23 mart kuni musulmonlarning muqaddas Ramazon oyi boshlanadi. Tong otishidan quyosh botishigacha bo'lgan ro'za yashash manziliga qarab 12 dan 18 soatgacha davom etadi. Islom arkonlariga ko'ra, ro'zador kishi kunduzi ovqatlanish, ichish, chekish va jinsiy yaqinlikdan saqlanishi lozim.
Nega Ramazon har yili har xil kunda boshlanadi?
Har yili Ramazon avvalgiga qaraganda 10-12 kun oldin boshlanadi. Chunki Islom taqvimi hijriy qamariy taqvimga asoslangan va oylar 29 yoki 30 kundan iborat. Bu yil Makkada ro'zaning birinchi kuni 23 mart, payshanba kuni bo'ladi.
Qamariy yil quyosh yilidan 11 kunga qisqa bo'lgani uchun Ramazon oyi 2030 yilda ikki marta, avvaliga 5 yanvarda, keyin esa 25 dekabrda boshlanadi.
Keyingi safar Ramazon 33 yildan keyin, 2056 yilda 23 martda boshlanadi.
Dunyo bo'ylab ro'za tutish vaqtlari
Ro'za tutish soatlarining miqdori butun dunyo bo'ylab farq qiladi.
Chili yoki Yangi Zelandiya kabi dunyoning eng janubiy mamlakatlarida yashovchi musulmonlar bu yil o'rtacha 12 soat, Islandiya yoki Grenlandiya kabi shimoliy mamlakatlarda yashovchilar esa 17 soatdan ortiq ro'za tutishadi.
Shimoliy yarimsharda yashovchi musulmonlar uchun bu yil ro'za tutish soatlari biroz qisqaradi va 2031 yilgacha, ya'ni Ramazon eng qisqa kunni qamrab olgunga qadar kamayib boradi. Ekvatordan janubda yashovchi musulmonlar uchun esa buning aksi bo'ladi.
20 apreldan 22 avgustgacha quyosh botmaydigan Norvegiyaning Longyir kabi shimoliy shaharlarda Makka, Saudiya Arabistoni yoki eng yaqin musulmon mamlakati vaqti bo'yicha ro'za tutiladi.
Quyida dunyo shaharlarida ro'za tutish soatlarining o'rtacha miqdori keltirilgan. Haqiqiy miqdori hisoblash usullariga qarab o'zgarib turadi.
Qaysi shaharlarda ro'za tutish vaqti eng uzun?
– Nuuk, Grenlandiya: 17 soat
– Reykyavik, Islandiya: 17 soat
– Helsinki, Finlyandiya: 17 soat
– Stokholm, Shvetsiya: 17 soat
– Glazgo, Shotlandiya: 17 soat
– Amsterdam, Niderlandiya: 16 soat
– Varshava, Polsha: 16 soat
– London, Buyuk Britaniya: 16 soat
– Ostona, Qozog'iston: 16 soat
– Bryussel, Bel'giya: 16 soat
– Parij, Frantsiya: 15 soat
– Tsyurix, Shveytsariya: 15 soat
– Buxarest, Ruminiya: 15 soat
- Ottava, Kanada: 15 soat
– Sofiya, Bolgariya: 15 soat
– Rim, Italiya: 15 soat
– Madrid, Ispaniya: 15 soat
– Sarayevo, Bosniya va Gertsegovina: 15 soat
– Lissabon, Portugaliya: 14 soat
– Afina, Gretsiya: 14 soat
– Pekin, Hitoy: 14 soat
– Vashington, AQSh: 14 soat
– Pxenyan, Shimoliy Koreya: 14 soat
– Anqara, Turkiya: 14 soat
– Rabot, Marokash: 14 soat
– Tokio, Yaponiya: 14 soat
– Islomobod, Pokiston: 14 soat
– Kobul, Afg'oniston: 14 soat
– Tehron, Eron: 14 soat
– Bag'dod, Iroq: 14 soat
– Bayrut, Livan: 14 soat
– Damashq, Suriya: 14 soat
– Qohira, Misr: 14 soat
– Quddus: 14 soat
