14 Сентябр, 2025, 22 Рабиъул аввал, 1447
14 Сентябр, 2025, 22 Рабиъул аввал, 1447
Яқинда бир сайтда жуда долзарб мавзуда ёзилган мақолага кўзим тушиб қолди. Ушбу мақолага «Либос танани яширишгами ёки кўз-кўз қилишга?» - деб сарлавҳа қўйилган эди.
Муаллиф кўпчиликни ташвишга солаётган муаммони кўтариб, аёллар қоматини очиқ-ойдин кўз-кўз қилувчи тор либослар ва авратларни очиб, ярим яланғоч юриши хақида сўз олиб борган. Уни ўқиб чиққандан кейин «авратни очиб, баданни кўз-кўз қилган беҳаёларни ҳузур билан томоша қилувчиларнинг ҳукмичи?» деган мавзуни ёритишни лозим топдик. Чунки бугунги кунда беҳаёларга суқланиб қаровчилар айни манзара соҳибаларидан кўп бўлса кўпки, асло кам эмас. Бу «касаллик» ўспирин йигитлардан ўтиб, ёши бир жойга бориб қолган кексалар орасида ҳам учраб туриши янада ачинарли ҳолдир. Ҳаром қилинган нарсаларга тикилишнинг зарари, гуноҳи ва ундан тийилишнинг ажр-мукофотларидан бехабарликни «инсон қалбида бу иллатни шакллантирувчи омил» деб айтиш мумкин.
Аллоҳ кўз неъматини берар экан, у билан бирга банданинг зиммасига бир қанча масъулиятларни ҳам юклаган. Ҳар бир кўз эгаси илоҳий фармонга биноан маълум нарсаларга қарашдан кўзларини тийиши лозим. Нафсимиз хоҳлаган йўсинда амал қилар эканмиз, албатта қиёматда бунинг ҳисобини берамиз.
Қуръони каримда қуйидагича амр қилинади:
«Сен мўминларга айт, кўзларини тийсинлар ва фаржларини сақласинлар. Ана шу улар учун покдир. Албатта, Аллоҳ нима ҳунар қилаётганларидан хабардордир» (Нур сураси, 30-оят).
Ояти каримада Аллоҳ таоло қараш ҳаром қилинган нарсаларга назар қилмоқдан тийилишни вожиб деб ҳукм қилибгина қолмай, кўзни тийишнинг фойдасини ҳам баён этмоқда. Ўша фойда маънавий покликдир. Демак кўзни тийиш маънавий поклик сари чорласа, унинг акси ўлароқ кўзни тиймаслик, маънавий бузуқликка олиб боради. Ҳаром нарсаларга тикилишнинг энг хатарли томони шуки, бу иллат секин-секин инсонни Аллоҳни зикридан тўсиб, шайтон йўлига олиб киради. Бу эса малъун Иблис учун қулай фурсатдир. Мўмин бу ҳолатга тушганида шайтон дарҳол уни яна ҳам шармандалироқ ҳолга тушириш пайига тушади. Қалбида васваса оловларини ёқиб уни зино тарафга чорлайди. Зино — ҳаром назар олиб борадиган «сўнгги манзилдир». Ҳаром назар эгаси ҳаёлида «мени ким кўрибди» деб овуниши мумкин. Аммо шуни унутмаслик керакки, Аллоҳ кўзлар кўрмай қолган ва қалблар сезмай қолган сирлардан ҳам воқифдир.
Абу Умома розияллоҳу анҳудан марфуъан ривоят қилинади: «Қайси бир муслим (бегона) аёлнинг авратига назар қилиб, сўнгра Аллоҳнинг ғазабидан қўрққан ҳолда ундан кўзини олиб қочса Аллоҳ унга шундай ибодат берадики унинг лаззатини қалбида ҳис қилади» (Аҳмад ва Байҳақий ривоят қилишган).
Абу Ҳурайра розияллоҳу анҳудан марфуъан ривоят қилинади: «Қиёмат куни (Аллоҳнинг азобидан қўрқиб) ҳар бир кўз ёш тўкади. Магар уч кишининг кўзлари мустасно.
Жарир розияллоҳу анҳудан ривоят қилинади: «У киши айтди: Мен Расулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васалламдан беихтиёр, тўсатдан содир бўлган назар хақида сўрадим. Ул зот жавоб бердилар: Кўзингни олиб қоч. Давом этма» (Имом Муслим ривоят қилган).
Бурайда розияллоҳу анҳудан марфуъан ривоят қилинади: «Ҳой Али биринчи назарга иккинчисини эргаштирма. Чунки биринчиси сен учун (Яъни, беихтиёр бўлгани учун унга жавобгар эмассан) иккинчиси эса сени зиёнинггадир» (Абу Довуд, Термизий ривоят қилишган).
