25 iyun kuni dunyoga mashhur London Christie's auksion uyi Mehmed Fotih sifatida tanilgan usmonlilar Sultoni Mehmed IIning asl portreti sotish uchun qo‘yildi. Portret juda ko‘p sabablarga ko‘ra noyobdir.
Islomosferaning ma’lumotlariga ko‘ra, Usmonli imperiyasining eng nufuzli sultoni Mehmed Fotihning portreti 1480 yilda italiyalik rassom Jentile Bellini tomonidan qilingan.
Kartina Mehmed IIning undan tashqari boshqa shaxs bo‘lgan yagona portretidir. Bu kimoshdi savdosidagi eng e’tiborli ishlardan biri bo‘ladi. Portret 400,000 va 600,000 funt sterling atrofida turadi (506 055 – 759 083 ming AQSH dollari).
Christie's ning Islomiy va hind san’ati bo‘limi rahbari Sara Plamblining aytishicha:
"Bu kartina Konstantinopolning fotihi Sulton Mehmedning uchta portretidan biridir. Ular xususiy kolleksionerlarga tegishli va shu kungacha saqlanib qolgan. Bu juda noodatiy portret. Sultonning yonida yana bir arbobni ko‘ramiz. Haligacha bu odamning kimligini hech kim bilmaydi. Bu haqda bir necha taxminlar bor. Bir taxminga ko‘ra, bu uning uchta o‘g‘lidan biri, ammo ular orasidagi yoshning unchalik katta bo‘lmagan farqi bu nazariyaga mos kelmaydi. Boshqa nuqtayi nazarga ko‘ra, bu kishi soqoli olingan yuzli va terisining oq rangi tufayli Yevropa amaldorlaridan bo‘lishi mumkin.
Bundan tashqari, Plambli xonim ikkinchi figuraning Sultonning figurasi bilan bir xil miqyosda tasvirlanishi odatiy amaliyot emasligini ta’kidladi. "Agar boshqa figura bo‘lsa, u juda muhim shaxs yoki Qirol oilasiga mansub shaxs bo‘lishi kerak", dedi u.
Yana bir muhim jihati shundaki, bukartina Mehmedning Fotihning saqlanib qolgan uchta portretidan biridir, boshqalari London milliy galereyasining doimiy kolleksiyasining bir qismidir.
21 yoshida Konstantinopolni bosib olishdan tashqari, Mehmed san’atga bo‘lgan muhabbati bilan ham tanilgan. Uning o‘zi chizgan o‘xshash portretlari bo‘lgan. Biroq, ularning qayerda joylashgani ma’lum emas.
Uyg‘onish davriga katta qiziqish bilan qaragan Mehmed II nemis qiroli Frederik III dan unga yaxshi portret chiza oladigan rassomini yuborishni so‘radi. Natijada 1479 yilda italiyalik rassom Jentile Bellini (1429-1507) Istanbulga keldi. Sulton Bellinining iste’dodiga ishonch hosil qilish uchun o‘z portretini chizishga ruxsat berishdan oldin undan saroyda yashovchi odamlarning portretlarini chizishni so‘radi.
1480 yil 25 noyabr sanasi rasmning pastki o‘ng burchagida lotin tilida yozilgan. 1481 yilgacha Istanbulda qolgan venetsiyalik musavvir Bellinining eng muhim asarlaridan hisoblanadi.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi matbuot xizmati
2025 yilgi Haj safarida ishtirok etgan yurtdoshlarimiz “Yangi O‘zbekistonning tinchlik va ma’naviyat targ‘ibotchilari” tashabbusi doirasida faol ish olib bormoqdalar. Ushbu tashabbus doirasidagi navbatdagi namunaviy-amaliy tadbir Farg‘ona viloyati Dang‘ara tumanida bo‘lib o‘tdi.
Tadbirda O‘zbekiston musulmonlari idorasi Farg‘ona viloyati vakili, viloyat bosh imom-xatibi Ubaydulloh domla Abdullayev ishtirok etib, tadbirga boshchilik qildi. “Sayyid Ahmadxon hoji” jome masjidida o‘tkazilgan yig‘ilishda tajribali imom-xatiblardan iborat Ishchi guruh tuzilib, ustuvor vazifalar belgilab olindi.
Ishchi guruh uch yo‘nalishda faoliyat olib bordi. Jumladan:
– Hajdan qaytgan ziyoratchilar ma’naviy-ma’rifiy tadbirlarga jalb etildi;
– 65 ta oilaga borilib, ma’naviy suhbat va amaliy yordamlar ko‘rsatildi;
– 9 ta xonadondagi ruhiy-ma’naviy qiyinchiliklar o‘rganilib, maslahatlar berildi.
– Oilaviy kelishmovchilik sababli notinch bo‘lib turgan oilalarga suhbat va nasihatlar o‘tkazildi. Natijada 2 ta arazlashgan oila yarashtirilib, 1 ta ajrimning oldi olindi;
– Sudlanganlar, jazo muddatini o‘tayotganlar hamda ularning oilalari bilan muloqot qilindi.
– Nogiron va ehtiyojmandlar holidan xabar olinib, moddiy-ma’naviy ko‘mak ko‘rsatildi.
Tumanning Taptiqsaroy mahallasida yong‘in oqibatida zarar ko‘rgan xonadonni qayta ta’mirlash ishlari homiylar va hojilar ko‘magida boshlab yuborildi. Bosh imom-xatib Ubaydulloh domla ushbu xonadonga tashrif buyurib, muloqot qildi hamda tavsiyalar berdi.
Bundan tashqari, “Doimobod” mahallasidan bo‘lgan, nogironligi bor fuqaroning uyiga ham tashrif uyushtirilib, tugallanmagan uy qurilishi uchun zarur qurilish materiallari yetkazildi.
Peshin namozidan so‘ng Ishchi guruh tarkibidagi iqtidorli imom-xatiblar jamoatga ma’ruza qilib, tinchlik, osoyishtalik va xalq farovonligi uchun duo qildilar.
O‘zbekiston musulmonlari idorasi
Farg‘ona viloyati vakilligi
Matbuot xizmati