muslim.uz

muslim.uz

Сулаймонов Абдураҳим домла

Қуйичирчиқ тумани
"Йилқичи" жоме масжиди имоми

Диний идора тасарруфидаги ўқув муассасалари фаолияти

 

Халқимиз матонатли, иродали. Ҳар қандай ҳолатда ҳам имонига, динига, виждонига содиқ қолган. Қаҳатчилик қилич қайраб турган йилларда ҳам, урушнинг азоб-уқубатли даврларида ҳам, очлик, йўқчилик суяк-суякларгача зирқиратган, ҳар томондан ажал ўқлари тинмай кишилар кўксларига санчилаётган кунларда ҳам миллийлигимиз, азалий қадриятларимизга ёт бўлган ҳар қандай иллатларга муросасиз бўлган.

Бир неча йиллар олдин ота-онаси тирик бўла туриб етимхоналарда тарбияланаётган болалар мавзуси жамиятимиз учун, халқимиз учун оғриқли масала эди. Фарзандларини гоҳ яширин, гоҳ ошкора болалар уйига ташлаб кетаётган ота-оналар жуда қаттиқ қораланарди.

Турмушимиз фаровон, ҳаётимиз тўкин, маъмурчиликда яшаётган бир пайтда ҳали у ерда, ҳали бу ерда ўз боласини сотибди, урибди, калтаклабди, бўғибди, ахлатхонага ташлаб кетибди, деган ғайриинсоний хатти-ҳаракатлар, ҳолатлар кузатиляпти. Кўп ҳолларда бу каби қабиҳ ишларни аёллар, оналар қилаётгани кишини ташвишга солади.

Ахир, “она” дейилганда, инсон кўз ўнгида меҳрибон, мушфиқ, муҳтарама, муниса, маъсума аёл сиймоси гавдаланади. Она – авлодлар узвийлигини таъминлашга ҳисса қўшувчи зот. Шу боис она мудом эъзозда, эътиборда, эҳтиромда. Ҳатто унинг оёқлари остида жаннат борлигини коинот султони Муҳаммад солаллоҳу алайҳи ва саллам марҳамат қилганлар: “Жаннат оналар оёғи остидадир” (Имом Қузоъий ривояти).

Лекин...

Лекин куни кеча Тошкент ҳайвонот боғида содир бўлган воқеани кўрган, эшитган киши борки, наҳотки, аёл зоти, боз устига, она ўз фарзандини айиқнинг қафасига улоқтирган бўлса-а, дея ҳайрат, хавотир ва ҳадик ила ёқа ушлаши табиий. Чунки бундай ҳолат тарихда кузатилмаган.

Ўз жигарбандини мўмай даромад эвазига пуллаётган, маъсум боласини ураётган ва бошқа турли инсонийликка зид жазолар билан қийнаётган ота ёки оналар ҳақида тарқатилган хабарларни кечаги воқеанинг олдида ҳеч нарса бўлмай қолди, гўё. Чунки бола сотилса ҳам, урилса ҳам, сўкилса ҳам тирик қолади-ку. Аммо ваҳший ҳайвоннинг олдига болани улоқтириш эса...

Одамларга ўзи нима бўляпти?! “Эрим чет элга ишлашга кетган, рўзғордаги етишмовчилик туфайли депрессияга тушиб қолиб, шундай қилдим...” деб ўзини оқламоқчи бўлаёган ўша онада заррача меҳр, шафқат, муҳаббат бормикин?! Яна ҳам жиддийроқ айтганда, наҳотки ўша аёл ҳам ўзини инсон деб ҳисобласа?! Акс ҳолда уч яшар қизини айиқнинг олдига улоқтирмас эди.

Ҳатто барча жониворлар – сигир, қўй, от, туя, фил ва ҳоказолар ҳам ўзи туғган боласини, паррандалар ўз полапонини йиртқичлардан ҳимоя қилади. Керак бўлса жонини тикиб, ваҳшийни ҳайдайди, қувиб солади, тирнайди, тишлайди, хуллас, нима қилиб бўлса ҳам, боласини қутқаришга тиш-тирноғи билан ёпишади.

Тошкент ҳайвонот боғида содир бўлган воқеани интернет сайтлари, ижтимоий тармоқлар орқали кўриб, кузатиб, қайсидир йили Арманистонда бўлиб ўтган кучли зилзила ва унинг даҳшатли оқибатлари кўз олдимдан худди магнит тасмасидек ўта бошлади.

