Sayt test holatida ishlamoqda!
14 Dekabr, 2025   |    ,

Toshkent shahri
Tong
06:15
Quyosh
07:41
Peshin
12:23
Asr
15:13
Shom
16:58
Xufton
18:17
Bismillah
14 Dekabr, 2025, ,

Ramazon 2023: eng uzoq va eng qisqa vaqt ro'za tutiladigan joylar

23.03.2023   2838   7 min.
Ramazon 2023: eng uzoq va eng qisqa vaqt ro'za tutiladigan joylar

 

Bu yil Shimoliy qutbga yaqin mamlakatlarda ro'za 18 soatgacha davom etadi. Janubiy qutbga yaqin mamlakatlarda 12 soatgacha. 

Foto: Songyuth Unkong / EyeEm / Getty Images

23 mart kuni musulmonlarning muqaddas Ramazon oyi boshlanadi. Tong otishidan quyosh botishigacha bo'lgan ro'za yashash manziliga qarab 12 dan 18 soatgacha davom etadi. Islom arkonlariga ko'ra, ro'zador kishi kunduzi ovqatlanish, ichish, chekish va jinsiy yaqinlikdan saqlanishi lozim. 

Nega Ramazon har yili har xil kunda boshlanadi? 

 

Har yili Ramazon avvalgiga qaraganda 10-12 kun oldin boshlanadi. Chunki Islom taqvimi hijriy qamariy taqvimga asoslangan va oylar 29 yoki 30 kundan iborat. Bu yil Makkada ro'zaning birinchi kuni 23 mart, payshanba kuni bo'ladi. 

Qamariy yil quyosh yilidan 11 kunga qisqa bo'lgani uchun Ramazon oyi 2030 yilda ikki marta, avvaliga 5 yanvarda, keyin esa 25 dekabrda boshlanadi.

Keyingi safar Ramazon 33 yildan keyin, 2056 yilda 23 martda boshlanadi. 

Dunyo bo'ylab ro'za tutish vaqtlari 

Ro'za tutish soatlarining miqdori butun dunyo bo'ylab farq qiladi. 

Chili yoki Yangi Zelandiya kabi dunyoning eng janubiy mamlakatlarida yashovchi musulmonlar bu yil o'rtacha 12 soat, Islandiya yoki Grenlandiya kabi shimoliy mamlakatlarda yashovchilar esa 17 soatdan ortiq ro'za tutishadi. 

Shimoliy yarimsharda yashovchi musulmonlar uchun bu yil ro'za tutish soatlari biroz qisqaradi va 2031 yilgacha, ya'ni Ramazon eng qisqa kunni qamrab olgunga qadar kamayib boradi. Ekvatordan janubda yashovchi musulmonlar uchun esa buning aksi bo'ladi. 

20 apreldan 22 avgustgacha quyosh botmaydigan Norvegiyaning Longyir kabi shimoliy shaharlarda Makka, Saudiya Arabistoni yoki eng yaqin musulmon mamlakati vaqti bo'yicha ro'za tutiladi. 

Quyida dunyo shaharlarida ro'za tutish soatlarining o'rtacha miqdori keltirilgan. Haqiqiy miqdori hisoblash usullariga qarab o'zgarib turadi. 

Qaysi shaharlarda ro'za tutish vaqti eng uzun? 

