аллоҳ тасбеҳ намозини ўқиган одамнинг аввалгию кейинги, қадимгию янги, билиб-билмай қилинган, каттаю кичик, ошкору махфий гуноҳларини мағфират қилади.

2. Тасбеҳ намозини ўқиган одам ўнта хислатга эга бўлади.

3. Тасбеҳ намози юқоридаги баён қилинган тартибда ўқилади.

4. Киши тасбеҳ намозини ҳар куни ўқий олса, жуда яхши. Агар ўқий олмаса, уни ҳар жумъада бир марта, уни ҳам қила олмаса, ҳар ойда бир марта, уни ҳам қила олмаса, ҳар йили бир марта, уни ҳам қила олмаса, умрида бир марта ўқиса ҳам бўлади.

Муҳаммад Али Муҳаммад Юсуф

«Ҳадис ва Ҳаёт» китоби асосида тайёрлади

Самарқанд шаҳрида ана шу ёзув акс этган харита кўрсаткичлар ўрнатилди, деб хабар бермоқда “Зарафшон” нашри.

Самарқанднинг тарихий маркази ва унга алоқадор ёдгорликлар 2001 йилда “Маданиятлар чорраҳаси” номи билан ЮНЕСКОнинг Бутунжаҳон мероси рўйхатига киритилган. Ушбу ҳудудлар инсоният бойлиги сифатида асраб-авайланади. Бу тарихий ёдгорлик ва иншоотлардан фойдаланиш, таъмирлаш ва реставрация ишларини олиб бориш юзасидан белгиланган тартиб, меъёрлар бор. Уларга амалга қилиш мажбурий ҳисобланади.

– Вазирлар Маҳкамасининг 2019 йил 30 сентябрдаги “Самарқанд вилоятининг туризм салоҳиятидан самарали фойдаланиш ва уни ривожлантириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Қарорида Самарқанд шаҳрининг ЮНЕСКО ҳимоясидаги тарихий қисми буфер ва қўриқланувчи ҳудудида видеокузатув камералари, объект тўғрисида маълумот, ҳудуд харитаси, ҳимоя зонасида ташриф буюрувчиларнинг мажбуриятлари, ушбу қоидаларни бузганлик учун жавобгарлик тўғрисида маълумот, шу жумладан, QR-код орқали топиш имкониятини берадиган маълумотларни интернетга жойлаштириш, ахборот бурчакларини ўрнатиш бўйича топшириқлари берилган, – дейди вилоят ҳокими ўринбосари-туризм ва спорт бош бошқармаси бошлиғи Р.Қобилов. – Давлатимиз раҳбарининг 2021 йил 23 февралдаги 4999-сонли қарорида ҳам Самарқанд вилояти ҳокимлигига ЮНЕСКО томонидан ҳимояга олинган буфер ва ҳимоя зоналарининг чегаралари тўғрисида ахборот берувчи кўрсаткичларни ўрнатиш вазифаси юклатилган эди. Ана шу топшириқлар ижросини таъминлаш мақсадида бугунги кунда Самарқанд шаҳрида 55 та харита кўрсаткичлари ўрнатилди. Уларда буфер ва ҳимоя зоналарининг чегаралари белгиланган харита, ҳудудда жойлашган тарихий бино ва иншоотлар, яқин атрофдаги обидалар ҳақида маълумотлар жойлаштирилган. Шунингдек, ҳар бир ахборот-кўрсаткичда QR-код мавжуд ва у орқали объект тўғрисида маълумот олиш мумкин.

Яна бир янгилик – шаҳарнинг Йўлбарслар хиёбонида Соҳибқирон Амир Темур Самарқандда бунёд этган боғлари ҳақида маълумот берувчи лавҳалар ўрнатилди. Ўзбек, рус ва инглиз тилида ёзилган бу маълумотлар орқали маҳаллий ва хорижий сайёҳларга буюк жаҳонгирнинг боғ яратиш санъати бўйича қимматли маълумотларга эга бўлиши мумкин.

Эслатиб ўтамиз, ЮНЕСКО раҳбари Одри Азуле хонимнинг 2019 йилда Самарқандда ўтказилган “Маданий меросни асраш ҳафталиги” тадбирига ташрифи доирасида шаҳарда ЮНЕСКО ҳимоясидаги ҳудуд ва тимсол сифатида “Қора тош” ўрнатилган эди.

Ўзбекистон мусулмонлари идораси матбуот хизмати