Спитак шаҳрида вайрон бўлган иморатлар остида бир аёл ёш боласи билан 12 кун жон сақлаган. Қутқарувчилар уларни олиб чиқишганида, она ўлим билан олишаётган бўлган, унинг 3 яшар (!) қизчаси эса анча тетик бўлган.

Она ва болага тез тиббий ёрдам кўрсатилиб, жонлантириш бўлимига олинган, дори-дармонлар берилгач, она ўзига келиб, бўлган воқеани айтиб берган. Маълум бўлишича, она ўз томирини тишлари билан кесиб, қонини боласига ичирган, шу йўл билан унинг жонини сақлаб қолган. Арман аёлининг жасоратидан ҳайратга тушган, буни қаҳрамонлик, дея атаган халқаро жамоатчилик ва ОАВларига берган интервьюсида “Менинг ўрнимда бошқа аёл бўлганида ҳам шу ишни қилар эди. Мен оналар қилиши лозим бўлган ишни бажардим, холос”, деган.

Шунга ўхшаш воқеа 2009 йил кунчиқар юрт – Японияда кузатилган цунами оқибатида вайронага айланган кўпқаватли уйлар остида қолиб кетган бир оила ҳаётида ҳам кузатилган.

Қаранг-а, табиий офат туфайли ўзини ўйламасдан, 3 яшар фарзандининг ҳаётда қолиши учун курашган она билан кечагина уст-боши бут, қорни тўқ, тинч-фаровон юртда яшаётган, лекин арзимас важлар туфайли боласини йиртқичнинг олдига улоқтирган “аёл”ни бир-бирига таққослаб бўладими?

Наҳотки, жиноятчи она боласини айиқнинг олдига ташлаётганда қачонлардир ўзига ҳам онаси кўрсатган меҳрни, муҳаббатни, шафқатни, марҳаматни ўйламаган бўлса?!

Онасини ваҳший ҳайвоннинг олдига улоқтирган, сотган, урган, бўғган оналар, албатта, қонун олдида жавоб берар: қилмишларига яраша жазолар ҳам олишар. Лекин ҳар бир нарсани кузатиб турувчи, эшитувчи ва кўрувчи, адолатли зот Аллоҳ таолонинг олдида бу қилмишларининг ҳисобини қандай беришади?

“Билмай шу ишга қўл урдим, эрим чет элда эди, пулим қолмади...” деган баҳоналар, важу карсонлар Олий маҳкамада асло ўтмайди. Ҳар ким қилганининг ё мукофотини, ёжазосини олиши муқаррар. Чунки Аллоҳ таоло Қуръони каримда: «Бас, кимки (дунёда) зарра миқдорида яхшилик қилган бўлса, (қиёмат куни) уни кўрар. Кимки зарра миқдорида ёмонлик қилган бўлса ҳам, уни кўрар» (Залзала сураси, 7-оятлар), деб марҳамат қилган.

 

Толибжон НИЗОМ

Масжидлар – намозларни жамоат билан адо этадиган, илм-маърифат оладиган жой. Бу ер Аллоҳнинг тоати ва зикри билан машғул бўлинадиган маконлар бўлгани учун «Аллоҳнинг уйлари» дея васф қилинади. Шу боис мўмин-мусулмонлар уни обод этишга ошиқади. Аммо бу иш ҳаммага ҳам насиб этавермайди.

Шу кунларда Бухоро вилояти Жондор тумани марказидаги “Уста Фарҳод” жомеси замонавий тарзда янгидан қурилмоқда. Кейинги йилларда масжидга келаётган жамоат сони ортгани боис маҳаллий аҳоли мурожаатига асосан мутасадди вакиллар жомени қайта қуриш бўйича ижойиб қарор қабул қилишди.
Масжиднинг янги биноси қурилиши пандемия даврида бошланди. Ҳозирда ҳашар йўли билан барпо этилаётган жоменинг қурилиш ишлари жадал суратда кетмоқда. Мустақиллигимизнинг 31 йиллик тўйи арафасида уни битказиш режалаштирилмоқда.