– Kuvayt, Kuvayt: 14 soat
– G'azo, Falastin: 14 soat
– Dehli, Hindiston: 14 soat
– Honkong: 14 soat
– Dakka, Bangladesh: 14 soat
– Maskat, Ummon: 14 soat
– Ar-Riyoz, Saudiya Arabistoni: 14 soat
– Doha, Qatar: 14 soat
– Dubay, BAA: 14 soat
– Adan, Yaman: 14 soat
– Addis-Abeba, Efiopiya: 13 soat
– Dakar, Senegal: 13 soat
– Abuja, Nigeriya: 13 soat
– Kolombo, Shri-Lanka: 13 soat
– Bangkok, Tailand: 13 soat
– Hartum, Sudan: 13 soat
– Kuala-Lumpur, Malayziya: 13 soat
– Singapur: 13 soat
– Nayrobi, Keniya: 13 soat
– Luanda, Angola: 13 soat
– Jakarta, Indoneziya: 13 soat
– Brazilia, Braziliya: 13 soat
– Harare, Zimbabve: 13 soat
– Yohannesburg, Janubiy Afrika: 13 soat
– Buenos-Ayres, Argentina: 12 soat
– Syudad del Este, Paragvay: 12 soat
– Keyptaun, Janubiy Afrika: 12 soat
– Montevideo, Urugvay: 12 soat
– Kanberra, Avstraliya: 12 soat
– Puerto Mont, Chili: 12 soat
– Krayscherch, Yangi Zelandiya: 12 soat
Imom Moturidiĭ xalqaro ilmiĭ-tadqiqot markazi tomonidan imom-xatiblar, mudarrislar, oliĭ va ŭrta maxsus diniĭ ta’lim muassasalari ŭqituvchilari va tadqiqotchilari uchun “Moturidiylik” jurnalining maxsus sonini nashr qilish rejalashtirilmoqda. Maxsus sonni taĭërlashdan maqsad – diniĭ soha xodimlarining ilmiĭ salohiyati va malakasini yanada oshirish, islomshunoslik sohasidagi ilmiĭ tadqiqotlarini qŭllab-quvvatlashga qaratilgan.
“Moturidiylik” respublikaning islomshunoslik sohasidagi yetakchi ilmiĭ nashrlaridan biri bŭlib, Oliĭ attestatsiya komissiyasi tomonidan ilmiĭ tadqiqotlarning asosiĭ ilmiĭ natijalarini chop etishga tavsiya etilgan. Ya’ni, “Moturidiylik” jurnalida chop etilgan maqolalar respublika miqësida mustaqil ilmiĭ tadqiqot sifatida tan olinadi va ilmiĭ ish olib borayëtgan tadqiqotchilarga qŭĭilgan maqola talablarini bajarishda tŭliq e’tirof etiladi.
JURNALNING MAXSUS SONIGA MAQOLALAR QUYIDAGI YO‘NALISHLAR BO‘YICHA QABUL QILINADI:
- Imom Moturidiy va yurtimizdan yetishib chiqqan allomalarning hayoti va merosi.
- Jaholatga qarshi ma’rifat, yot oqimlarning soxta da’volariga qarshi ilmiy raddiyalar, jamiyatda diniy bag‘rikenglik, millatlararo totuvlikni mustahkamlash masalalari.
- Dinshunoslik, islomshunoslik, Islom huquqi, Islom tarixi, Islom falsafasi, manbashunoslikka oid ilmiy tadqiqotlar natijalari.
- Madaniyat, madaniyatshunoslik va madaniyat tarixi.
Jurnalga taqdim qilinayëtgan material ushbu ĭŭnalish bilan cheklanib qolmaĭ, diniĭ, ma’naviĭ-ma’rifiĭ, ilmiĭ va adabiĭ merosimizning bugungi hayëtimizda egallagan ŭrni va ahamiyatini kŭrsatishga qaratilgan bŭlishi ham e’tiborga olinadi.
Tahririyat manzili: 100011, Toshkent shahri, Shaĭxontoxur tumani, A.Qodiriĭ kŭchasi, 11-uĭ, Imom Moturidiĭ xalqaro ilmiĭ-tadqiqot markazi.
Murojaat uchun: t.me/zarifjon0203