– Nuuk, Grenlandiya: 17 soat

– Reykyavik, Islandiya: 17 soat

– Helsinki, Finlyandiya: 17 soat

– Stokholm, Shvetsiya: 17 soat

– Glazgo, Shotlandiya: 17 soat

– Amsterdam, Niderlandiya: 16 soat

– Varshava, Polsha: 16 soat

– London, Buyuk Britaniya: 16 soat

– Ostona, Qozog'iston: 16 soat

– Bryussel, Bel'giya: 16 soat

– Parij, Frantsiya: 15 soat

– Tsyurix, Shveytsariya: 15 soat

– Buxarest, Ruminiya: 15 soat

- Ottava, Kanada: 15 soat

– Sofiya, Bolgariya: 15 soat

– Rim, Italiya: 15 soat

– Madrid, Ispaniya: 15 soat

– Sarayevo, Bosniya va Gertsegovina: 15 soat

– Lissabon, Portugaliya: 14 soat

– Afina, Gretsiya: 14 soat

– Pekin, Hitoy: 14 soat

– Vashington, AQSh: 14 soat

– Pxenyan, Shimoliy Koreya: 14 soat

– Anqara, Turkiya: 14 soat

– Rabot, Marokash: 14 soat

– Tokio, Yaponiya: 14 soat

– Islomobod, Pokiston: 14 soat

– Kobul, Afg'oniston: 14 soat

– Tehron, Eron: 14 soat

– Bag'dod, Iroq: 14 soat

– Bayrut, Livan: 14 soat

– Damashq, Suriya: 14 soat

– Qohira, Misr: 14 soat

– Quddus: 14 soat

– Kuvayt, Kuvayt: 14 soat

– G'azo, Falastin: 14 soat

– Dehli, Hindiston: 14 soat

– Honkong: 14 soat

– Dakka, Bangladesh: 14 soat

– Maskat, Ummon: 14 soat

– Ar-Riyoz, Saudiya Arabistoni: 14 soat

– Doha, Qatar: 14 soat

– Dubay, BAA: 14 soat

– Adan, Yaman: 14 soat

– Addis-Abeba, Efiopiya: 13 soat

– Dakar, Senegal: 13 soat

– Abuja, Nigeriya: 13 soat

– Kolombo, Shri-Lanka: 13 soat

– Bangkok, Tailand: 13 soat

– Hartum, Sudan: 13 soat

– Kuala-Lumpur, Malayziya: 13 soat

– Singapur: 13 soat

– Nayrobi, Keniya: 13 soat

– Luanda, Angola: 13 soat

– Jakarta, Indoneziya: 13 soat

– Brazilia, Braziliya: 13 soat

– Harare, Zimbabve: 13 soat

– Yohannesburg, Janubiy Afrika: 13 soat 

– Buenos-Ayres, Argentina: 12 soat

– Syudad del Este, Paragvay: 12 soat

– Keyptaun, Janubiy Afrika: 12 soat

– Montevideo, Urugvay: 12 soat

– Kanberra, Avstraliya: 12 soat

– Puerto Mont, Chili: 12 soat

– Krayscherch, Yangi Zelandiya: 12 soat

Dunyo yangiliklari
Boshqa maqolalar

Bandalik mevalari

05.12.2025   12124   2 min.
Bandalik mevalari

Zaifligimizni tan olsak, shundan keyin Alloh taolo kuch-qudrati bilan bizni qo‘llab-quvvatlaydi, muhtoj va qashshoqligimizni anglab yetsak, U o‘z boyliklari bilan bizga yanada ko‘proq yordam beradi. Kim Allohga o‘zining doimiy ehtiyoji borligini, faqirligini, shikastaligini, ojizligini mujassamlashtirib namoyon eta olsa, Alloh uni ulug‘ davlatga, ya’ni o‘zidan boshqa hech kimdan hech narsa so‘ramaslik sharafiga muyassar etadi. Axir chindan ham qulning Allohdan boshqa panohi va najoti bo‘lishi mumkin emas-ku...

Kimda-kim Alloh nazdida o‘zining bandalik (ubudiyya) sifatini namoyon etib, davomli tarzda Uning zikri bilan mashg‘ul bo‘lsa, Alloh uni o‘z rububiyati (hokimiyati) bilan qo‘llaydi, zero, zikr — bu bandalikning haqiqiy sifatlarini ohanraboday o‘ziga tortadigan bir amaldir.

Qachonki inson chin dildan o‘ziga Allohning haqiqiy bandasi bo‘lishlikni tilab qolsa, Alloh ham o‘z navbatida uni yana-da quvvatlab, rag‘batini ziyoda eta boshlaydi. Bandaga yetgan va u guvoh bo‘lgan bunday qo‘llab-quvvatlashlik esa Alloh taolo mehribonchiligining maydagina bir qismi, xolos.

Agar banda mana shu tarzda o‘zining bandalik sifatlarini, qashshoqligini va Allohga bo‘lgan muhtojligini ko‘paytirib borsa, Yaratgan ham o‘zining lutfu ehsonlarini tezda ko‘paytira boshlaydi. Modomiki, shunday ekan, Yaratganning lutf-karamiga talpingan va zudlik bilan unga erishmoqchi bo‘lgan kishi Unga muhtoj ekanligini samimiy iqror etsin.

Yaratgan Qur’oni Majidda marhamat qiladi: “Darhaqiqat, sadaqalar muhtojlar uchundir” (Tavba surasi, 60-oyat).

Alloh ma’naviy darajalarga erishganlarga o‘zining ehsonlarini ko‘paytirgani sari ularning bandalik sifatlari ham quvvatlanib, iymonlari kuchayib boradi. Bu esa, o‘z navbatida, ularni Yaratganga taqarrub va yaqinlik manzili tomon eltadi.

Shu bilan birga, bunday odamlarning jamiyatdagi obro‘-e’tiborlari ko‘tarilib, ularning hilmu kamtarliklari kamolga yetadi. Bu narsa ularni mo‘minlar oldida o‘ta bir kamtarin suratda namoyon etsa, dinsizlar oldida ularning viqoru haybatlarini oshiradi.

Ba’zan solihlar ham nafsning istaklarini vaqti-vaqti bilan qondirib turadilar va kezi kelganda buning uchun chin ko‘ngildan minnatdor ham bo‘ladilar. Chunki bunday kishilar oldida nafs mehribonchilik va marhamat ko‘rsatishlikka muhtoj bir maxluqqa aylanib qolgan. Shu bois uni xuddi yosh bola kabi gohi-gohida sovg‘a-salomlar bilan yupatib turmasa bo‘lmaydi. Odatiy holatda esa bu zotlar payg‘ambarlar da’vatining ijobati uchun dunyo lazzatlaridan tamomila chekinib, nafslarining xohishlarini o‘ta qattiq darajada chegaralaydilar.

“Axloqus solihiyn” (Yaxshilar axloqi) kitobidan
Yo‘ldosh Eshbek, Davron Nurmuhammad
tarjimasi.