Янги барпо этилаётган масжид мажмуасининг умумий майдони 60 сотиxни ташкил этади. Жоменинг ертўла, катта хонақоҳининг биринчи ва иккинчи қаватлари билан қўшиб ҳисоблаганда 6300 кишини сиғдиради. Икки ёндаги айвонларда эса бир вақтнинг ўзида 1000 киши бемалол ибодат қилиш имконига эга бўлади. Аёллар учун ажратилган намозхонада эса 70 киши намоз ўқиши мумкин бўлади. Ушбу масжид 12 та маҳаллага ва ҳудудга келган маҳаллий ва хорижлик зиёратчиларга хизмат қилади.

Баландлиги 25 метрли минораси ҳамда катта хонақоҳнинг айланаси 24 метрли ва баландлиги 21 метрли гумбази жомега ўзгача маҳобат ва кўрк беради, иншоаллоҳ.

Замонавий таҳоратхонада бир вақтнинг ўзида 150 киши фойдаланиши мумкин бўлади. Ҳозир унинг пойдевори тайёр. Келгусида намозхонлар совуқ ва иссиқ кунларда мукаммал таҳорат олиши учун барча зарур шароит қилиш режа қилинган. Шунингдек, мажмуада имом ва имом ноиби, отинойилар, ҳисобчи хоналари, кутубхона, ошхона ва қаровулхона каби қўшимча бинолар ўрин олган.

Жондор туман марказида янги жоме масжид Ислом санъатининг яна бир ёрқин намунаси бўлади, иншоаллоҳ.

Маълумот учун, масжид илк бор 1992 йили қурилган, ҳудудда намозхонлар сони ортгани, мавжуд бино торлик қилиб қолгани учун 1995 йил ҳамда 2008 йилларда жоме қайта қурилади. Жомега 1992-2010 йилларда Мирамин домла Ҳайитов, 2010-2016 йилларда Собир домла Раҳимов имомлик қилган бўлса, 2016 йилдан буён Асқад домла Раҳмонов ушбу лавозимда фаолият юритиб келмоқда. Мирамин домла ташаббуси билан илк бор қурилган 100 кишилик масжид номи пойкентлик уламо, ўн бешинчи асрда Бухоро амирининг мирзо (котиб) лавозимида ишлаган “Мирза Содиқ Мунший” ҳазратлари номи билан аталган. 1995 йили тумандаги тадбиркор уста Фарҳод ҳожи ўз ҳисобидан масжиднинг 150 кишилик янги биносини қуриб халққа тақдим этади. Шу боис масжид номи “Усто Фарҳод” деб ўзгартирилган. 2008 йили Мирамин домла бошчилигида масжид биноси янгиланиб 450 кишини сиғдириш имконига эга бўлади.

Қуръони каримда масжидларни обод қилувчилар бундай васф қиланади: “Аллоҳнинг масжидларини фақат Аллоҳга ва охират кунига иймон келтирган, намозни тўкис адо этган, закотни (ҳақдорларга) ато қилган ва ёлғиз Аллоҳдангина қўрқадиган зотларгина обод қилурлар. Ана ўшалар ҳидоят топувчи зотлар бўлсалар, ажабмас” (Тавба сураси, 18-оят).

Абу Саид Худрийдан ривоят қилинган қудсий ҳадисда Аллоҳ таоло айтади: «Еримдаги уйларим масжидлардир. Ундаги Менинг зиёратчиларим масжидларни обод қилувчилардир» (Абу Нуайм ривоят қилган).

Юқоридаги ояти карима ва ҳадиси қудсийдан маълумки, масжидларни фақат иймонли ва амалли кишиларгина обод этади. Демак, ҳар бир мусулмон ва муслима бундай улуғ масканнинг тозалиги ва ободлиги борасида қайғуриши лозим экан.

Шундай экан, масжидларни обод қилиш учун ҳар биримиз хоҳ хайриямиз, хоҳ касб-ҳунаримиз ё дуомиз билан кўмакдош бўлайлик. Зеро, эҳсоннинг катта-кичиги бўлмайди. Чин кўнгилдан қилинган эзгуликнинг ажри зиёда бўлади, иншааллоҳ. Унутманг, эҳсоннинг мукофоти фақат эҳсондир!

Ҳимматли ва саховатли ҳар бир мўмин-мусулмон ҳамюртимиз Ҳақ таолонинг уйларидан бири “Уста Фарҳод” масжидига хайрия ва эҳсон қилиши мумкин:

Жоме реквизитлари: Ҳ/Р-20212000004241545001, ИНН-202977526, МФО-00096, Жондор Агро банк.