Оят ва ҳадислардан кўриниб турибдики, инсон кўз неъматидан фойдаланишида маълум чегарани билиши керак. Қачонки чегарадан чиқар экан унга шайтон камонидан заҳарли ўқ отилади. Бу ўқ уни жасадини жароҳатламасада лекин қиёматда ўз таъсирини кўрсатади. Ярим-яланғоч, на шаръий ва на миллий урф одатларни писанд қилмайдиган беҳаёлар ҳар қадамда учраши мумкин. Аммо улар орасида ўзига хос жасорат билан кўзни олиб қочишга ҳам улкан мукофотлар борлигини унутмаслигимиз лозим.
Андижон шаҳридаги «Уйғур» масжидида имомлик қилган марҳум Файз Аҳмад домланинг бир одатлари бўлар экан. У киши масжидга келар чоғида йўлда аёлларга дуч келса дарҳол чакмонининг этаги билан юзини тўсиб ўтиб кетар эканлар. Домланинг бу одати катта дарс бўлиб, у кишининг имомлик вақтида, кўчада ўтирувчи аёллар сезиларли даражада камайганини кексалар хотирлайди.
(Давоми бор)
Муаллиф: Ботирали Алишер ўғли
Манба: fiqh. uz
Ислом динининг энг олий мақсади инсониятни ҳидоят йўлига бошлаш, одамлар ўртасида меҳр-оқибат, бағрикенглик ва бирдамликни мустаҳкамлашдир. Аллоҳ таоло Қуръони каримда:
“Албатта, мўминлар биродардирлар, бас, икки биродарингиз ўртасини ислоҳ қилинг, Аллоҳга тақво қилинг, шоядки, раҳм қилинсангиз.” (Ҳужурот сураси, 10-оят).
Мазкур оят мусулмонларнинг ўзаро биродар ва дўст эканлигига урғу беради. Бироқ тарих давомида айрим тоифалар ислом таълимотини нотўғри талқин қилиб, мусулмонларнинг ўзига қарши турли фитналар чиқаришга ҳаракат қилдилар. Шулардан энг хатарлиси такфирчилик, яъни мусулмонни куфрда айблаш масаласидир.
Такфирчилик бир мусулмонни бошқа бир мусулмонга нисбатан “диндан чиққан”, “кофир” деб ҳукм чиқаришидир. Қаршисидаги одамни кофир дейишнинг оқибатини Пайғамбаримиз Муҳаммад алайҳиссалом қуйидагича тушунтирганлар:
“Бир киши биродарига “эй кофир!” деса, бу гап аниқ иккисидан бирига тегишли бўлади. Агар у киши ростан ҳам кофир бўлса, унга қайтади. Аммо ундай бўлмаса гапирувчининг ўзига қайтади” (Имом Бухорий ва Муслим ривояти)
Ушбу ҳадисдан англашилганидек, “такфир қилиш” жиддий масала бўлиб, унинг ҳукми айтовчининг ўзига қайтиши мумкин.
Инсонларни куфрда айблашнинг бир нечта асосий сабаблари бор:
Мусулмон уламолари такфирчиликка қарши қатъий фикр билдиришган. Имом Нававий раҳматуллоҳи алайҳ шундай деган: “Ҳеч бир киши ягона гуноҳ сабабли куфрга тушган деб ҳисобланмайди. Модомики, у Ислом динининг асосий ва зарурий қоидаларини қасддан инкор қилмаётган бўлса, у такфир қилинмайди. Бир инсон Ислом асосларини инкор қилганида, аввал унинг буни билиб-билмасдан қилгани аниқланиши керак. Агар у жаҳолат сабабли ёки маълумотсизлик туфайли хатога йўл қўйган бўлса, такфир қилинмайди.
Шунингдек, Имом Тоҳавий раҳматуллоҳи алайҳ ўз машҳур ақида рисоласида: “Қибла аҳлидан бўлган бирор-бир мусулмонни гуноҳи кабира туфайли кофир санамаймиз”, деб таъкидлайдилар.
Бу сўзлардан маълумки, бир инсон шаҳодат калимасини айтган ва исломнинг асосларига ишонган бўлса, уни куфрда айблашга йўл йўқ.
Такфирчилик фақат диний жиҳатдан эмас, балки ижтимоий барқарорлик учун ҳам хавфлидир:
Такфирчилик ислом таълимотига зид бўлган хатарли ғоядир. У инсонларни Аллоҳнинг раҳматидан узоқлаштиради, мусулмонлар ўртасида биродарлик ришталарини узади ва фитна-фасодга сабаб бўлади. Ҳар бир мусулмоннинг вазифаси — биродарини куфрда айблаш эмас, балки уни ҳидоят ва хайрли амалларга чорлашдир.
Шу боисдан, барча ҳолатларда бўлгани каби бу масалада ҳам уламоларнинг йўлига эргашиш лозим. Мусулмонлар орасида бирлик, бағрикенглик ва иноқликни мустаҳкамлаш бугунги кун мусулмонларининг энг муҳим вазифаси бўлиб қолмоқда.
Хоразм вилояти Шайх Қосим бобо жоме масжиди
имом-хатиби Шермуҳаммад Болтаев
Иймон 
Намоз 
Рўза 
Закот 
Ҳаж 
Қуръон 
Ислом сабоқлари 
Aлоқа