Таниқли аллома Саъдуддин Тафтазоний раҳимаҳуллоҳнинг “Шарҳ ал-ақоид ан-насафия” асарида “халифалик” масаласи алоҳида келтирилган. Чунки, “халифалик” масаласи ўша даврда ҳам, бугун ҳам муҳим муаммолардан ҳисобланади. Бугунги кунда ҳам баъзи оқимлар томонидан “Ислом халифалиги”ни қуриш ғояси илгари сурилмоқда. Агарда тарихга назар ташланса, бу масала ҳам даврий такрорланиб турганига гувоҳ бўлиш мумкин.

“Шарҳ ал-ақоид ан-насафия” асарида бу тўғрида қуйидагича баён қилинган:

الخِلَافَةُ ثَلَاثُونَ سَنَةً ثُمَّ بَعْدَهَا مُلُكٌ وَ إِمَارَةٌ.

“Халифалик ўттиз йилдир. Ундан кейин подшоҳлик ва амирликдир”.

Ушбу фикрини исботлаш мақсадида аллома Тафтазоний Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламдан қуйидаги ҳадисни келтиради:

الخِلَافَةُ بَعْدي ثَلَاثُونَ سَنَةً ثُمَّ تَصْيِرُ بَعْدَهَا مُلُكًا وَ عُضُوضًا.

“Мендан кейин ҳалифалик ўттиз йилдир. Ундан кейин подшоҳлик ва якка ҳокимликларга айланиб кетади”.

Мазкур ҳадис саҳиҳ бўлиб, бир қанча муҳаддислар томонидан ривоят қилинган. Шундан кейин, Аллома Тафтазоний саҳоба Ҳазрати Али каррамаллоҳу важҳаҳунинг мазкур ўттиз йилнинг бошида туришлигини айтганлар. Ундан кейин ҳукмронлик қилганлар эса, подшоҳ ва амирлар бўлади, дейдилар. Жумладан, саҳоба Муовия разийаллоҳу анҳу ва ундан кейинги амирлар халифалардан эмаслигини айтилади.
Хулоса қилиб шуни таъкидлаш керакки, “халифаликни қайта қуриш” масаласи асрлар давомида турли фирқалар томонидан даврий равишда кўтарилиб турган. Бугунги кунда ҳам бу масала баъзи адашган фирқалар томонидан кўтарилмоқда. Юқорида келтирилган далиллар мазкур оқимларнинг қарашлари нотўғрилигини исботлайди ва уларнинг қилаётган бу даъволари фақат ўзларининг ғаразли мақсадларини ниқоблашдан ўзга ҳолат эмас эканини кўрсатади.
Биринчидан, “раҳбар” деб таржима қилинган сўз матнда “имом” (“الْإِمَامُ”) шаклида келган. Ақоид илми истилоҳида “имом” сўзи икки маънода келади: давлат раҳбари ва имом-хатиб. Бу ўринда давлат раҳбари маъносида келган.
Лекин, “مَنْ مَاتَ مِنْ أَهْلِ الْقِبْلَةِ” ҳадисида келган “имом” (“الْإِمَامُ”) сўзидан мурод эса, Муҳаммад соллаллоҳу алайҳи ва салламдирлар. Унда ва унинг маъносидаги ҳадисларда “халифа” сўзи келтирилган эмас.
Иккинчидан, юқорида келтирилган ҳадис маъносидан маълум бўладики, “комил халифалик” ўттиз йил. Яъни, Абу Бакр Сиддиқ, Умар ибн Хаттоб, Усмон ибн Аффон ва Али ибн Абу Толиб разийаллоҳу анҳумлар даври. Шунингдек, мазкур тўрт саҳоба Расуллоҳ соллаллоҳу алайҳи ва салламнинг халифалари бўлганлар. Мазкур ўттиз йилдан кейин пайдо бўлган давлатлар эса, подшоҳлик ва амирликлар эди. Демак, бундан маълум бўладики, подшоҳлик ва амирликлар “ўринбосар”, яъни, “халифа” томонидан эмас, балки, “подшоҳ” ва “амир”лар томонидан бошқарилади.

"Мулла Назар Охун" масжиди имом хатиби

ҚОЗОҚОВ МАШРАББОЙ

Янгиликлар

Top